Στην Ελλάδα -και στην υπόλοιπη Ευρώπη, εκτός κι αν κάποιος είναι εξειδικευμένος δικηγόρος σε θέματα διαδικτύου- το άρθρο 230 αποτελεί terra incognita. Ωστόσο, για τις ΗΠΑ αποτελεί ίσως τον ακρογωνιαίο λίθο αυτού που ονομάζουμε σήμερα internet.
Το κρίσιμο άρθρο
Το Άρθρο 230 περιέχεται στον νόμο περί Αιδούς των Επικοινωνιών του 1996, έναν νόμο ο οποίος επιχείρησε να βάλει χαλινάρι στην διαρκώς αυξανόμενη διάδοση πορνογραφικού περιεχομένου στο διαδίκτυο, και είναι 22 λέξεις όλο κι όλο, καθώς αναφέρει ότι «Κανένας πάροχος ή χρήστης μιας διαδραστικής υπηρεσίας υπολογιστή δεν αντιμετωπίζεται ως εκδότης ή ομιλητής οποιωνδήποτε πληροφοριών παρέχονται από άλλον πάροχο περιεχομένου πληροφοριών».
Πώς μεταφράζεται αυτό; Αν, για παράδειγμα, ένας χρήστης του Facebook γράψει ότι ένας πολιτικός είναι δολοφόνος, ο πολιτικός μπορεί να κινηθεί νομικά σε βάρος του χρήστη, αλλά όχι του Facebook. Αν στο Twitter ανέβει μια ακραία πορνογραφική εικόνα, οι Αρχές μπορούν να κυνηγήσουν τον χρήστη που την ανέβασε, αλλά όχι την πλατφόρμα. Αν κάποιος αγοράσει ένα προϊόν μέσω Amazon και αυτό βγει προβληματικό, μπορεί να κινηθεί σε βάρος του πωλητή του προϊόντος αλλά όχι του Amazon, μέσω του οποίου έγινε η αγοραπωλησία.
Προστασία των παρόχων
Με απλά λόγια, οι 22 λέξεις του άρθρου 230 διασφαλίζουν ότι οι πάροχοι internet και οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης δεν έχουν νομική ευθύνη για το περιεχόμενο των χρηστών τους. Φυσικά, οι ίδιες οι πλατφόρμες θέτουν όρια μέσω των Όρων Χρήσης και συχνά διαπιστώνουμε ότι χρήστες που τους παραβιάζουν βλέπουν τους λογαριασμούς τους να «παγώνουν» ή και να διαγράφονται, όπως συνέβη μετά τα γεγονότα του Ιανουαρίου με τον Τραμπ και το Twitter που τον… απαγόρευσε από το μέσο.
Φυσικά, το άρθρο 230 έχει τα όριά του και ήδη έχουν υπάρξει περιπτώσεις που άλλοι νόμοι κρίθηκαν ότι υπερέχουν, ωστόσο, η λογική του ήταν και παραμένει η προστασία των παρόχων υπηρεσιών διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης από διαρκείς αγωγές για περιεχόμενο που παράγουν οι χρήστες τους και ενδεχομένως δεν παραβιάζει τους Όρους Χρήσης των μέσων, αλλά νομικά μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο αντιδικίας.
Φωνές για αναθεώρηση
Ωστόσο, μετά την αποκάλυψη του σκανδάλου της Cambridge Analytica και του ρόλου που είχε παίξει το Facebook σε αυτό, αλλά και την συζήτηση στις ΗΠΑ περί ρωσικού «δακτύλου» στις προεδρικές εκλογές του 2016, πολιτικοί από όλο το φάσμα έχουν ανοίξει μια έντονη συζήτηση σχετικά με την αναθεώρηση του Άρθρου 230, προσεγγίζοντας το θέμα από διαφορετικές οπτικές, αλλά βάζοντας όλοι στο στόχαστρο τις μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες, δηλαδή, τις Facebook, Google, Twitter και Apple.
