Συναγερμό στην κυβέρνηση προκαλεί το επικείμενο κύμα αυξήσεων “φωτιά” στο καλάθι της νοικοκυράς, οι οποίες αναμένεται να προκαλέσουν σοβαρές αναταράξεις στην πολύπαθη από τα μνημόνια και την υγειονομική κρίση, ελληνική κοινωνία.

Ο πρωθυπουργός Κυρ. Μητσοτάκης, όπως επιβεβαίωσε χθες ο κυβερνητικός εκπρόσωπος κ. Γιάννης Οικονόμου, αναμένεται να ανακοινώσει από το βήματος της 85ης Διεθνούς Έκθεσης της Θεσσαλονίκης, πλαίσιο αντισταθμιστικών μέτρων για την αντιμετώπιση του εξαιρετικά σημαντικού αυτού προβλήματος.

Παράλληλα,ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Άδωνις Γεωργιάδης μιλώντας το πρωί του Σαββάτου στον ΣΚΑΪ προανήγγειλε μειώσεις στα τιμολόγια του ηλεκτρικού ρεύματος, αλλά και σε μια σειρά άλλων προϊόντων,  και την εκπομπή «Καλημέρα».

• «Ανακοινώσεις για τα μέτρα που θα λάβει  η κυβέρνηση για τις αυξήσεις και στο ρεύμα και σε μια σειρά άλλων προϊόντων που προέρχεται από τη διεθνή αύξηση του πληθωρισμού θα γίνουν στη ΔΕΘ από τον πρωθυπουργό που θα αναλύσει τη νέα οικονομική πολιτική. Ασφαλώς η κυβέρνηση αντιλαμβάνεται ότι η παγκόσμια οικονομία, άρα και η ελληνική, εισέρχεται σε μια καινούρια φάση», δήλωσε χαρακτηριστικά.

Εξηγώντας  ο κ. Γεωργιάδηςτις υπέρογκες αυξήσεις στην ενέργεια, ανέφερε ότι «δεν έχει αυξηθεί μόνο η τιμή του φυσικού αερίου. Πέρυσι τέτοια εποχή, το κυβικό μέτρο είχε 9 δολάρια, τώρα έχει 33 δολάρια. Όσον αφορά στους ρύπους, η αξία του διοξειδίου του άνθρακα έχει ανέβει από τα 22 ευρώ στα 63 ευρώ. Κάποιοι ρωτάνε γιατί δεν ανοίγουμε τον λιγνίτη. Αν τώρα η ΔΕΗ παρήγαγε ρεύμα από λιγνίτη, θα έχανε μισό δισ. ευρώ και θα χρεοκοπούσε. Ο λιγνίτης είναι πια οικονομικά ασύμφορος λόγω της αύξησης των τιμών των ρύπων. Άρα, η απόφαση της κυβέρνησης να προχωρήσει σε απολιγνιτοποίηση έχει και οικονομικό κίνητρο. Θα υπάρξουν μέτρα και άμεσα και μακροπρόθεσμα», τόνισε προσθέτοντας ότι είναι επιτακτική ανάγκη να αλλάξει το ενεργειακό μοντέλο της χώρας.

Τα σενάρια για μειώσεις στην έμμεση φορολογία 

Στο οικονομικό επιτελείο εξετάζουν σενάρια για μειώσεις στην έμμεση φορολογία, τόσο στον ΦΠΑ όσο και στους ειδικούς φόρους κατανάλωσης.

Χαρακτηριστικό είναι ότι από την αρχή του έτους η τιμή του φυσικού αερίου έχει υπερδιπλασιαστεί, ενώ του πετρελαίου κίνησης έχει αυξηθεί μέσα στο τελευταίο διάστημα κατά 20%, πυροδοτώντας σπιράλ ανατιμήσεων σε μια σειρά από προϊόντα και υπηρεσίες καθημερινής χρήσης.

