Ο Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε χθες ότι «εάν οι Ταλιμπάν μας χτυπήσουν την πόρτα, θα συζητήσουμε». Ηταν ειλικρινής, δεν αιφνιδίασε κανέναν και το μήνυμά του δεν αποτελεί έκπληξη: Ο τούρκος πρόεδρος βλέπει την έξοδο των αμερικανών από το Αφγανιστάν ως την «μεγάλη ευκαιρία» για την χώρα του και για τον ίδιο, και δεν το κρύβει.
Είναι η «μεγάλη ευκαιρία» για να καλύψει το κενό της Ουάσιγκτον και να παίξει ρόλο, όπως επισημαίνουν διπλωμάτες και αναλυτές, στην νέα τάξη πραγμάτων στην περιοχή – να προωθήσει το σχέδιό τους για ανάδειξη της Τουρκίας σε μεγάλο περιφερειακό παίκτη, ει δυνατόν ισότιμη εμβέλειας και εμπλοκής με την Κίνα και την Ρωσία.
Και είναι επίσης η ευκαιρία διεύρυνσης του σταθερού σχεδιασμού του για ανάδειξη της Τουρκίας και, κυρίως, του ίδιου σε παγκόσμιο ηγέτη του μουσουλμανικού κόσμου.
Εξ ου και το χθεσινό του άνοιγμα προς το καθεστώς των Ταλιμπάν συνοδεύτηκε με μια ακόμη σφοδρή επίθεση στην Δύση αλλά και στους μετριοπαθείς μουσουλμάνους:
«Τόσο ο Δυτικός κόσμος, όσο και ο Ισλαμικός, δεν έχουν δείξει το απαιτούμενο ενδιαφέρον για το Αφγανιστάν για περισσότερα από 20 χρόνια» είπε, προσθέτοντας: « Η Ρωσία επενέβη, το ίδιο έκαναν και οι Ηνωμένες Πολιτείες, ωστόσο καμία χώρα στη συνέχεια, δεν πραγματοποίησε κάποια επέμβαση με υγιείς σκοπούς. Όλες οι χώρες προσέγγισαν το Αφγανιστάν με στρατούς και όπλα. Τώρα, το Αφγανιστάν έχει εγκαταλειφθεί από όλους, αν και η στάση των Ταλιμπάν είναι ξεκάθαρη. Έχουν γίνει αρκετές συζητήσεις με τους Ταλιμπάν και τα αποτελέσματα είναι εμφανή».
“Θα συζητήσουμε με τους Ταλιμπάν”
Για να καταλήξει, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο συνομιλιών με τους Ταλιμπάν: «Αν είναι απαραίτητο, θα μιλήσουμε μαζί τους. Αν μας χτυπήσουν την πόρτα, τότε θα συζητήσουμε. Δεν είμαστε σε θέση να κλείσουμε την πόρτα στους ανθρώπους του Αφγανιστάν. Έχουμε επενδύσεις εκεί», είπε με ισχυρή δόση κυνισμού.
Το διπλό ερώτημα είναι με ποιους τρόπους και μέσα θα προωθήσει την εμπλοκή της Αγκυρας στο Αφγανιστάν, αλλά και ποια ρίσκα και παγίδες για την Τουρκία και την ευρύτερη περιοχή εμπεριέχει η επιλογή του αυτή.
Ως προς το πρώτο είναι ενδεικτικά τα όσα αποκαλύπτει ο γαλλικός Monde, δείχνοντας ότι το «φλερτ» του Ερντογάν προς τους Ταλιμπάν δεν περιορίζεται μόνον στην ρητορική αλλά περιλαμβάνει και έντονο διπλωματικό και στρατιωτικό παρασκήνιο.
“Κλειδιά” το αεροδρόμιο της Καμπούλ και η πρεσβεία στο Κατάρ
O Monde θυμίζει, αεφνός, ότι ο Ταγίπ Ερντογάν, έχει θέσει ως προτεραιότητά του τη διατήρηση της τουρκικής παρουσίας στο αεροδρόμιο της Καμπούλ. Γνωρίζοντας ότι οι Ταλιμπάν επιθυμούν διεθνή νομιμότητα, δήλωσε έτοιμος, πριν από μία εβδομάδα, να υποδεχθεί τον επικεφαλής τους.
