Ο Ταγίπ Ερντογάν επιμένει μέχρι τέλους στην νομισματική ανορθοδοξία, η νέα καρατόμηση και αλλαγή ηγεσίας στην κεντρική τράπεζα δείχνει ότι δεν υπάρχει προοπτική αυξήσεων επιτοκίων ικανών να θέσουν σε έλεγχο των πληθωρισμό, και η εξάντληση των συναλλαγματικών αποθεμάτων της Τουρκίας για την στήριξη της λίρας έχει «πάτο» και ντε φάκτο θα οδηγήσει σε αδιέξοδο.
Με αυτά τα δεδομένα τα capital controls δείχνουν, προοπτικά, ως η μόνη λύση για να ανασχεθεί η κατάρρευση του τουρκικού νομίσματος – πρόκειται όμως για μια λύση που, σύμφωνα με την Capital Economics δεν αρκεί ούτε αυτή πια για να σώσει την τουρκική οικονομία.
Σε σημερινή της έκθεση η Capital Economics επισημαίνει ότι οι σημαντικές οικονομικές αδυναμίες της Τουρκίας συνεπάγονται ότι πιθανές επιθετικές μειώσεις επιτοκίων από την κεντρική τράπεζα της χώρας θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε απότομη και αποσταθεροποιητική διολίσθηση της τουρκικής λίρα. Σε αυτό το σενάριο μία επιλογή για τις τουρκικές αρχές θα ήταν α επιβάλλουν capital controls, ωστόσο οι αναλυτές της Capital Economics αμφιβάλλουν ότι ακόμη κι αυτό το μέτρο θα είναι αποτελεσματικό.
Τα αδιέξοδα της ανορθόδοξης πολιτικής Ερντογάν
Σύμφωνα με την έκθεση, στην παρούσα φάση η Τουρκία δεν μπορεί να υπερασπιστεί τη λίρα γιατί τα συναλλαγματικά της αποθέματα έχουν εξαντληθεί. Συνεπώς, αν συνεχιστούν οι εκροές κεφαλαίων θα πρέπει να ληφθούν κρίσιμες αποφάσεις.
Μία λύση είναι η σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής για να έρθουν ξένα κεφάλαια, κάτι που ωστόσο θεωρείται απίθανο αφού προσκρούει στις προθέσεις του Ερντογάν.
Μία άλλη λύση θα ήταν η οικονομική βοήθεια από κάποια ξένη δύναμη, όπως π.χ. το Κατάρ, ωστόσο την προηγούμενη φορά αποδείχθηκε ανεπαρκής, την ώρα που θα πρέπει να αποκλειστεί κάθε ενδεχόμενο προσφυγής στο ΔΝΤ όσο ο Ερντογάν βρίσκεται στο τιμόνι της χώρας.
Γιατί ούτε τα capital controls αρκούν για να σώσουν την λίρα
Επομένως το πιθανότερο είναι να πάμε σε μέτρα όπως περιορισμός των εισαγωγών ή και capital controls.
Το βασικό πρόβλημα της Τουρκίας όμως, σύμφωνα με την Capital Economics, είναι ότι οι ξένοι επενδυτές πουλάνε τουρκικά assets, και όχι ότι οι εγχώριοι επενδυτές αυξάνουν τις τοποθετήσεις τους σε ξένα assets. Οι εκροές κεφαλαίων από Τούρκους πολίτες διαμορφώθηκαν στο 0,4% του ΑΕΠ το 2020 και είναι πολύ μικρότερες από τις εισροές κεφαλαίων ύψους 1,5% του ΑΕΠ.
Αρα, εάν η Τουρκία επέβαλλε περιορισμούς στους ξένους επενδυτές, αυτό θα σταματούσε τις εισροές κεφαλαίων και έτσι θα δυσκόλευε η χρηματοδότηση του ελλείμματος στο ισοζύγιο πληρωμών και η αναχρηματοδότηση εξωτερικού χρέους. Επίσης, τα capital controls μπορεί να έχουν αποτέλεσμα, μόνο αν συνοδευτούν από προσπάθειες ενίσχυσης της μακροοικονομικής σταθερότητας, όπως συνέβη την περασμένη δεκαετία σε Ισλανδία, Κύπρο και Ελλάδα. Στην περίπτωση της Τουρκίας θα έχουν αποτέλεσμα μόνο αν υπάρξει θέληση να μειωθεί ο πληθωρισμός.
Η “βόμβα” του πληθωρισμού
Οι αναλυτές της Capital Economics τονίζουν ότι με τον Ερντογάν στην ηγεσία της χώρας είναι δύσκολο να συμβεί κάτι τέτοιο. Σε αυτό το σενάριο η κατάσταση θα είναι πολύ δύσκολη για την Τουρκία. Διότι ενώ τα capital controls θα προσφέρουν στήριξη στη λίρα, ο υψηλός πληθωρισμός θα οδηγήσει σε διολίσθηση την πραγματική συναλλαγματική ισοτιμία.
Έτσι, η εξωτερική ανταγωνιστικότητα της Τουρκίας θα διαβρωθεί, με αποτέλεσμα να συμπιεστούν οι εξαγωγές, γεγονός που θα κάνει πιο ελκυστικές τις εισαγωγές, θα επιδεινώσει το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, και οι πιέσεις προς την τουρκική λίρα θα συνεχιστούν.