Βασικά τρόφιμα, όπως κρέατα, έλαια, νωπά λαχανικά και φρούτα, ο καφές που σύμφωνα με εκτιμήσεις της μπορεί και να φτάσει τα 5 ευρώ, μαζί με τα τιμολόγια ρεύματος όπου έχουν εμφανιστεί αυξήσεις 10% στο ρεύμα μετά από την ενεργοποίηση των ρητρών που προβλέπουν μετακύλιση στον καταναλωτή του κόστους από την αύξηση της χονδρικής, πρωταγωνιστούν στον ανατιμητικό κύκλο.

Παρεμβάσεις για να σωθεί το καλάθι της νοικοκυράς 

Μπροστά σε αυτή την εικόνα, η κυβέρνηση ετοιμάζει παρεμβάσεις προκειμένου να μην επιβαρυνθεί το «καλάθι της νοικοκυράς».

Το οικονομικό επιτελείο δεν έχει ακόμη καταλήξει στα μέτρα. Αυτό που εξετάζει είναι το διαθέσιμο δημοσιονομικό χώρο προκειμένου να επιτευχθούν ταυτόχρονα δύο στόχοι :

• Να στηριχθούν όλα τα νοικοκυριά οριζόντια χωρίς εξαιρέσεις και ταυτόχρονα
• να απορροφηθεί ένα μέρος του κύματος ανατιμήσεων που βρίσκεται προ των πυλών.

Αλλωστε στα δύο τελευταία χρόνια, το κύριο βάρος έπεσε στη μείωση της άμεσης φορολογίας (σ.σ νέα φορολογική κλίμακα, μείωση φορολόγησης των επιχειρήσεων σε δύο δόσεις, μείωση ΕΝΦΙΑ, πάγωμα εισφοράς αλληλεγγύης και μείωση ασφαλιστικών εισφορών που επίσης λογίζεται ως έμμεσος φόρος) με αποτέλεσμα η αναλογία στους έμμεσους φόρους στο σύνολο των επιβαρύνσεων να αυξηθεί ακόμη περισσότερο.

Οι δύο κατηγορίες του προβλήματος 

Το οικονομικό επιτελείο διαχωρίζει το πρόβλημα σε δύο κατηγορίες : Στα είδη και τις υπηρεσίες όπου οι επιπτώσεις από το διεθνές ράλι τιμών φαίνεται ότι θα είναι μόνιμες και σε εκείνες όπου θα είναι προσωρινές.

Μόνιμο για παράδειγμα χαρακτήρα φαίνεται ότι θα έχουν οι αυξήσεις στις τιμές των ρύπων, που επιβαρύνουν τα τιμολόγια στο πλαίσιο αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής και σπάνε το ένα ρεκόρ μετά το άλλο (62,20 ευρώ ο τόνος σήμερα) και στο ράλυ των τιμών του φυσικού αερίου.

Μέσα στο 2021 η τιμή του φυσικού αερίου έχει εκτιναχθεί πάνω από 100% – 116%, συμπαρασύροντας προς το πάνω κάθε υπηρεσία ή μεταποίηση που το χρησιμοποιεί, είτε στις μεταφορές, είτε στην παραγωγή.

Στο μέτωπο των τιμολογίων 

Στο μέτωπο των τιμολογίων, εξετάζονται μέτρα στήριξης για ευάλωτα νοικοκυριά απέναντι στις ανατιμήσεις. Σημειωτέον ότι η τιμή χονδρικής στο ρεύμα στην Ελλάδα είναι η δεύτερη υψηλότερη στην Ε. Ενωση, γεγονός που αποδίδεται σε πολλούς παράγοντες, όπως η απουσία πολλών διασυνδέσεων με γειτονικές χώρες, ώστε να διευκολύνονται οι εισαγωγές, στην έκρηξη της τιμής του αερίου και την κατακόρυφη άνοδο της τιμής CO2.

Απέναντι στις αυξήσεις, η ΡΑΕ εξετάζει σειρά παρεμβάσεων στα τιμολόγια, όπως η κατάργηση του παγίου (ή κάθε άλλης παρεμφερούς επιβάρυνσης) σε όλους τους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος, η καθιέρωση «ρήτρας αποχώρησης» μόνο σε τιμολόγια σταθερής τιμής και ορισμένου χρόνου, η απαγόρευση της επιβολής χρέωσης στους καταναλωτές με κυμαινόμενα τιμολόγια, κ.ά..

