Κάθε εβδομάδα με τον Κώστα Μποτόπουλο
Εκλογές έρχονται, λογικό είναι η κυβέρνηση να επιχειρεί, την ύστατη ώρα, να ρυθμίσει οικονομικά ζητήματα και προβλήματα, που δημιουργήθηκαν από τις συνθήκες ή και που δημιούργησε η ίδια. Τη βδομάδα που κλείνει είχαμε σωρεία τέτοιων προσπάθειών σε πολλά μέτωπα: δάνεια, χρέη, επιδόματα αλλά και … καλλιτέχνες (οι οποίοι, παρά τις εξαγγελίες περί δημιουργίας ανώτατης σχολής και ρύθμισης της εισόδου τους στο Δημόσιο με τους «παλαιούς όρους», συνεχίζουν να απεργούν και να διεκδικούν, εκμεταλλευόμενοι το μνημειώδες επικοινωνιακό αυτογκόλ της κυβέρνησης).
Δάνεια: λόγω της πρόσφατης, και σχολιασμένης και από αυτές τις στήλες, απόφασης του Αρείου Πάγου για τη δυνατότητα των εταιριών διαχείρισης δανείων να προβαίνουν σε πλειστηριασμούς, προέκυψε κοινωνικό ζήτημα, και αντίστοιχη πολιτική ανάγκη. Με κυβερνητικές πρωτοβουλίες που γνωστοποιήθηκαν αυτές τις μέρες και πρόκειται σύντομα να υλοποιηθούν (η Βουλή δεν θα αργήσει να κλείσει), επιχειρούνται διευκολύνσεις των δανειοληπτών.
Ως κεντρικό εργαλείο προβάλλεται ο εξωδικαστικός διακανονισμός, που ήδη υπήρχε και τώρα ενισχύεται: οι νέες προτάσεις κάνουν λόγο για υποχρέωση αιτιολογίας σε περίπτωση απόρριψης, για μείωση επιτοκίων, για εξάλειψη ποινών και για επέκταση της δυνατότητας και σε περιπτώσεις που το δάνειο εξυπηρετείται. Οι αλλαγές είναι στη σωστή κατεύθυνση, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι αυτού του είδους ο διακανονισμός, πρώτον χρησιμοποιείται αρκετά σπάνια και απρόθυμα –όπως κάθε εξωδικαστικός/διαμεσολαβητικός μηχανισμός στην Ελλάδα- και δεύτερον είναι «λεόντειος», δηλαδή τα μέρη –από τη μία δανειολήπτες και από την άλλη servicers/funds- βρίσκονται σε κατάσταση πλήρους ανισότητας.
Χρέη: το Υπουργείο αποφάσισε να δώσει μια «δεύτερη ευκαιρία» σε όσους χρωστούν σε Εφορία, ασφαλιστικά ταμεία και Δήμους. Αυξάνονται οι δόσεις, που μπορούν να φτάσουν ως τις 120, γίνονται δυνατές πάγιες ρυθμίσεις με νέους όρους, δημιουργείται ένα πιο ευνοϊκό σχήμα για όσους εξυπηρετούν τις δόσεις τους. Πρόκειται για μια ανάσα, τα χρέη, όμως, παραμένουν, όπως και πρέπει για λόγους δημοσιονομικούς αλλά και ισότητας. Η κυβέρνηση κάνει ό,τι πιο προεκλογικό, εντός των πλαισίων του δηλωμένου φιλελευθερισμού της, μπορεί.
Επιδόματα: ο Πρωθυπουργός διευκρίνισε ότι δεν πρόκειται για «ρουσφέτια» αλλά για ενισχύσεις ορισμένων ευαίσθητων ομάδων, που κατέστησαν δυνατές λόγω της γενικής βελτίωσης των οικονομικών του κράτους. Ιδιαίτερα τονίστηκε, για λόγους κοινωνικού συμβολισμού, η ενίσχυση των συνταξιούχων που δεν πήραν αυξήσεις ή που τις έχασαν λόγω «προσωπικής διαφοράς».
Ένα δεύτερο, ευρύτερο, μέτωπο συνδέεται με την προσπάθεια αντιμετώπισης της ακρίβειας, που δεν αποδείχθηκε τελικά καταστροφική στον τομέα της ενέργειας αλλά που άγγιξε και συνεχίζει να αγγίζει πολλά προϊόντα πρώτης ανάγκης. Έτσι, πέρα από τα διάφορα «καλάθια», αποφασίστηκε η παράταση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ για αρκετά προϊόντα, καταβολές αποζημιώσεων (που έπρεπε να είχαν ήδη καταβληθεί) και επιστροφή πετρελαίου σε αγρότες, καθώς και ενισχύσεις επιδομάτων σε επαγγέλματα που βρίσκονται στις κατηγορίες των βαρέων και ανθυγιεινών (οι ίδιες οι κατηγορίες, ωστόσο, παρά τις ατέλειες και τους αναχρονισμούς τους, δεν αλλάζουν).
Ως γενική εικόνα μένει η προσπάθεια αλλά και μια αίσθηση αντίφασης: τόσο κοντά στις εκλογές, τα μέτρα αποκτούν έναν κάπως βεβιασμένο χαρακτήρα, ενώ το σημαντικό τους μέγεθος αφενός μεν δεν βγάζει -καμία ρύθμιση δεν θα μπορούσε να βγάλει- χιλιάδες συμπολίτες μας από το τούνελ κι αφετέρου δίνει την εντύπωση ότι στον τομέα της οικονομίας, στον οποίο αντικειμενικά η παρούσα κυβέρνηση διακρίθηκε –και σε σχέση με την προκάτοχό της και σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες-, μένουν ακόμα πάρα πολλά να γίνουν και να διορθωθούν.
Κώστας Μποτόπουλος
