«Έφυγαν οι νέοι, ερήμωσε το χωριό» συνήθιζαν να λένε οι μεγαλύτεροι σε ηλικία κάτοικοι της ελληνικής περιφέρειας τα προηγούμενα χρόνια. Οι νέοι άφηναν τον τόπο τους για να μετακομίσουν στην μεγαλούπολη, που τους πρόσφερε καλύτερες και περισσότερες επαγγελματικές ευκαιρίες.
Δυστυχώς, η φράση αυτή αφορά πλέον συνολικά την πατρίδα μας. Τα χρόνια της κρίσης σχεδόν 500.000 νέοι άνθρωποι, υψηλής μόρφωσης στην πλειοψηφία τους, μετανάστευσαν στο εξωτερικό, αναζητώντας την επαγγελματική τους αποκατάσταση. Έφυγαν λόγω της οικονομικής αβεβαιότητας, της αναξιοκρατίας, της αδυναμίας εύρεσης εργασίας αντάξιας των προσόντων τους, των χαμηλών αποδοχών και των δύσκολων εργασιακών συνθηκών που επικρατούν στη χώρα μας.
Οι άνθρωποι αυτοί είναι στην πλειοψηφία τους νέοι έως 35 ετών, ελεύθεροι, με μεταπτυχιακές σπουδές. Αποτελούν ασφαλώς την αφρόκρεμα της ελληνικής κοινωνίας. Είναι κυρίως οικονομολόγοι, managers, μηχανικοί, πληροφορικάριοι, φιλόλογοι, γιατροί και δικηγόροι. Η έρευνα δείχνει πως χρόνο με το χρόνο εξελίσσονται επαγγελματικά στη χώρα που ζουν πλέον, αυξάνουν τις αποδοχές τους και σκέφτονται ολοένα και λιγότερο την επιστροφή τους στην Ελλάδα. Το 57% δηλώνει πως δε θα γυρίσει εντός των επόμενων 5 ετών, ενώ το 36% έχει πάρει απόφαση να μη γυρίσει ποτέ.
Οι κίνδυνοι από αυτή την αιμορραγία σε ανθρωπινό δυναμικό υψηλού επιπέδου είναι τεράστιοι. Πρωτίστως ο δημογραφικός, σε συνδυασμό με την υπογεννητικότητα και τη γήρανση του πληθυσμού. Επιπλέον, η χώρα στερείται των γνώσεων και των υπηρεσιών ενός σημαντικού ποσοστού του οικονομικά ενεργού πληθυσμού της. Το αποτέλεσμα είναι να υποσκάπτεται η προοπτική ανάπτυξης και παραγωγικής ανασυγκρότησης. Μειώνεται η απόδοση και η αποτελεσματικότητα, παρατηρείται έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού, ενώ διευρύνεται το αίσθημα απαισιοδοξίας και παραίτησης.
[more]
Εθνικός στόχος λοιπόν είναι η ανάσχεση της φυγής του έμψυχου δυναμικού και η σταδιακή προσέλκυση εκείνων που μετανάστευσαν πίσω στην πατρίδα.
Το βάρος πρέπει να δοθεί σε 3 άξονες: Ανάπτυξη – Έρευνα & Τεχνολογία – Εκπαίδευση.
Η ανάπτυξη θα έρθει μόνο αν γίνει πιο φιλικό το επιχειρηματικό περιβάλλον. Αυτό προϋποθέτει τη μείωση φόρων – εισφορών και γραφειοκρατίας. Είναι καθαρά θέμα πολιτικής βούλησης. Η υπερφορολόγηση αποτελεί συνειδητή επιλογή των κυβερνόντων, ώστε να μοιράζουν επιδόματα στην εκλογική τους πελατεία και να προσλαμβάνουν αφειδώς στο δημόσιο. Πελατειακό κράτος και γραφειοκρατία είναι συγκοινωνούντα δοχεία. Δημιουργούνται άχρηστες δομές και οργανισμοί για να δικαιολογήσουν τις ρουσφετολογικές προσλήψεις με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένας λαβύρινθος αρμοδιοτήτων και υπηρεσιών.
Αν κάποια κυβέρνηση αποφασίσει να κόψει αυτό τον γόρδιο δεσμό, όλα θα γίνουν πιο εύκολα. Επιδίωξη είναι να μειωθεί ο απαιτούμενος χρόνος για την έναρξη μιας επιχείρησης, να εφαρμοστούν ηλεκτρονικές διαδικασίες συναλλαγής με το δημόσιο και να θεσπιστούν ταχύτατες δικαστικές διαδικασίες επίλυσης όσων προβλημάτων προκύπτουν.