Από την πλευρά των Ρεπουμπλικάνων, γίνεται λόγος για διάκριση σε βάρος συντηρητικών πολιτικών και ψηφοφόρων και ότι οι φωνές τους «καταπνίγονται» από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Όσον αφορά στους Δημοκρατικούς, οι ανησυχίες τους εντοπίζονται κυρίως στη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης για την οργάνωση παράνομων ή και τρομοκρατικών πράξεων. Και οι δύο πλευρές, ωστόσο, συμφωνούν ότι το Άρθρο 230 δίνει μεγάλη ισχύ στις λεγόμενες «Big Tech» επιχειρήσεις, οι οποίες σε μεγάλο βαθμό καθορίζουν πώς διεξάγεται ο δημόσιος διάλογος και πώς διαδίδονται οι ειδήσεις.
Οι προτάσεις για αλλαγές
Φυσικά, το ότι πολιτικοί δεν είναι ευχαριστημένοι με το Άρθρο 230 δεν σημαίνει ότι αυτό θα αλλάξει εύκολα. Αναλυτές και νομικοί θεωρούν, αντιθέτως, ότι είναι πολύ δύσκολη η αλλάγή του, καθώς η ζημιά που θα προκληθεί ενδεχομένως θα είναι μεγαλύτερη από τα όποια οφέλη αποκομίσει η μία ή η άλλη πλευρά. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει μεγάλη συζήτηση γύρω από αυτό το θέμα και δεν υπάρχουν προτάσεις για αναθεώρηση του άρθρου. Αυτές κινούνται, χοντρικά, σε δύο άξονες:
- Αυστηροποίηση: grosso modo, οι προτάσεις αυτές λένε ότι αν οι εταιρείες δεν ενημερώνουν τις διωκτικές αρχές για παράνομες πράξεις που σχεδιάζονται από χρήστες στις πλατφόρμες τους, τότε άρεται η προστασία τους από το Άρθρο 230 και μπορούν να διωχθούν κανονικά. Οι Ρεπουμπλικάνοι θέλουν να βάλουν σε αυτή τη νομοθεσία και προϋποθέσεις περί πολιτικής ουδετερότητας, αλλά θεωρείται τουλάχιστον δύσκολο να περάσει κάτι τετοιο.
- Εξαιρέσεις: από την άλλη πλευρά, άλλοι πολιτικοί θέλουν να μην μπορούν διαδικτυακές εταιρείες να επικαλούνται το Άρθρο 230 ως υπεράσπιση σε νομικές υποθέσεις που αφορούν σε παραβιάσεις πολιτικών δικαιωμάτων, παρενόχληση, θάνατο, ή σεξουαλική κακοποίηση και παιδοφιλία. Ένα λεπτό ζήτημα αφορά τους αλγόριθμους των social media και πώς αυτοί ενδεχομένως μπορούν να διασπείρουν προπαγάνδα, αλλά κι εδώ ο «πάγος» είναι πολύ λεπτός.
Ο ρόλος του Τραμπ
Οι εταιρείες από την πλευρά τους επιμένουν στην αυτορρύθμιση ή, εν πάση περιπτώσει, σε παρεμβάσεις που δεν θα αλλάζουν τον πυρήνα του Άρθρου 230. Σημειώνεται ότι ένας από τους ισχυρότερους πολέμιους του άρθρου ήταν ο Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος εξανίστατο όταν το Twitter μάρκαρε αναρτήσεις του ως ψευδείς ή εσφαλμένες, και ζητούσε να καταργηθεί. Ωστόσο, για την ώρα κάτι τέτοιο δεν φαίνεται πιθανό.
Όμως, η συζήτηση για το Άρθρο 230 έρχεται να προστεθεί στη συζήτηση για το μέγεθος και την ισχύ που έχουν αποκτήσει οι «Big Tech» εταιρείες, με πολιτικούς πάλι από όλο το φάσμα να συζητούν σοβαρά το ενδεχόμενο της διάσπασής τους καθώς θεωρούν ότι μόνο έτσι μπορεί να ελεγχθεί το μέγεθος και η δύναμή τους όχι μόνο σε οικονομικό, αλλά και σε πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο. Η συζήτηση, πάντως, συνεχίζεται.
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
