Το τίμημα της νίκης του Ερντογάν, μια χώρα κομμένη στα δύο και χωρίς ελευθερίες

Μπορεί ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να κέρδισε ίσως την πιο κρίσιμη εκλογική αναμέτρηση στην μακρά πολιτική καριέρα του, ωστόσο, το τίμημα αυτής της νίκης ίσως αποδειχθεί πολύ βαρύ.

Φυσικά, για την ώρα στο στρατόπεδο του Ερντογάν οι πανηγυρισμοί δεν έχουν τελειώσει. «Ο άνθρωπος του λαού κέρδισε», είναι ο πρωτοσέλιδος τίτλος της Sabah, της μεγάλης κυκλοφορίας τουρκικής εφημερίδας στην οποία ξέρει ότι μπορει να υπολογίζει ο Ερντογάν. Για τον Γκιουρσέλ Οζκιόκ, 55χρονο πωλητή φρουτοχυμών στην Άγκυρα, «όλα έγιναν όπως ήλπιζα, είναι ο άνθρωπος που χρειάζεται η χώρα μας».

«Είναι η βούληση του λαού», παραδέχεται ο Αζίζ Φατίχ Γκεμτζί, 23χρονος φοιτητής που, ωστόσο, ελπίζει ότι «η οικονομία θα πάει καλύτερα και η αγοραστική μας δύναμη θα βελτιωθεί». Όμως, η επανεκλογή του Τούρκου προέδρου, που εξασφάλισε 52,2% των ψήφων, προκαλεί σύγχυση σε ένα τμήμα του πληθυσμού. «Δεν έχω πια καμία ελπίδα, ελπίζω να φύγω στο εξωτερικό μόλις μπορέσω», έλεγε ένας μαθητευόμενος μηχανικός 20 ετών, που δεν δίνει το όνομά του.

«Κανείς δεν ηττήθηκε»

Η εκλογική επιτροπή θα ανακοινώσει τα οριστικά αποτελέσματα «σήμερα ή αύριο», σύμφωνα με το πρακτορείο Anadolu. Η τελετή της ορκωμοσίας του προέδρου και του κοινοβουλίου, το οποίο εξελέγη στις 14 Μαΐου, θα γίνει μάλλον την Τρίτη. Μπροστά σε δεκάδες χιλιάδες ενθουσιασμένους οπαδούς που τον περίμεναν επί ώρες μπροστά στο προεδρικό παλάτι στην Άγκυρα ο επανεκλεγείς πρόεδρος υποσχέθηκε τα μεσάνυχτα ταχεία υποχώρηση του πληθωρισμού που υπονομεύει την καθημερινή ζωή των Τούρκων και βρίσκεται σήμερα στο 40% σε ετήσια βάση.

«Δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα που να μην μπορούμε να λύσουμε όταν ο δεσμός ανάμεσά μας είναι τόσο δυνατός», είπε. «Κανείς δεν ηττήθηκε απόψε, είμαστε 85 εκατομμύρια νικητές», είπε ο Ερντογάν, αφού τραγούδησε μαζί με το πλήθος και προκάλεσε το γιουχάισμα των ηγετών της αντιπολίτευσης, ιδίως του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, του ηγέτη του CHP και του Σελαχατίν Ντεμιρτάς, του ηγέτη του φιλοκουρδικού κόμματος HDP.

Χαλαρή αντίδραση των αγορών

«Κρεμάστε τον», φώναζε το πλήθος εν μέσω των σημαιών του υπερεθνικιστικού MHP, συμμάχου του Ερντογάν, η παραστρατιωτική πτέρυγα του οποίου, οι Γκρίζοι Λύκοι, κατηγορείται για σειρά δολοφονιών πολιτικών αντιπάλων. Κατά την διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, ο Ερντογάν είχε ανακοινώσει, παρά την σοβούσα οικονομική κρίση, την διατήρηση της ανορθόδοξης νομισματικής του πολιτικής που συνίσταται στη συνεχή μείωση των επιτοκίων και την εκτόξευση, κατά συνέπεια, του πληθωρισμού.

Ωστόσο, ούτε το χρηματιστήριο, ούτε η λίρα, που βρίσκεται ήδη καταβαραθρωμένη σε επίπεδο κάτω των 20 λιρών ανά δολάριο, δεν αντέδρασαν το πρωί της Δευτέρας στην επανεκλογή του, σαν να ήταν προ πολλού αναμενόμενη. Πληροφορίες ήθελαν τον αποκαλούμενο και «σουλτάνο», να σχεδιάζει να γιορτάσει την νίκη του (και την νίκη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας εδώ και 570 χρόνια) κατά την επέτειο της άλωσης της Κωνσταντινούπολης στις 29 Μαΐου 1453, με προσευχή στην Αγία Σοφία, την οποία μετέτρεψε από μουσείο σε τζαμί τον Ιούλιο 2020.

