Ακριβώς πριν από 40 χρόνια, στις 5 Ιουνίου του 1981, το Αμερικανικό Κέντρο για τον Έλεγχο και την Πρόληψη Λοιμωδών Νοσημάτων (CDC) ανέφερε για πρώτη φορά τη μυστηριώδη νέα ασθένεια. Πολύ λίγα έχουν αλλάξει από τότε για όσους νοσούν σε σχέση με τις προκαταλήψεις και τις διακρίσεις εις βάρος τους.
H Άνια είναι μια γυναίκα 41 ετών και μητέρα 2 μικρών παιδιών. Όταν έρχονται επισκέπτες στο σπίτι κρύβει τα φάρμακα. Βρίσκει διάφορες δικαιολογίες απέναντι στους συναδέλφους στο γραφείο, λόγω των τακτικών επισκέψεων στο γιατρό. Γίνεται έλεγχος στο χώρο στάθμευσης μπροστά από την ειδική κλινική για ανθρώπους που έχουν μολύνθεί με HIV ώστε κανείς να μη τους βλέπει. Αυτή είναι η ζωή της Άνια που ανακάλυψε το 2014 ότι είναι θετική στον ιό HIV.
«Είναι σαν μια διπλή ζωή», λέει. Ζώντας με τον ιό του AIDS είναι δύσκολο. Μόνο ο σύζυγός της, που είναι επίσης θετικός στον ιό HIV, γνωρίζει για τη μόλυνση της. Θέλει να παραμείνει ανώνυμη. Φοβάται τις αντιδράσεις, όπως τις προάλλες στο νοσοκομείο, όταν πήγε με σπασμένο κόκκαλο και με ασθενοφόρο. Ο νοσηλευτής που την πήγε στα επείγοντα έβαλε τις φωνές όταν εκείνη δήλωσε τη λοίμωξη και της είπε ότι θα έπρεπε να το είχε πει αμέσως. Δεν χρειάζεται όμως, όπως λεει η Άνια. Εάν η μόλυνση από τον ιό HIV αντιμετωπίζεται καλά, το ιϊκό φορτίο είναι τόσο χαμηλό, που σχεδόν δεν είναι πλέον ανιχνεύσιμο. Έτσι τα θετικά στον ιό HIV άτομα δεν μπορούν να μολύνουν άλλους.
Η προέλευση του AIDS
Ο ιός HIV προσβάλλει κύτταρα που ενεργοποιούνται στην καταπολέμηση των λοιμώξεων. Οι παθόντες εμφανίζονται πιο ευάλωτοι σε λοιμώξεις και ασθένειες ενώ αναπτύσσουν, εάν δεν υποβληθούν στην κατάλληλη θεραπεία, το Σύνδρομο Επίκτητης Ανοσοανεπάρκειας (AIDS), που θεωρείται ακόμη θανατηφόρο. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, όσοι προσβάλλονται από τον ιό και παραμείνουν χωρίς θεραπεία, δεν επιζούν για περισσότερα από τρία χρόνια.
Τα πρώτα κρούσματα είχαν εντοπιστεί το 1981 σε ομοφυλόφιλους άνδρες στις ΗΠΑ. Καθώς ο ιός μεταδίδεται με την ανταλλαγή σωματικών υγρών, ο κίνδυνος παραμένει υψηλός για τους ομοφυλόφιλους άνδρες που δεν παίρνουν μέτρα προφύλαξης στο σεξ. Αλλά η μετάδοση μπορεί να γίνει σε ανθρώπους κάθε ηλικίας, φύλου ή σεξουαλικού προσανατολισμού. Σε πολλές χώρες μάλιστα οι στατιστικές δείχνουν ότι τα υψηλότερα ποσοστά μετάδοσης καταγράφονται σε νεαρές, ετεροφυλόφιλες γυναίκες. Υψηλά ποσοστά καταγράφονται επίσης στις ιερόδουλες, αλλά και σε χρήστες ναρκωτικών. Τελικά ο ιός HIV μεταδόθηκε ταχύτατα και θεωρείται μία από τις χειρότερες πανδημίες στην ιστορία της ανθρωπότητας. «
Προβλήματα στην καθημερινότητα
Σύμφωνα με μια νέα έρευνα της Γερμανικής Βοήθειας για το AIDS, οι μισοί από αυτούς που είναι θετικοί στον HIV εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν διακρίσεις. Σχεδόν 100.000 άνθρωποι στο τέλος του 2019 στη Γερμανία ζούσαν με AIDS. Λίγοι λιγότεροι από 11.000, σύμφωνα με εκτιμήσεις του επιδημιολογικού Ινστιτούτου Robert Koch δεν το γνωρίζουν. Εάν η μόλυνση από τον ιό HIV δεν αντιμετωπιστεί, ο ιός αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα τόσο πολύ, που εμφανίζονται απειλητικές για τη ζωή ασθένειες. Όταν μιλάμε για AIDS (σύνδρομο επίκτητης ανοσολογικής ανεπάρκειας) μιλάμε για «άτομα που ζουν με τον ιό HIV και αντιμετωπίζουν το ίδιο πρόβλημα κάθε μέρα: θα το πω στον εργοδότη μου, τους φίλους μου, θα κρύψω τα φάρμακα μπροστά στα παιδιά; Τι γίνεται αν συναντήσω κάποιον, πρέπει να το πω αμέσως;» λέει η Ανέτε Χάρμπελ από τη γερμανική οργάνωση Κοινωνία του AIDS.
