Σαφή προειδοποίηση για τον κίνδυνο νέου ενεργειακού σοκ, σε περίπτωση η Ευρώπη σταματήσει τις εισαγωγές ρωσικού LNG, απευθύνει η ρυθμιστική αρχή ενέργειας της ΕΕ.
Ειδικότερα, η Acer, ο ενεργειακός επόπτης του μπλοκ, ανακοίνωσε σήμερα ότι οι προσπάθειες για τον περιορισμό των εισαγωγών ρωσικού LNG στην Ευρώπη «θα πρέπει να προσεγγιστούν με προσοχή», επειδή η προμήθεια φυσικού αερίου από τη χώρα πρόκειται να μειωθεί στο τέλος του έτους.
«Η μείωση των ρωσικών εισαγωγών LNG θα πρέπει να εξεταστεί σταδιακά», ανέφερε η Acer σε έκθεση που υπογράμμισε τη δυσκολία για την ΕΕ να εξισορροπήσει την ενεργειακή ασφάλεια με την προσπάθεια να πλήξει τα οικονομικά της Ρωσίας μειώνοντας τις αγορές φυσικού αερίου.
Ο επόπτης, ο οποίος παρακολουθεί στενά την ενεργειακή αγορά της Ευρώπης για δυσμενείς εξελίξεις, διαδραματίζει ηγετικό ρόλο στο συντονισμό των εθνικών ρυθμιστικών φορέων.
Αν και η ΕΕ κατάφερε να αντικαταστήσει το ρωσικό φυσικό αέριο αγωγών με LNG από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022, η παγκόσμια αγορά φυσικού αερίου εξακολουθεί να είναι δύσκολη.
Αστάθεια στις αγορές λόγω Μέσης Ανατολής
Οι αγορές ενέργειας ήταν ασταθείς φέτος, εν μέσω ανησυχίας για πιθανή κλιμάκωση του πολέμου του Ισραήλ με τη Χαμάς και της αντιπαράθεσης με το Ιράν, αν και μέχρι σήμερα οι αυξήσεις στις τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου έχουν συγκρατηθεί σχετικά.
Σε μεγάλο βαθμό, η ΕΕ έχει μετριάσει την απομάκρυνσή της από το φυσικό αέριο του ρωσικού αγωγού αυξάνοντας τις αγορές LNG από τη χώρα καθώς και από άλλους προμηθευτές. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι η Ρωσία είναι τώρα ο δεύτερος μεγαλύτερος προμηθευτής LNG του μπλοκ μετά τις ΗΠΑ, αντιπροσωπεύοντας το 16% των συνολικών εισαγωγών πέρυσι.
Τα 15,5 εκατομμύρια τόνοι ρωσικού LNG που αγοράστηκαν από κράτη της ΕΕ πέρυσι ήταν σχεδόν 40% περισσότεροι από το σύνολο το 2021, σύμφωνα με την Kpler, έναν πάροχο δεδομένων.
Πιέσεις άνευ ουσίας
Σύμφωνα με τους Financial Times, διπλωμάτες της ΕΕ έχουν αποκαλύψει ότι χώρες όπως η Σουηδία, η Φινλανδία και τα κράτη της Βαλτικής πιέζουν ώστε η ΕΕ να επιβάλει άμεση πλήρη απαγόρευση του ρωσικού LNG, ένα βήμα που θα απαιτούσε ομοφωνία από τα κράτη μέλη.
Μάλιστα, αξιωματούχοι των κρατών μελών πρόκειται να ασκήσουν πιέσεις στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με το σχέδιο την επόμενη εβδομάδα.
«Είναι ένα ιδιαίτερα σημαντικό ζήτημα για τις χώρες γύρω από τη Βαλτική Θάλασσα», είπε ένας διπλωμάτης που συμμετείχε στις διαπραγματεύσεις.
Ωστόσο, τα καύσιμα εισάγονται από χώρες όπως η Γαλλία, η Ισπανία και το Βέλγιο, και μέρος τους πωλείται στη Γερμανία και τους γείτονές της στην Κεντρική Ευρώπη, οι οποίοι ανησυχούν για τη διατήρηση χαμηλού κόστους ενέργειας για τη βιομηχανία.