Οι πρώτες ηχηρές καμπάνες ήχησαν για τον κίνδυνο αυξήσεων στη ΔΕΗ που μπορεί να είναι ακόμα και της τάξης του 50%, δηλαδή, μπορεί να φτάσει ακόμα και τα 100 ευρώ η μεγαβατόρα.

Ανατιμήσεις παρατηρούνται ήδη και σε πολλά άλλα προϊόντα. Τα lockdown της πανδημίας που επέφεραν σημαντικό πλήγμα στην πραγματική οικονομία θα μεγεθύνουν ακόμη περισσότερο την δυσπραγία που αντιμετωπίζουν πολλές οικογένειες.

Οι αυξήσεις ίσως εξελιχθούν στην μεγαλύτερη χειροβομβίδα που μπορεί να σκάσει στα χέρια της κυβέρνησης.

Alert στην κυβέρνηση 

Στο Μέγαρο Μαξίμου αλλά και στο οικονομικό επιτελείο έχει σημάνει συναγερμός.  Οι συσκέψεις είναι αλλεπάλληλες και όπως επιβεβαιώνουν κυβερνητικές πηγές, αναζητούνται μέτρα  μέτρα – ανάσες για να περιοριστούν οι συνέπειες από την αύξηση του ρεύματος που θα λειτουργήσει ως ντόμινο στην παραγωγή μεγάλης σειράς προϊόντων.

Μέτρα, που πάντως, δεν αναμένεται να έχουν σοβαρά αποτελέσματα σε συνθήκες ελεύθερου ανταγωνισμού.

Κορυφώνεται η αγωνία 

Το θέμα των ανατιμήσεων συζητήθηκε στο προχθεσινό υπουργικό συμβούλιο, υπό τον Κυριάκο Μητσοτάκη, στο οποίο αποτυπώθηκε η μεγάλη αγωνία που υπάρχει στην κυβέρνηση.

Ο υπουργός Ανάπτυξης, Άδωνις Γεωργιάδης, αναφέρθηκε σε σειρά προϊόντων που οι τιμές τους σε βασικά καταναλωτικά προϊόντα αγαθών, θα εκτοξευτούν από την αύξηση του ρεύματος αλλά και από τις διεθνείς αυξήσεις σε πρώτες ύλες.

Αναφέρθηκε και στον καφέ που είναι μια καθημερινή απόλαυση. Μπορεί να φτάσει από τα δυο ευρώ που είναι η μέση τιμή του σήμερα ακόμη και στα πέντε, όπως είπε χαρακτηριστικά!

Την εικόνα των ανατιμήσεων επιβεβαίωσε και ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, ο οποίος επισήμανε την ανάγκη άμεσης αντιμετώπισης του επικείμενου, σοβαρού κύματος ανατιμήσεων, από την κυβέρνηση, ενώ και ο  υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Σπήλιος Λιβανός έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για ανατιμήσεις, σημειώνοντας ότι στις ζωοτροφές, καταγράφονται ήδη αυξήσεις άνω του 45% στις ζωοτροφές.

Μεσαία τάξη

Ο πρωθυπουργός ζήτησε από τους υπουργούς του προτάσεις που να απευθύνονται όχι μόνο στους πλέον αδύναμους αλλά και στη μεσαία τάξη και τους αγρότες όπως και στις επιχειρήσεις που ξοδεύουν πολύ ενέργεια και θα έχουν να αντιμετωπίσουν τη μείωση στις πωλήσεις τους.

«Δικαιολογημένη ανησυχία»

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου, δήλωσε χθες ότι έχει αυξηθεί η τιμή του φυσικού αερίου, έχουν τριπλασιαστεί – τετραπλασιαστεί ίσως και πολύ περισσότερο, τα ναύλα των μεταφορών, οι πρώτες ύλες έχουν πάρει ‘φωτιά’ σε όλο τον κόσμο από τις ζωοτροφές μέχρι το χάλυβα κι αυτό έχει αντανάκλαση σε μια σειρά από πράγματα που αφορούν ή θα αφορούν σε λίγο καιρό την καθημερινότητά μας.

