Η συμφωνία, με βάση τις πληροφορίες του Reuters, έκλεισε τον περασμένο Αύγουστο στην Αγκυρα στην συνάντηση του πρωθυπουργού της Αιθιοπίας Αμπι Αχμέντ με τον Ταγίπ Ερντογάν. Είναι η συμφωνία που προβλέπει την – προσοδοφόρο – εμπλοκή της Αγκυρας σε έναν ακόμη σκληρό εμφύλιο, μέσα από την πώληση των περίφημων τουρκικών drones.
Τουρκικά drones στον φονικό πόλεμο του Τιγκράι
Για την ακρίβεια, σύμφωνα με το Reuters, η κυβέρνηση της Αιθιοπίας έχει συνάψει συμμαχία με την Τουρκία, η οποία προβλέπει ότι θα αναπτύξει οπλισμένα τουρκικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη (drones) στον σκληρό πόλεμό που έχει εξαπολύσει κατά των ανταρτών της περιοχής του Τιγκράι.
Οι λεπτομέρειες της συμφωνίας δεν έχουν δημοσιευθεί, αλλά πηγές που επικαλείται το πρακτορείο αναφέρουν ότι η Αιθιοπία είχε ζητήσει τα τουρκικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη (drones) Bayraktar TB2, τα οποία θεωρούνται τα πιο αποτελεσματικά πυρομαχικά του τύπου τους στον κόσμο.
Το ταξίδι του Άμπι στην Αγκυρα, για τον σκοπό αυτό, έγινε δύο μήνες μετά την εκδίωξη των αιθιοπικών δυνάμεων από την πρωτεύουσα του Τιγκράι, Μέκελε και πριν από μια αεροπορική και χερσαία αντεπίθεση τον Οκτώβριο, η οποία φαίνεται να απωθήθηκε γρήγορα.
Ενδείξεις ακόμη και για 100.000 νεκρούς
Ο Αλεξ ντε Βάαλ, διευθυντής του Παγκόσμιου Ιδρύματος για την Ειρήνη στο Πανεπιστήμιο Tufts, δήλωσε: «Οι μάχες διεξάγονται πλέον σε ευρεία κλίμακα και είναι άγριες, με ίσως 100.000 στρατιώτες ήδη νεκρούς από την πλευρά της Αιθιοπίας. Πέντε εκατομμύρια άμαχοι χρειάζονται επιστιστική βοήθεια ως απόρροια της σύγκρουσης, ωστόσο η Αντίς Αμπέμπα εξακολουθεί να αγοράζει drones και άλλα όπλα».
Τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη TB2 έχουν γίνει περιζήτητα σε όλη την Αφρική, την Ασία και χώρες της Ευρώπης, αφού το τηλεχειριζόμενο σκάφος θεωρήθηκε ότι ανέτρεψε την ισορροπία υπέρ του Αζερμπαϊτζάν στον πόλεμό του με την Αρμενία πέρσι το φθινόπωρο για τον θύλακα του Ναγκόρνο-Καραμπάχ.
Η κυβέρνηση της Αιθιοπίας θεωρείται ότι ήδη έχει αναπτύξει drones που κατασκευάζονται στο Ιράν και την Κίνα. Αλλά σε στρατιωτικούς όρους, δε θεωρούνται τόσο αποτελεσματικά όσο τα TB2 της Τουρκίας, που κατασκευάζει η Baykar Makina, μια εταιρεία της οποίας ο επικεφαλής τεχνολογίας, Σελτσούκ Μπαϊρακτάρ, είναι παντρεμένος με τη μικρότερη κόρη του Ερντογάν.
