Eξαιρετικά δύσκολη άσκηση θα είναι για την κυβέρνηση η επέκταση το 2023 στους δημοσίους υπαλλήλους και στους συνταξιούχους της αναστολής της εισφοράς αλληλεγγύης, που ισχύει σήμερα για τον ιδιωτικό τομέα, καθώς αυτό προϋποθέτει, όπως σημειώνουν πηγές του οικονομικού επιτελείου, να βρεθεί ο απαραίτητος δημοσιονομικός χώρος, περίπου 400 εκατ. ευρώ.
Δεν είναι τυχαίο ότι στις ανοιξιάτικες προβλέψεις της, την περασμένη εβδομάδα, η Κομισιόν κάνει αναφορά στη διατήρηση του μέτρου μόνο για τον ιδιωτικό τομέα, κόστους περίπου 800 εκατ. ευρώ.
Η κυβέρνηση θα το παλέψει ασφαλώς και οι αποφάσεις αναμένονται τον Σεπτέμβριο με Οκτώβριο, σύμφωνα με τις πηγές, καθώς το πολιτικό όφελος δεν είναι αμελητέο. Η κατάργηση της εισφοράς αντιστοιχεί σε ετήσια ελάφρυνση έως 676 ευρώ για εισοδήματα 30.000 ευρώ.
Στενά τα δημοσιονομικά περιθώρια
Τα δημοσιονομικά περιθώρια, όμως, είναι στενά και η παράταση της γενικής ρήτρας διαφυγής από τους περιορισμούς του Συμφώνου Σταθερότητας και το 2023, που αναμένεται να εισηγηθεί αύριο η Κομισιόν στους υπουργούς Οικονομικών, δεν θα αλλάξει σημαντικά τα πράγματα για την Ελλάδα, καθώς η χώρα εντάσσεται στο ειδικό καθεστώς των υπερχρεωμένων χωρών.
Μένει να φανεί αν και πώς αυτό το ειδικό καθεστώς θα αποτυπώνεται στην απόφαση για παράταση της ρήτρας, αλλά επί της ουσίας οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι έχουν καταστήσει σαφές το τελευταίο διάστημα ότι θα υπάρχει αυστηρότερη επιτήρηση των υπερχρεωμένων χωρών.
Ο επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων Πάολο Τζεντιλόνι δήλωσε στην ΕΡΤ, την Παρασκευή, ότι οι χώρες με υψηλό χρέος χρειάζεται να κινηθούν με προσοχή και να λαμβάνουν στοχευμένα και προσωρινά μέτρα.
Γιατί η “άσκηση” γίνεται ολοένα και πιο δύσκολη
Στο οικονομικό επιτελείο υποστηρίζουν ότι η κυβερνητική δέσμευση για πρωτογενές έλλειμμα 2% του ΑΕΠ φέτος και πρωτογενές πλεόνασμα 1,1% του ΑΕΠ το 2023, και αύξησή του τα επόμενα χρόνια, όπως αποτυπώνεται στο Πρόγραμμα Σταθερότητας που κατατέθηκε στο τέλος του προηγούμενου μήνα στην Κομισιόν, καλύπτει την κυβέρνηση, αφού η χώρα δείχνει προσήλωση στη δημοσιονομική σταθερότητα.
Είναι βέβαιο, όμως, ότι οι πιέσεις για χαλάρωση θα ενταθούν, ιδίως ενόψει της επόμενης εκλογικής αναμέτρησης. Κι αυτό θα κάνει την άσκηση όλο και πιο δύσκολη.
Η εξεύρεση δημοσιονομικού χώρου είναι το ζητούμενο και για τα μέτρα στήριξης έναντι της ενεργειακής κρίσης, όχι μόνο για το 2023, εφόσον αυτό χρειαστεί, αλλά ενδεχομένως και για φέτος, αν το πακέτο που αποφασίστηκε δεν αποδειχθεί αρκετό.
Έχουν εξαντληθεί τα υπάρχοντα περιθώρια
Αυτή τη στιγμή, στο οικονομικό επιτελείο υποστηρίζουν ότι ο χώρος τον οποίο εξασφάλισαν η καλύτερη από την προβλεφθείσα επίδοση του 2021 και οι καλές φορολογικές επιδόσεις του 2022 (με τη γενναία βοήθεια και του πληθωρισμού, που αύξησε τα ονομαστικά έσοδα) έχει εξαντληθεί.
Μάλιστα δεν δεσμεύονται ούτε για την παράταση του μέτρου επιδότησης της βενζίνης που λήγει τον Ιούνιο, παρά την κατακόρυφη άνοδο της τιμής της.
Οι ιθύνοντες της οικονομικής πολιτικής ποντάρουν βασικά σε δύο παράγοντες για την εξασφάλιση επιπλέον δημοσιονομικού χώρου: τη μείωση της τιμής του φυσικού αερίου κάτω από τα 100 ευρώ/ΜWh και την αύξηση των εσόδων του τουρισμού πάνω από το 80% των αντίστοιχων του 2019.
Αυτές είναι οι παραδοχές στις οποίες έχει βασιστεί ο προϋπολογισμός, και εφόσον εξελιχθούν προς το καλύτερο θα δημιουργηθούν δημοσιονομικά περιθώρια για πρόσθετα μέτρα στήριξης.
Ο κίνδυνος να πάνε τα πράγματα προς το χειρότερο
Χαρακτηριστικά αναφέρουν ότι εφόσον υποχωρήσει στα 80 ευρώ/MWh η τιμή του φυσικού αερίου, θα δημιουργηθεί χώρος 1 δισ. ευρώ, σε ετήσια βάση.
Υπάρχει βεβαίως, όπως οι ίδιοι αναγνωρίζουν, κίνδυνος να κινηθούν τα πράγματα προς το χειρότερο, αντί προς το καλύτερο.
Οι καθοδικοί κίνδυνοι, όπως σημειώνουν, είναι κυρίως η εξέλιξη στο μέτωπο του πολέμου στην Ουκρανία και η άνοδος του πληθωρισμού.
Πάντως, η κυβέρνηση στο πλαίσιο του Προγράμματος Σταθερότητας έχει προβλέψει έναν –μικρό– προϋπολογισμό το 2023 για μέτρα στήριξης έναντι της ακρίβειας.
