Οι εκλογές στην Γερμανία δεν έδωσαν καθαρό στίγμα για την νέα κυβερνητική συμμαχία, ουδείς γνωρίζει ποιος θα είναι ο επόμενος καγκελάριος και το πολιτικό θρίλερ, που όλα δείχνουν πως θα είναι πιο σκληρό από το εκλογικό θρίλερ, μόλις τώρα ξεκινά.
Η Άνγκελα Μέρκελ είδε το τέλος της πολιτικής σταδιοδρομίας της – και στις τελευταίες εκλογές που έγιναν με αυτήν στην καγκελαρία – να συνδυάζεται με το χειρότερο αποτέλεσμα που είχαν οι Χριστιανοδημοκράτες στην ιστορίας τους, υποχωρώντας κάτω ακόμη και από το 25%, τουλάχιστον με βάση τα χθεσινοβραδινά αποτελέσματα. Και αν αυτό δεν αντανακλα και στη δική της τελευταία θητεία (εκτός από την προφανή αδυναμία του Άρμιν Λάσετ) τότε τι ακριβώς μπορεί να σημαίνει…
Οι Σοσιαλδημοκράτες εμφανίζονται να είναι οι νικητές των εκλογών. Αν και καταγράφουν τη δεύτερη χειρότερη εκλογική τους επίδοση, κατορθώνουν να αντιστρέψουν την καθοδική πορεία τους και μπορούν να διεκδικήσουν να είναι το κέντρο της νέας κυβέρνησης. Και το κατάφεραν σε μεγάλο βαθμό επειδή ο Όλαφ Σολτς αποδείχτηκε μια φιγούρα που ενέπνεε μεγαλύτερη εμπιστοσύνη.
Ταυτόχρονα, όμως μπόρεσαν να εκπροσωπήσουν και μια ευρύτερη αγωνία για τη διατήρηση στοιχείων κοινωνικού κράτους που φαίνεται να υπάρχει σε όλη την Ευρώπη και με διάφορους τρόπους χρωματίζει τις εκλογές, ιδίως στο φόντο της πανδημίας που ανέδειξε ιδιαίτερα αυτά τα ερωτήματα.
Οι Πράσινοι είναι πλέον ισχυροί παίκτες στην επόμενη διακυβέρνηση. Δεν μπόρεσαν να κάνουν την έκπληξη και να μπορούν να διεκδικήσουν την καγκελαρία, αλλά μπορούν να διεκδικήσουν συμμετοχή σε διαφορετικά σενάρια μελλοντικού συνασπισμού.
Η ακροδεξιά «Εναλλακτική για τη Γερμανία» πήρε και πάλι διψήφιο ποσοστό, ικανό να υποστηρίξει την αντιμεταναστευτική και αντιπροσφυγική της ατζέντα.
Η Αριστερά (Die Linke) δεν τα κατάφερε. Έχει ένα κακό αποτέλεσμα,και έτσι υπονόμευσε το βασικό πολιτικό σενάριο της για τη διακυβέρνηση που θα τους περιλάμβανε, καθώς δεν «βγαίνει» αριθμητικά μια κυβέρνηση SPD – Πράσινοι – Die Linke.
Η νίκη του Σολτς
Το αποτέλεσμα των εκλογών της Κυριακής στη Γερμανία, πέραν του ότι αλλάζει σημαντικά τον πολιτικό χάρτη της χώρας, αποτελεί και μια επιβράβευση για τον επικεφαλής των Σοσιαλδημοκρατών, Όλαφ Σολτς.
Εκεί που απέτυχαν πολιτικοί όπως ο Περ Στάινμπρουκ, ο Φρανκ-Βάλτερ Σταϊμάιερ, ο Σίγκμαρ Γκάμπριελ και ο Μάρτιν Σουλτς, ο Σολτς φάνηκε να βρίσκει τον ιδανικό συνδυασμό πολιτικών θέσεων, να αξιοποιεί τη συγκυρία (αποχώρηση Μέρκελ, αναταραχή στη Χριστιανική Ένωση) και να κατορθώνει να δώσει τη νίκη -έστω και με μικρή διαφορά- στο SPD και πλέον να έχει τον πρώτο λόγο για τη συγκρότηση της νέας κυβέρνησης της μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρώπης.
Πώς το πέτυχε αυτό; Ο Σολτς φαίνεται ότι έπεισε τους Γερμανούς ψηφοφόρους ότι συμβολίζει τη συνέχεια και την αλλαγή ταυτόχρονα. Ότι θα κρατήσει τα «καλά και ωφέλιμα» της διακυβέρνησης Μέρκελ, για τα οποία άλλωστε ως αντικαγκελάριος είναι εν μέρει συνυπεύθυνος, αλλά παράλληλα θα προχωρήσει στις απαραίτητες διορθωτικές κινήσεις, μπολιάζοντας περισσότερη σοσιαλδημοκρατία στο DΝA της κυβέρνησης. Με αριστοτεχνικό τρόπο είχε προτάξει τις τελευταίες εβδομάδων το θέμα των συντάξεων, φιλοτεχνώντας ένα πιο αριστερό προφίλ.
