Στην λίστα των Pandora Papers φέρεται να εμπλέκεται, μέσω ενός ρώσου μεγιστάνα, το δικηγορικό γραφείο που είχε ιδρύσει ο πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Αναστασιάδης.
Συγκεκριμένα, ο βρετανικός Guardian γράφει ότι η νομική εταιρεία Anastasiades & Partners που είχε ιδρύσει ο πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Αναστασιάδης, παρείχε διευκολύνσεις για απόκρυψη περιουσιακών στοιχείων σε ρώσους μεγιστάνες.
Ενδεικτική είναι η περίπτωση ενός Ρώσου μεγιστάνα, η περιουσία του οποίου φέρεται να κρύφτηκε πίσω από πλασματικούς ιδιοκτήτες με χειρισμούς που έκανε η Anastasiades & Partners.
Ο ρώσος μεγιστάνας Λεονίντ Λέμπεντεφ
Συγκεκριμένα, σε απόρρητη έκθεση που κατατέθηκε στις ρυθμιστικές αρχές της Καραϊβικής, η Alcogal – το δικηγορικό γραφείο που εμφανίζεται να έχει την μερίδα του λέοντος στο παράκτιο «ξέπλυμα» της διεθνούς ελίτ όπως προκύπτει από τα Pandora papers – ανέφερε ότι είχε παραπλανηθεί από το νομικό γραφείο του Νίκου Αναστασιάδη ως προς τον πραγματικό ιδιοκτήτη εταιριών, ο οποίος είναι ο Ρώσος επιχειρηματίας Λεονίντ Λέμπεντεφ.
«Δεν έχω καμία γνώση και θα ήταν αδύνατο να γνωρίζω και να είμαι σε θέση να απαντήσω σε οποιεσδήποτε καταγγελίες σχετικά με τον χειρισμό των υποθέσεων της πρώην δικηγορικής μου εταιρείας», δήλωσε ο πρόεδρος της Κύπρου στη βρετανική εφημερίδα. Ο Guardian αναφέρει ότι δεν προκύπτει συμμετοχή του Νίκου Αναστασιάδη στις δραστηριότητες της εταιρείας, ωστόσο, σημειώνει ότι «η απάντηση εγείρει ερωτήματα σχετικά με την σύνεση του προέδρου να επιτρέπει σε μια νομική εταιρεία, στην οποία προφανώς δεν είχε ούτε επίβλεψη ούτε έλεγχο, να λειτουργεί με το όνομά του, ενώ υπηρετούσε ως εξέχων πολιτικός».
Πως εμπλέκεται το δικηγορικό γραφείο Αναστασιάδη
Η Alcogal είχε καταγγείλει, ότι η κυπριακή δικηγορική εταιρεία Nicos Chr. Οι Anastasiades & Partners ισχυριζόταν πως τέσσερις από τις υπεράκτιες εταιρείες που διαχειριζόταν, ανήκαν στο προσωπικό τους.
Ωστόσο, στην έκθεση, που κατατέθηκε στις χρηματοπιστωτικές ρυθμιστικές αρχές στις Βρετανικές Παρθένες Νήσους στις 8 Ιουνίου 2015, η Alcogal δήλωσε πως αρχικώς είχε παραπλανηθεί, και τώρα πίστευε ότι ο πραγματικός ιδιοκτήτης ήταν ο Ρώσος επιχειρηματίας και πρώην βουλευτής, Λεονίντ Λεμπέντεφ.
Ο Λεμπεντέφ εγκατέλειψε την Ρωσία το 2015, αφού κατηγορήθηκε ότι δεν είχε δηλώσει τα περιουσιακά του στοιχεία. Αρνείται τις κατηγορίες και έκτοτε έγινε παραγωγός ταινιών του Χόλιγουντ.
Σε επικοινωνία με τον Guardian και το BBC, οι Anastasiades & Partners αρνήθηκαν κατηγορηματικά την υποβολή ψευδών πληροφοριών στην Alcogal. Ο ιδρυτής της εταιρείας, Νίκος Αναστασιάδης έχει δηλώσει ότι ενώ κατείχε μετοχές στο δικηγορικό γραφείο μέχρι την εκλογή του, δεν είχε ενεργό ρόλο στις υποθέσεις του, αφότου ανέλαβε την ηγεσία της αντιπολίτευσης το 1997.
Η βρετανική εφημερίδα γράφει ότι τόσο η δικηγορική εταιρεία όσο και ο ιδρυτής της είχαν στο παρελθόν ξεχωριστές σχέσεις με τον Λέμπεντεφ. Οι Anastasiades & Partners είχαν συμβουλεύσει το 2011 τον Ρώσο να λάβει κυπριακή υπηκοότητα μέσω του νόμιμου, αν και αμφιλεγόμενου, «χρυσού διαβατηρίου», σύμφωνα με το οποίο οι πλούσιοι αιτούντες υπηκοότητα θα μπορούσαν να αγοράσουν το δικαίωμα να ζουν και να εργάζονται στην ΕΕ. Η ιθαγένεια χορηγήθηκε φέτος.