Και στον ιατρικό τομέα όμως εξακολουθούν να υπάρχουν προκαταλήψεις. «Η εύρεση για παράδειγμα οδοντιάτρου μπορεί να είναι δύσκολη. Και υπάρχει πάντα ο φόβος της απόρριψης που συνοδεύει τους ανθρώπους.
Πώς γίνεται όμως το εμβόλιο κατά του κορωνοϊού να βρεθεί τόσο γρήγορα και κατά του ιού HIV όχι μέσα σε 40 χρόνια;
Πρόκειται για διαφορετικούς τύπους ιών, λέει ο ιολόγος Γιόζεφ Έμπερλε από το Ινστιτούτο Pettenkoffer Υγιεινής και Ιατρικής Μικροβιολογίας στο Μόναχο. Ο κορωνοϊός αλλάζει επίσης σχετικά αργά, ενώ ο ιός ΗΙV από την άλλη πλευρά, πολύ γρήγορα. «Σε μόλις τέσσερις έως έξι εβδομάδες αναπτύσσονται τόσες παραλλαγές σε ένα άτομο που έχει μολυνθεί από τον HIV, όσο στον κορωνοϊό παγκοσμίως σε ένα χρόνο», λέει ο Έμπερλε.
- Το μεγαλύτερο επίτευγμα τα τελευταία 40 χρόνια είναι η ανάπτυξη του PrEP και θεραπείες όπως η αντιρετροϊκή θεραπεία που μπορούν να εμποδίσουν ορισμένα στάδια της ιογενούς αντιγραφής. Αυτό επέτρεψε στον ιό HIV να μην αποτελεί πλέον θανατική ποινή.
- Πολλές από τις ανισότητες προέρχονται από τη δυσπιστία στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης, τον ρατσισμό, τα γλωσσικά εμπόδια, το στίγμα, καθώς και την έλλειψη εκπαίδευσης, ευαισθητοποίησης και πρόσβασης, λέει ο Carl Schmid, εκτελεστικός διευθυντής του Ινστιτούτου Πολιτικής Ηπατίτιδας HIV+. “Το στίγμα που σχετίζεται με τον ιό HIV είναι ένα πράγμα που παρέμεινε σταθερό τα τελευταία 40 χρόνια“, λέει ο Schmid.
- Για να πετύχουν με ένα εμβόλιο HIV, ο Fauci, Δ/ντής του NIAID, λέει ότι οι ερευνητές πρέπει να βρουν ένα καλύτερο ανοσογόνο HIV ή αντιγόνο, για να στοχεύσουν σε μια ανοσοαπόκριση, όπως η ακίδα πρωτεΐνης στην οποία επικεντρώνονται πολλά από τα εμβόλια COVID-19.
Πολύς δρόμος ακόμα για ένα εμβόλιο κατά του HIV
Εάν ο HIV μπει στο σώμα δεν μπορεί πλέον να βγεί. Ωστόσο μπορεί να κατασταλεί αποτελεσματικά με φάρμακα, εξηγεί ο ειδικός. Ο HIV παραμένει σε κύτταρα που ζουν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Ο κορωνοϊός είναι διαφορετικός: «Πρέπει να πολλαπλασιάζεται συνεχώς, αλλιώς πεθαίνει». Ο Έμπερλε αμφιβάλλει εάν θα υπάρξουν ποτέ εμβόλια για τον HIV Καλά και κακά νέα για το AIDS. Άλλοι επιστήμονες όπως o Χέντρικ Στρέεκ είναι πιο σίγουροι. Ορισμένες μελέτες εμβολίων κατά του HIV είναι σε εξέλιξη. «Φυσικά μια πανδημία του HIV μπορεί να αντιμετωπιστεί καλύτερα αν έχουμε μια θεραπεία ή ένα εμβόλιο, αλλά και τα δύο αυτά ανήκουν στο μέλλον».
Η Άνια θα ήθελε περισσότεροι άνθρωποι να μιλήσουν για τον HIV για να μάθει ο κόσμος ότι ότι δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος από άτομα που έχουν μολυνθεί. Επίσης στον ιατρικό και παραϊατρικό τομέα, οι επαγγελματίες του κλάδου θα πρέπει να είναι καλύτερα εκπαιδευμένοι. Και η ίδια αντιμετώπισε τη διάγνωση στην αρχή σαν θανατική καταδίκη. Τώρα όμως έχει μάθει να ζει με αυτή την ασθένεια και δηλώνει ότι τα παιδιά της ήταν εκείνα που της έσωσαν τη ζωή.
Πηγή: DeutscheWelle. hivaids.gr,