Επίσης, μπορούν να δοθούν στοχευμένα κίνητρα προσλήψεων, όπως μειωμένες εισφορές για νέους και μακροχρόνια άνεργους, καθώς και για κάθε επιπλέον πρόσληψη, εφόσον το προσωπικό μιας επιχείρησης δεν έχει μειωθεί. Μια πολύ καλή ιδέα είναι η σύσταση ταμείου εκκίνησης επιχειρήσεων από άνεργους, με κονδύλια προερχόμενα από τα ΚΕΚ και από ευρωπαϊκά προγράμματα.
Η αύξηση των κονδυλίων για έρευνα και ανάπτυξη είναι απαραίτητη. Η χώρα μας παρότι τα τελευταία χρόνια έχει αυξήσει τις σχετικές δαπάνες στο 1, 14% του ΑΕΠ (€2 δις), εξακολουθεί να απέχει πολύ από το μέσο όρο της Ευρώπης, που είναι στο 2% του ΑΕΠ. Χρειάζεται χρηματοδοτική υποστήριξη τόσο από το κράτος όσο και από τον ιδιωτικό τομέα. Είναι εφικτή η συνεργασία πανεπιστημίων και επιχειρήσεων για την ανάπτυξη κοινών ερευνητικών προγραμμάτων (παράδειγμα Ιρλανδίας, Φινλανδίας). Εξίσου ζωτικής σημασίας είναι η παροχή κινήτρων για την ενίσχυση της βιομηχανικής έρευνας: μηδενική φορολογία για τα πρώτα χρόνια, επιδότηση νέων βιομηχανικών ιδεών κλπ.
Ένα ωραίο παράδειγμα για τη στήριξη της νεοφυούς επιχειρηματικότητας μας έδωσε η Βαρκελώνη, που μετέτρεψε το ολυμπιακό χωριό σε τεχνολογικό πάρκο, στο οποίο έχουν εγκατασταθεί επιχειρήσεις ειδικευόμενες σε νέες τεχνολογίες. Επίσης να συνεχίσουμε να ενθαρρύνουμε τον συνεργατικό συνεταιρισμό («clustering»). Σύσταση ομάδων νεοφυών επιχειρηματιών, με στόχο την ευκολότερη πρόσβαση σε χρηματοδότηση για την περαιτέρω ανάπτυξή τους και τη δημιουργία καθετοποιημένης παραγωγής.
Η αναβάθμιση της εκπαίδευσης και η σύνδεσή της με την παραγωγή και την αγορά εργασίας είναι εξόχως σημαντική. Να δοθεί κατεύθυνση στους τομείς που παρουσιάζουν δυναμική και συγκριτικό πλεονέκτημα. Να επαναπροσδιοριστεί ο αριθμός των εισακτέων σε σχολές που επαγγελματικά η ζήτησή τους βρίσκεται σε κάμψη, ώστε να περιοριστεί η παρατηρούμενη αναντιστοιχία προσφοράς και ζήτησης εργασίας.
Ανάπτυξη του δυαδικού συστήματος εκπαίδευσης. Σπουδές και πρακτική άσκηση εντός μιας επιχείρησης.
Ίδρυση μη κρατικών μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων, όπως άλλωστε είναι και τα μεγαλύτερα Αμερικάνικα πανεπιστήμια. Αν δηλαδή τα έσοδα από δίδακτρα, δωρεές, κληροδοτήματα, πατέντες και άλλα περιουσιακά στοιχεία είναι υψηλότερα από τα έξοδα, αυτό το πλεόνασμα επανατοποθετείται στο πανεπιστήμιο για την αναβάθμιση των υποδομών και υπηρεσιών του. Δεν μοιράζεται ως μέρισμα στους μετόχους. Στην Ελλάδα ακόμη έχουμε στρεβλή εικόνα. Τσακωνόμαστε μάλιστα για την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων τη στιγμή που εδώ και δεκαετίες λειτουργούν κανονικά ιδιωτικά κολέγια και ΙΙΕΚ!!!
Ας βάλουμε ένα χρονοδιάγραμμα. Στα επόμενα 5 χρόνια να έχουμε υλοποιήσει τις απαραίτητες δομικές αλλαγές στη χώρα. Έτσι θα εκλείψει πρωτίστως το φαινόμενο διαρροής ανθρώπινου κεφαλαίου και σε βάθος 10ετίας θα κατορθώσουμε να φέρουμε πίσω ένα μεγάλο ποσοστό των νέων που ξενιτεύτηκαν.
Ο Δημήτρης Γκιόκας είναι Οικονομολόγος, CFA
[/more]
Περισσότερα νέα, ρεπορτάζ και αναλύσεις: [home]
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