Αναζωπύρωση του εθνικισμού

Ωστόσο, ο 69χρονος Ταγίπ Ερντογάν επέστρεψε το βράδυ της Κυριακής στην Αγκυρα εξαντλημένος από μια κοπιαστική προεκλογική εκστρατεία που τον ήθελε να οργώνει την Τουρκία κάνοντας μέχρι και τρεις συγκεντρώσεις ημερησίως και τα βράδια να μονοπωλεί με την παρουσία του τα μέσα ενημέρωσης με ατελείωτες συνεντεύξεις. Από την πλευρά του, ο δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου του Λαϊκού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος (CHP) κάλεσε συγκέντρωση των υποστηρικτών του. «Μην ανησυχείτε, όλα ξαναξεκινούν από το μηδέν», είπε ο άνθρωπος που είναι πιθανόν να είναι ο υποψήφιος της αντιπολίτευσης στις προεδρικές εκλογές του 2028.

Ο Ερντογάν διατήρησε τις δυνάμεις του στην ενδοχώρα της Τουρκίας, ωστόσο, έχασε τα δυτικά και νότια παράλια και τις κουρδικές περιοχές. Επίσης, καθόλη τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου, οι εθνικιστικοί τόνοι ανέβηκαν, με στόχο τους πρόσφυγες και τους μετανάστες που βρίσκονται στη χώρα, αλλά και τους Κούρδους, ενώ ο Ερντογάν έθεσε θέμα και για το δόγμα του Κιλιτσντάρογλου (είναι αλεβίτης), την ώρα που «κούρδιζε» τους οπαδούς του με τα επιτεύγματα της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας (το TCG Anadolu, το μαχητικό 5ης γενιάς «ΚΑΑΝ», κ.λπ.), αν και κατόρθωσε να κρατήσει χαμηλούς τόνους σχετικά με τα ελληνοτουρκικά.

Καρφιά από το Συμβούλιο της Ευρώπης

Και όλα αυτά σε μια στιγμή που το Συμβούλιο της Ευρώπης ανακοίνωσε ότι ο δεύτερος γύρος των προεδρικών εκλογών στην Τουρκία σημαδεύτηκε από «μια όλο και περισσότερο εμπρηστική ρητορική» και «περιορισμούς» στην ελευθερία της έκφρασης. Η ψηφοφορία «χαρακτηρίστηκε από μια όλο και περισσότερο εμπρηστική και μεροληπτική ρητορική στη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου», ανέφερε η Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης (ΚΣΣΕ), που συμμετείχε μαζί με τον Οργανισμό για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ), σε αποστολή παρατηρητών στις εκλογές.

«Η μεροληψία των μέσων ενημέρωσης και οι συνεχιζόμενοι περιορισμοί στην ελευθερία της έκφρασης», εξάλλου, «δημιούργησαν συνθήκες άνισου ανταγωνισμού και συνέβαλαν στη δημιουργία αδικαιολόγητου πλεονεκτήματος» για τον Ερντογάν παρότι η ψηφοφορία «διεξήχθη ομαλά και έδωσε στους εκλογείς τη δυνατότητα να διαλέξουν ανάμεσα σε πραγματικά εναλλακτικές πολιτικές επιλογές», αναφέρει ακόμη η ΚΚΣΕ. «Ο δεύτερος γύρος των προεδρικών εκλογών όρισε σαφώς νικητή», εκτίμησε ο Γερμανός Φρανκ Σβάμπε, μέλος της αντιπροσωπείας της ΚΣΣΕ, σύμφωνα με την ανακοίνωση.

Οι προτεραιότητες Ερντογάν

«Ωστόσο αυτός ο δεύτερος γύρος διεξήχθη επίσης σε ένα περιβάλλον το οποίο, από πολλές απόψεις, δεν προσφέρει τις συνθήκες για τη διεξαγωγή δημοκρατικών εκλογών», πρόσθεσε και κάλεσε την Άγκυρα να εφαρμόσει τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και, κυρίως, να απελευθερώσει τον Οσμάν Καβαλά και τον Σελαχατίν Ντεμιρτάς, μαικήνα και στέλεχος του φιλοκουρδικού κόμματος HDP (Δημοκρατικό Κόμμα των Λαών), αντίστοιχα, και αντιπάλους του Ερντογάν που βρίσκονται τώρα στη φυλακή.

Φυσικά, προς το παρόν τουλάχιστον, ο Ερντογάν δεν πρόκειται να κάνει τίποτα από αυτά. Άλλωστε, οι προτεραιότητές του είναι και εγωιστικές (ενίσχυση του καθεστώτος του στην Τουρκία και ορισμός του διαδόχου του), αλλά και πραγματικές και πιεστικές (η ανακούφιση των σεισμόπληκτων, ο έλεγχος του πληθωρισμού, οι σχέσεις της Τουρκίας με τη Δύση, κ.λπ.) και προφανώς θα χρειαστεί και κάποιο χρόνο να ξεκουραστεί μετά από την εξαντλητική προεκλογική εκστρατεία, η οποία σημαδεύτηκε και από απρόοπτα ζητήματα υγείας που έθεσαν υπό αμφιβολία τη σωματική του ρώμη.

Ακολουθήστε το στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο

Καμία δημοσίευση για προβολή