Ο γρίφος της κυβέρνησης
Και μπορεί οι Πράσινοι να πανηγυρίζουν για το ότι προσελκύουν τις ψήφους των νέων, αλλά ποιος είπε ότι οι νέοι κρίνουν τις εκλογές; Σύμφωνα με στοιχεία του πρώτου καναλιού της γερμανικής τηλεόρασης (ARD) η μεγαλύτερη πληθυσμιακή ομάδα ψηφοφόρων ήταν οι άνω των 60 ετών, καθώς φτάνουν πλέον το 38,3% του συνόλου. Επιστρέφοντας στον Σολτς, ο σοσιαλδημοκράτης πολιτικός έκανε αυτό που απέτυχε να κάνει ο Λάσετ: να πείσει ότι αποτελεί τη φυσική συνέχεια της διακυβέρνησης Μέρκελ, χωρίς να ταυτίζεται με την επί 16 χρόνια καγκελάριο της Γερμανίας.
Βέβαια, το ότι ο Σολτς νίκησε, δεν σημαίνει ότι αυτόματα όλα θα τρέξουν και ότι η Γερμανία θα αποκτήσει άμεσα κυβέρνηση. Αντιθέτως, όλοι οι αναλυτές προβλέπουν ότι οι διαπραγματεύσεις για τη νέα κυβέρνηση θα είναι μακρές και επίπονες, καθώς κανένα από τα δύο μεγάλα κόμματα δεν διαθέτει το ποσοστό εκείνο που θα το καθιστούσε απολύτως κυρίαρχο στην πολιτική σκηνή και θα του έδινε μεγαλύτερη δυνατότητα μόχλευσης προς τα μικρότερα κόμματα, όπως φαίνεται και από τους παρακάτω πίνακες από την Deutsche Welle.
Ο GroKo
Η ευκολότερη λύση θα ήταν άλλος ένας GroKo μεταξύ σοσιαλδημοκρατών και χριστιανικής ένωσης, όπως συμβαίνει τα τελευταία οκτώ χρόνια, ωστόσο, η λύση αυτή μοιάζει να είναι και η πιο δύσκολη, μετά την έντονα φορτισμένη προεκλογική περίοδο. Δεν αποκλείεται, αλλά μοιάζει με την έσχατη λύση, όπως έγινε και το 2017, όταν απέτυχαν οι άλλοι συνδυασμοί και χρειάστηκε παρέμβαση του προέδρου Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ για να επιτευχθεί συμφωνία μεταξύ CDU/CSU και SPD.
Το «φανάρι»
Η «κυβέρνηση-φανάρι», λόγω των χρωμάτων των κομμάτων, μεταξύ SDP, FDP και Πρασίνων μοιάζει με το πιθανότερο σενάριο προς το παρόν, καθώς σοσιαλδημοκρατές και Πράσινοι έχουν κυβερνήσει μαζί στο παρελθόν, ενώ στο πιο μακρινό παρελθόν είχε υπάρξει και συμμαχία σοσιαλδημοκρατών και φιλελευθέρων. Σε πολύ πρακτικό επίπεδο, το FDP αναμένεται να ζητήσει το ΥΠΟΙΚ και οι Πράσινοι τα υπουργεία Εξωτερικών και Περιβάλλοντος. Ωστόσο, οι Φιλελεύθεροι είναι υπέρμαχοι της δημοσιονομικής πειθαρχίας σε Γερμανία και Ευρώπη και αυτό ίσως προκαλέσει προβλήματα, καθώς SPD και Πράσινοι θέλουν να αυξήσουν το δανεισμό της Γερμανίας.
Η «Τζαμάικα» και τα υπόλοιπα σενάρια
Μια ακραία περίπτωση, αλλά όχι αμελητέα, θα είναι η πλήρης ανατροπή και ο σχηματισμός «κυβέρνησης-Τζαμάικα» μεταξύ CDU/CSU, FDP και Πράσινων. Αυτό είχε αποπειραθεί να κάνει η Μέρκελ το 2017, αλλά τότε η Χριστιανική Ένωση ήταν πρώτη δύναμη και παρά ταύτα η συνεργασία δεν είχε ευοδωθεί. Τέλος, υπάρχουν και σενάρια GroKo με τη συμμετοχή και τρίτου κόμματος, τα οποία αν και μακρινά, δείχνουν πόσο σύνθετο είναι πλέον το πολιτικό περιβάλλον στη Γερμανία.
Σολτς: Έχω εντολή να σχηματίσω κυβέρνηση
Σημειώνεται ότι ο Όλαφ Σολτς επανέλαβε και πάλι σήμερα ότι έχει εντολή για να ηγηθεί τις επόμενης κυβέρνησης μετά την οριακή νίκη του κόμματος στις εθνικές εκλογές στην Γερμανία. Οσο για τη Χριστιανική Ένωση, δήλωσε ότι οι ψηφοφόροι τους έστειλαν το μήνυμα ότι είναι η ώρα να περάσουν στην αντιπολίτευση έπειτα από 16 χρόνια στην εξουσία.
«Οι ψηφοφόροι μίλησαν πολύ καθαρά. Είπαν ποιος πρέπει να σχηματίσει την επόμενη κυβέρνηση», τόνισε, για να προσθέσει ότι «ενίσχυσαν τρία κόμματα – του Σοσιαλδημοκράτες, τους Πράσινους και το FDP – κατά συνέπεια, οι πολίτες αυτής της χώρας έδωσαν καθαρή εντολή – αυτοί οι τρεις πρέπει να σχηματίσουν την επόμενη κυβέρνηση».