Χαρακτήρισε «δικαιολογημένη» την ανησυχία για τις αυξήσεις στο ρεύμα και μια σειρά προϊόντων μεταξύ αυτών και είδη πρώτης ανάγκης.

«Στη Θεσσαλονίκη θα υπάρξουν ανακοινώσεις που θα αφορούν και στα κομμάτια αυτά» δήλωσε χθες στον «Σκάι».

Αναφέρθηκε σε αντισταθμιστικές πολιτικές ώστε να υπάρξει το μικρότερο δυνατό αποτύπωμα στην τσέπη για όσο καιρό κρατήσει η τάση αλλαγής των τιμών.

«Μην έχετε αμφιβολία, ότι αν υπάρξουν πεδία που η κυβέρνηση μπορεί να κάνει κάτι, θα κάνει, σε βαθμό που δε θα στρεβλώνουμε την αγορά» τόνισε.

«Εκείνες οι παρεμβάσεις που μπορούν να γίνουν προφανώς και θα γίνουν, κυρίως εκεί που αφορούν τον πολύ κόσμο και κυρίως εκεί που θα υπάρχει σοβαρό πρόβλημα».

Η απάντηση ότι το φαινόμενο είναι παγκόσμιο δεν θα ικανοποιήσει κανέναν πολίτη. Χώρια που πάντα υπάρχει στην Ελλάδα η καχυποψία ότι πάντα χρησιμοποείται ως άλλοθι μια διεθνής συγκυρία για να υπάρξουν ακόμη μεγαλύτερες αυξήσεις.

Το ντόμινο των αυξήσεων 

Οι τρεις βασικές αιτίες για τις μεγάλες αυξήσεις στη ΔΕΗ που θα συμπαρασύρουν και τις άλλες εταιρείες ενέργειας σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές είναι :

• η αύξηση της τιμής του φυσικού αερίου, στα 45 ευρώ από τα 28,
• η μεγάλη ζήτηση λόγω καύσωνα αλλά και το διεθνές χρηματιστήριο των ρύπων, πράγμα που σημαίνει ότι όποιος μολύνει θα πληρώνει παραπάνω και εδώ είναι που υπεισέρχεται η ανάγκη για αύξηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και η απολιγνιτοποίηση.

Από τις 5 Αυγούστου υπάρχει και για την ΔΕΗ η “ρήτρα αναπροσαρμογής” των χρεώσεων προμήθειας που θα οδηγήσει σε αυξήσεις των τιμών προς τις ιδιωτικές εταιρείες οι οποίες θα μετακυληθούν στους καταναλωτές. Όταν ο ιδιώτης αγοράζει 185 ευρώ την μεγαβατώρα, δεν θα μπορεί να την πουλάει στα 45 ευρώ!

Έρχονται ανατιμήσεις σε πολλά προϊόντα 

«Θα υπάρξουν υπό τις παρούσες διεθνείς συγκυρίες ανατιμήσεις σε πολλά προϊόντα» δήλωσε ο Αδωνις Γεωργιάδης στη βουλή. «Δεν θα έρθουν δυνάμει της κυβέρνησης. Δεν είναι στη δυνατότητά μας να ελέγξουμε την παγκόσμια οικονομία», δήλωσε χαρακτηριστικά απαντώντας σε σχετική επίκαιρη ερώτηση και πρόσθεσε πως και οι πολίτες μπορούν να κάνουν διαδικτυακή έρευνα αγοράς.

«Έχουμε φτιάξει υπηρεσία και ο πολίτης κάνοντας χρήση το e katanalotis , πριν από τα ψώνια του μπορεί να κατευθυνθεί στο σημείο με τις καλύτερες τιμές» τόνισε. «Η διαφορά δεν είναι απλώς 40 λεπτά ή 1 ή 2 ευρώ -που και αυτά έχουν τη σημασία τους- αλλά μπορεί να διαπιστώσει διαφορές δεκάδων ευρώ για το ίδιο είδος», είπε.