Εταιρείες με ιδιοκτήτες υπαλλήλους τους
Τα Pandora papers περιλαμβάνουν έγγραφα που χρονολογούνται από το 2015, συμπεριλαμβανομένης μιας αναφοράς ύποπτης δραστηριότητας (SAR) που έστειλε η Alcogal στον οικονομικό ρυθμιστή στις Βρετανικές Παρθένες Νήσους (BVI). Η αναφορά κατονομάζει τέσσερις εταιρείες – συμπεριλαμβανομένων των Doubleday Properties, Donmark Finance και Bloomfield Finance – και αναφέρει: «Πιστεύουμε ότι ο κ. Λεονίντ Λέμπεντεφ είναι ο UBO [ο τελικός πραγματικός ιδιοκτήτης] αυτών των εταιρειών».
Το 2010, το δικηγορικό γραφείο του Νίκου Αναστασιάδη ανέλαβε τη διαχείριση των εταιρειών και τις κατέγραψε στην Alcogal.
Σύμφωνα με την αναφορά της Alcogal, όταν ρωτήθηκε για την ταυτότητα του ιδιοκτήτη τους, η εταιρεία του προέδρου ανέφερε τρεις δικαιούχους. Δύο ήταν υπάλληλοι που έκαναν νομική πρακτική, ενώ ο τρίτος ήταν υπάλληλος πελάτη της εταιρείας και νομικός σύμβουλος. Δύο εργάστηκαν στο γραφείο του Αναστασιάδη στη Λεμεσό, δημοφιλές θέρετρο στους πλούσιους Ρώσους, όπου ο Λεμπέντεφ αγόρασε μια βίλα ως μέρος της συμφωνίας του για το «χρυσό διαβατήριο». Ο νομικός σύμβουλος εργαζόταν στο ίδιο κτίριο.
Ωστόσο, η αναφορά της Alcogal υποστήριζε ότι είχε φτάσει στο συμπέρασμα ότι τα τρία άτομα που κατονομάστηκαν από το δικηγορικό γραφείο του προέδρου δεν ήταν τα «πραγματικά UBO» και κατέληξαν στο «ισχυρό» συμπέρασμα ότι οι υπεράκτιες εταιρείες ανήκαν στην πραγματικότητα στον Λέμπεντεφ. Στη συνέχεια η Alcogal παραιτήθηκε από νομικός αντιπρόσωπος και των τεσσάρων επιχειρήσεων, επικαλούμενη «υψηλό κίνδυνο» για τη φήμη της.
H απάντηση της Anastasiades & Partners
Οι Anastasiades & Partners αρνήθηκαν κατηγορηματικά τις παραβάσεις και δήλωσαν ότι δεν είχαν γνώση του SAR ή των ανησυχιών που εγείρονται σε αυτό. Η εταιρεία αρνήθηκε να δηλώσει εάν ενεργούσε για τον Λέμπεντεφ, επικαλούμενη το πελατειακό απόρρητο, αλλά υποστήριξε ότι διατηρούσε πάντα «τα κατάλληλα αρχεία» σύμφωνα με την κυπριακή νομοθεσία.
Ανέφερε ακόμη ότι ο Νίκος Αναστασιάδης είχε αποσυρθεί από την «επαγγελματική δέσμευση» αφού έγινε ηγέτης πολιτικού κόμματος το 1997 και τον χαρακτήρισε ως «σιωπηλό μέτοχο» της εταιρείας μέχρι το 2013. «Δεν συμμετείχε ποτέ σε καθημερινές δραστηριότητες του γραφείου ή σε επαφές με πελάτες και υποθέσεις».
Ο Λέμπεντεφ έχει πάρει κυπριακή υπηκοότητα
Ο Λέμπεντεφ δεν απάντησε σε επανειλημμένες κρούσεις για σχόλια. Ωστόσο είναι μεταξύ των 6.779 ατόμων που έλαβαν κυπριακή υπηκοότητα, από το 2007 έως το 2020.
Το πρόγραμμα επέτρεπε σε κροίσους να αποκτήσουν διαβατήριο της Κυπριακής Δημοκρατίας εάν επένδυαν τουλάχιστον 2 εκατομμύρια ευρώ (1,7 εκατομμύρια λίρες) σε ακίνητα, μετοχές, κρατικά ομόλογα ή κυπριακές επιχειρήσεις. Οι επιτυχόντες υποψήφιοι έλαβαν το δικαίωμα να ζουν και να εργάζονται στην ΕΕ.
Εκτός από Ρώσους ολιγάρχες και Σαουδάραβες δισεκατομμυριούχους, ο ηγέτης της Καμπότζης, Χουν Σεν, ανακαλύφθηκε ότι ήταν μεταξύ των χιλιάδων μη Ευρωπαίων που έλαβαν κυπριακό διαβατήριο.