Η εποπτική αρχή της ΕΕ εξέφρασε επίσης την ανησυχία της για μεμονωμένα κράτη μέλη που χρησιμοποιούν νέα εργαλεία «για να περιορίσουν προσωρινά τις προμήθειες φυσικού αερίου, συμπεριλαμβανομένου του LNG, από τη Ρωσία και τη Λευκορωσία», σημειώνοντας ότι τέτοιες κινήσεις θα μπορούσαν να πλήξουν τις μακροπρόθεσμες συμβάσεις προμήθειας που είχαν συμφωνηθεί με τη Μόσχα πριν από την εισβολή στην Ουκρανία το 2022.
Τέτοιες συμβάσεις θα μπορούσαν να αναγκάσουν τις ευρωπαϊκές εταιρείες να πληρώσουν βαριές κυρώσεις.
Οι νέες εξουσίες υποστηρίχθηκαν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο την περασμένη εβδομάδα, αλλά εξακολουθούν να απαιτούν τελική έγκριση από τα κράτη μέλη.
Η ρυθμιστική αρχή τόνισε ότι το τέλος των αποστολών αγωγών από τη Ρωσία μέσω Ουκρανίας προς την ΕΕ φέτος θα μειώσει τις προμήθειες φυσικού αερίου του μπλοκ κατά 13,6 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα, ή περίπου το 4% της συνολικής κατανάλωσης του περασμένου έτους.
Η λήξη της σύμβασης διαμετακόμισης θα τερματίσει τις ροές μέσω μιας από τις δύο εναπομείνασες διαδρομές αγωγών από τη Ρωσία προς την Ευρώπη.
Συνολικά, οι ευρωπαϊκές εισαγωγές φυσικού αερίου από τη Ρωσία έχουν μειωθεί περίπου τα δύο τρίτα από τα επίπεδα πριν από την εισβολή, παρόλο που η προσφορά έχει μετατοπιστεί από τους αγωγούς στο LNG.
Δύσκολος ο στόχος του 2027
Οι αξιωματούχοι της ΕΕ έχουν παροτρύνει τις ευρωπαϊκές εταιρείες να αποφύγουν την αγορά ρωσικού LNG τώρα που τα επίπεδα αποθήκευσης φυσικού αερίου βρίσκονται σε επίπεδα ρεκόρ και οι τιμές έχουν μειωθεί από την κορύφωση μετά την εισβολή.
Το μπλοκ έχει απαγορεύσει τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου και άνθρακα και η Επιτροπή έχει προτείνει τον τερματισμό όλων των εισαγωγών ορυκτών καυσίμων από τη Ρωσία έως το 2027.
Επισημαίνοντας τη δυσκολία τερματισμού όλων των ρωσικών εισαγωγών υγροποιημένου φυσικού αερίου μέχρι την ημερομηνία αυτή, ο παρατηρητής σημείωσε ότι η μετατόπιση των προμηθειών είναι πιο περίπλοκη όταν υπάρχουν οι λεγόμενες ρήτρες προορισμού που περιορίζουν την πώληση αερίου σε άλλον αγοραστή.
Σε τέτοιες περιπτώσεις, ανέφερε, «θα ζητούσε περισσότερο χρόνο για διαπραγματεύσεις για την επίτευξη συμφωνίας, έχοντας όμως στον ορίζοντα το 2027».
Σε μια περαιτέρω ένδειξη πιθανών εντάσεων εντός της ΕΕ για την ενεργειακή ασφάλεια, η Αυστρία, η Ουγγαρία, η Τσεχική Δημοκρατία και η Σλοβακία προειδοποίησαν ότι μια γερμανική εισφορά για τη μεταφορά φυσικού αερίου από τη χώρα θα μπορούσε να τις αναγκάσει να αυξήσουν τις ρωσικές εισαγωγές.
Η Επιτροπή δήλωσε ότι «μονομερή εθνικά μέτρα με τη μορφή περιορισμών στις εξαγωγές ή εισφορών στα διασυνοριακά σημεία εξόδου θέτουν σε κίνδυνο την ενεργειακή αλληλεγγύη». Αρνήθηκε να σχολιάσει αν θα κινήσει νομικές διαδικασίες κατά της Γερμανίας, κάτι που είχε ζητήσει η Αυστρία.