Η Τουρκία βρίσκεται ήδη στο Τιγκράι;
Καμία πλευρά δεν έχει σχολιάσει δημόσια την πώληση drones στην Αιθιοπία. Ομως, υπάρχουν ήδη στοιχεία που υποδηλώνουν ότι χρησιμοποιούνται τουρκικά πυρομαχικά: ένα θραύσμα τουρκικής βόμβας καθοδηγούμενης με λέιζερ βρέθηκε από τις δυνάμεις των ανταρτών του Τιγκράι και δόθηκε στον δημοσιογράφο και αναλυτή Μάρτιν Πλάουτ τον προηγούμενο μήνα. Δεν μπορεί να προσδιοριστεί με βεβαιότητα από πού εκτοξεύτηκε, αλλά δυτικοί ειδικοί εκτιμούν ότι ο πύραυλος από τον οποίο προήλθε το θραύσμα μπορεί να καθοδηγηθεί από drone TB2.
Τα drones TB2 χρησιμοποιήθηκαν αρχικά από την Άγκυρα εναντίον των Κούρδων ανταρτών τόσο στο τουρκικό έδαφος όσο και στη γειτονική Συρία και το Ιράκ.
Το κόστος τους υπολογίζεται περίπου σε 1 έως 2 εκατομμύρια δολάρια έκαστο. Δηλαδή κοστίζει το ένα δέκατο ενός drone υψηλότερων προδιαγραφών US Protector, το οποίο η Ουάσιγκτον είναι πρόθυμη να πουλήσει σε λίγες μόνο χώρες. Η Άγκυρα έχει αυξήσει πάντως τις εξαγωγές και την περασμένη εβδομάδα το Κιργιστάν έγινε η τελευταία χώρα που παρήγγειλε ΤΒ2.
Η ταχεία εξάπλωση της τεχνολογίας των drones της Τουρκίας και ο αυταρχικός χαρακτήρας ορισμένων από τους αγοραστές τους, ανησυχεί πολλούς αναλυτές . «Αυτό που βλέπουμε είναι οι συνέπειες της μη επιθυμίας της διεθνούς κοινότητας να ασχοληθεί με τη διάδοση των drones», δήλωσε στο Reuters ο Κρις Κόουλς, από το Drone Wars, μια ΜΚΟ με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο.
«Τα drones αναθερμαίνουν τις πολεμικές συγκρούσεις στην περιοχή επειδή τα όπλα χωρίς χειριστές περιορίζουν τις επιπτώσεις για τους εμπλεκόμενους στον πόλεμο. Μια χώρα μπορεί να καταδικαστεί για προμήθεια επίγειων όπλων, αλλά υπάρχουν πολύ λιγότερα προβλήματα όταν προμηθεύει drones», πρόσθεσε.
Χιλιάδες –πιθανώς έως και 30.000, σύμφωνα με τον Ντε Βάαλ– νεαροί, κακώς εκπαιδευμένοι και κακώς οπλισμένοι Αιθίοπες στρατιώτες, πιστεύεται ότι σκοτώθηκαν μετά την έναρξη της κυβερνητικής επίθεσης τον Οκτώβριο σε σκληρές μάχες.
Η πόλη Μεκέλε έχει γίνει στόχος σειράς κυβερνητικών αεροπορικών επιδρομών τις τελευταίες ημέρες, με θύματα συχνά άμαχους πολίτες.
Εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας
Είναι δύσκολο να δοθούν ακριβείς πληροφορίες σχετικά με τη σύγκρουση και τον αντίκτυπό της, εν μέρει επειδή πολύ λίγοι δημοσιογράφοι και ανθρωπιστικές υπηρεσίες δραστηριοποιούνται στην εμπόλεμη ζώνη. Το Τιγκράι παραμένει υπό αποκλεισμό, με τον ΟΗΕ να διαμαρτύρεται τον Αύγουστο ότι μόνο το 10% της διεθνούς παροχής βοήθειας μπόρεσε να περάσει στην περιοχή.
Την Τετάρτη, η πιο ολοκληρωμένη έκθεση μέχρι σήμερα για τη σύγκρουση, μια κοινή έρευνα του ΟΗΕ και της επιτροπής ανθρωπίνων δικαιωμάτων της χώρας, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι όλες οι πλευρές που συμμετέχουν στη σύγκρουση μπορεί να έχουν διαπράξει εγκλήματα πολέμου και άλλα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.
