Ενας χάρτης, μια χειραψία και η ανανέωση της δέσμευσης Ισραήλ και Ηνωμένων Πολιτειών στον αγωγό Eastmed ήταν αρκετά για να προκαλέσουν έκρηξη οργής στην Τουρκία κατά της Ουάσιγκτον και το Τελ Αβίβ. Και, ταυτόχρονα, να ανοίξουν ρήγματα στην επιχείρηση επαναπροσέγγισης με το Ισραήλ που επιχειρεί, πάση δυνάμει, ο Ταγίπ Ερντογάν από την ημέρα που κέρδισε τις αμερικανικές εκλογές ο Τζο Μπάιντεν.
Ο χάρτης φιλοξενεί το γράφημα του αγωγού Eastmed που αποτελεί κόκκινο πανί για την Τουρκία και κοσμεί το γραφείο του ισραηλινού υπουργού Ενέργιεας Γιουβάλ Στάινιτς. Η κρίσιμη λεπτομέρεια είναι πως εκτός από την διαδρομή του Eastmed που αποτυπώνει τον δρόμο του αγωγού από την ανατολική Μεσόγειο προς την Ελλάδα στον ίδιο χάρτη απεικονίζονται, πέραν των υπόλοιπων νησιών, και η Ιμβρος και η Τένεδος με ελληνικά χρώματα.
“ΗΠΑ και Ισραήλ έδωσαν στην Ελλάδα την Ιμβρο και την Τένεδο”
Μπροστά από αυτόν τον χάρτη επέλεξαν να φωτογραφηθούν κατά την χθεσινή τους συνάντηση ο κ. Στάινιτς και ο αμερικανός επιτετραμένος στο Ισραήλ Τζόναθαν Σράιερ. Κι αμέσως μετά ο αμερικανός αξιωματούχος επέλεξε να ανεβάσει την συγκεκριμένη φωτογραφία, με τον συγκεκριμένο χάρτη, στον επίσημο λογαριασμό του στο twitter μαζί με τις ευχαριστίες του προς τον ισραηλινό υπουργό για την «παραγωγική συζήτηση» που είχαν ως προς την συνεργασία ΗΠΑ-Ισραήλ για την οικονομία της καθαρής ενέργειας και «άλλα σημαντικά θέματα της περιοχής που αφορούν την ενεργειακή ασφάλεια».
Όπως ήταν αναμενόμενο, η ανάρτηση και ο χάρτης προκάλεσαν έκρηξη οργής στην Αγκυρα τόσο κατά του Ισραήλ όσο και κατά των Ηνωμένων Πολιτειών. Ο τούρκικος Τύπος κατήγειλλε «χάρτη-σκάνδαλο» και πολλοί αναλυτές έσπευσε να κάνουν λόγο για «κρίση του χάρτη». Ειδικά, δε, η φιλοκυβερνητική εφημερίδα «Γενί Σαφάκ» παρουσίασε το θέμα με τρίτλο «Μεγάλη πρόκληση από ΗΠΑ και Ισραήλ, έδωσαν στην Ελλάδα την Ίμβρο και την Τένεδο».
Η επιχείρηση του Ερντογάν να επαναπροσεγγίσει το Ισραήλ
Είτε πρόκειται για απλό λάθος, είτε για εσκεμμένο μήνυμα, το θέμα «σκάει» σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο για την Αγκυρα – την ώρα, που ο Ταγίπ Ερντογάν χρησιμοποιεί κάθε μέσο για να κλειδώσει την επαναπροσέγγιση με το Ισραήλ. Πρόκειται για μια επιχείρηση που έχει αρχίσει από τον περασμένο Δεκέμβριο και, μάλιστα, το τελευταίο διάστημα έδειχνε να αποδίδει όλο και περισσότερους καρπούς, παρά την έντονη δυσπιστία που επικρατεί στο Τελ Αβίβ για τις πραγματικές προθέσεις και την ειλικρίνεια του τούρκου προέδρου.
Σε έμπειρους διπλωματικές παρατηρητές, δε, προκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση το γεγονός ότι η «κρίση του χάρτη» ήρθε ούτε ένα μήνα μετά το άνοιγμα-έκπληξη που είχε κάνει ο ίδιος ο υπουργός Ενέργειας του Ισραήλ προς την Αγκυρα, δηλώνοντας ότι η χώρα του είναι έτοιμη να δώσει στην Τουρκία μια «δεύτερη ευκαιρία» για την μεταφορά ισραηλινού φυσικού αερίου μέσω του εδάφους της και για την κατασκευή νέου αγωγού.
«Αναφορικά με την Τουρκία» είχε δηλώσει στα τέλη Ιανουαρίου στο CNBC ο Γιουβάλ Στάινιτς, «όταν ανέλαβα υπουργός Ενέργειας, πριν περίπου πεντέμισι χρόνια, συνάντησα τον πρόεδρο Ερντογάν στον Λευκό Οίκο. Εκεί συζητήσαμε την πιθανότητα για εξαγωγή του ισραηλινού φυσικού αερίου στην Τουρκία μέσω ενός αγωγού. Είχαμε και συζητήσεις με ειδικούς του τουρκικού υπουργείου Ενέργειας. Δυστυχώς, δεν κατέληξαν πουθενά, ωστόσο είμαστε έτοιμοι να δώσουμε μια δεύτερη ευκαιρία».
Η “δεύτερη ευκαιρία” του Ισραήλ στην Τουρκία και το μήνυμα
Για να προσθέσει πως προϋπόθεση για αυτή την «δεύτερη ευκαιρία» είναι «η Τουρκία να αλλάξει την περιφερειακή της στάση στην αντιπαράθεσή της με ορισμένους από τους γείτονές της προς την κατεύθυνση της περιφερειακής συνεργασίας».
Πίσω από αυτή την διατύπωση, αρκετοί είναι εκείνοι που είχαν δει την δεδηλωμένη θέση του Ισραήλ ότι δεν προτίθεται, στο όνομα της εξομάλυνσης των σχέσεών του με την Τουρκία, να θέσει σε κίνδυνο την ισχυρή και στρατηγική συμμαχία του με την Ελλάδα και την Κύπρο, τόσο στο ενεργειακό όσο και στο γεωπολιτικό πεδίο.
Εχει ενδιαφέρον να απαντηθεί – προφανώς μέσα στο επόμενο διάστημα – εάν αυτή η προτεραιότητα αποτελεί και μήνυμα που εστάλη από ΗΠΑ και Ισραήλ προς την Αγκυρα και μέσα από την χθεσινή φωτογραφία και την «κρίση του χάρτη».