«Η ασφάλεια του αεροδρομίου της Καμπούλ είναι προς το συμφέρον όλων, ώστε οι διπλωμάτες και οι ανθρωπιστές να μπορούν να συνεχίσουν να εργάζονται. Η Τουρκία προτείνει να αναλάβει να το κάνει. Στην πραγματικότητα, είναι εύκολο για αυτήν να διαπραγματευτεί με τους Ταλιμπάν μέσω του Πακιστάν και του Κατάρ, με τα οποία οι σχέσεις είναι ισχυρές», εκτιμά ο Μπαϊράμ Μπάλτσι, διευθυντής του Γαλλικού Ινστιτούτου Ανατολικών Σπουδών (IFEA) στην Κωνσταντινούπολη.
Η Άγκυρα χρησιμοποιεί, όπως επισημαίνει, διπλωματικους ελιγμούς, για να πείσει τους Ταλιμπάν. Η πρεσβεία της Τουρκίας στο Κατάρ βρίσκεται σε συνεχή επαφή με την εκεί αντιπροσωπεία τους και, την περασμένη εβδομάδα, ο υπουργός Άμυνας, Χουλουσί Ακάρ, επισκέφθηκε το Ισλαμαμπάντ, για να παροτρύνει τους πακιστανούς συμμάχους να πείσουν τους Ταλιμπάν να αποδεχθούν την τουρκική παρουσία.
Η Τουρκία θα στείλει 1.000 μισθοφόρους στο Αφγανιστάν;
Ο Monde όμως αποκαλύπτει επίσης ότι ο Ερντογάν εξετάζει την αποστολή στο Αφγανιστών Σύρων μισθοφόρων, σύμφωνα με την τακτική που εφαρμόστηκε στη Λιβύη και το Ναγκόρνο-Καραμπάχ.
Σύμφωνα με συριακές-κουρδικές πηγές που επικαλείται η γαλλική εφημερίδα , εκπρόσωποι των τουρκικών υπηρεσιών πληροφοριών βρίσκονται σε συνομιλίες με αρκετές ανταρτικές φατρίες, ομαδοποιημένες υπό το έμβλημα του υποστηριζόμενου από την Άγκυρα Συριακού Εθνικού Στρατού, με σκοπό την αποστολή περισσότερων από 1.000 μισθοφόρων στο Αφγανιστάν.
Η χρησιμοποίηση των μισθοφόρων θεωρείται αναγκαία διότι η δύναμη των 500 τούρκων στρατιωτών που βρίσκονται ήδη στην Καμπούλ δεν είναι επαρκής για να διατηρηθεί στοιχειώδης έστω έλεγχος του αεροδρομίου.
Το κατά πόσο το εν λόγω σχέδιο θα προχωρήσει θα εξαρτηθεί προφανώς από το εάν, και με ποιους όρους, θα υπάρξει τελικά deal του Ερντογάν με τους Ταλιμπάν.
Τα δύο μεγάλα ρίσκα του Ερντογάν
Εδώ, όμως, προκύπτει και το δεύτερο και κομβικό ερώτημα – ποιους κινδύνους συνεπάγεται η τακτική αυτή του τούρκου προέδρου.
Για τον ίδιο τον Ερντογάν, το πρώτο ρίσκο είναι με την βαθύτερη εμπλοκή του στο Αφγανιστάν να έρθει αντιμέτωπος με τους ίδιους τους ψηφοφόρους του: Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του Ινστιτούτου δημοσκοπήσεων «Metropoll», το 61,6% των Τούρκων επιθυμεί στην πραγματικότητα την αποχώρηση των Τούρκων στρατιωτών που χρησιμοποιούνται στην Καμπούλ στο πλαίσιο της αποστολής του ΝΑΤΟ.
Το δεύτερο, και ακόμη πιο μεγάλο ρίσκο από τους – αναγνωριστικούς έστω – «εναγκαλισμούς» της Αγκυρας με τους Ταλιμπάν, είναι η πλήρης σύνδεση της Τουρκίας με τον ακραίο, ισλαμικό φονταμενταλισμό. Είναι ένας κίνδυνος που δεν εμπεριέχει απειλή αποσταθεροποίησης μόνον για την ίδια την Τουρκία και τον Ερντογάν, αλλά για ολόκληρη την περιοχή…
