Mε ιδιαίτερη προσοχή και ετοιμότητα ακόμα και για το χειρότερο σενάριο παρακολουθεί η Αθήνα την παρατεταμένη αναταραχή που επικρατεί στο εσωτερικό της Τουρκίας, με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να βρίσκεται σε κλοιό πιέσεων τόσο από τα κόμματα της αντιπολίτευσης που διαβουλεύονται για τη δημιουργία ενιαίου μετώπου όσο και από την κλιμακούμενη κοινωνική οργή λόγω της κατρακύλας της τουρκικής λίρας.
ΗΠΑ, Ευρωπαίοι και Αίγυπτος
Ταυτόχρονα, οι ΗΠΑ, ακολουθούν τους τελευταίους μήνες τακτική «καρότου και μαστιγίου», με περισσότερο “μαστίγιο”, με αποτέλεσμα όλες οι προσπάθειες της Άγκυρας να ανακτήσουν έναν ασφαλή και σταθερό δίαυλο επικοινωνίας με τον Λευκό Οίκο.
Όσο για τους Ευρωπαίους, για λόγους που συνδέονται και με τις πολιτικές εξελίξεις στο εσωτερικό μεγάλων χωρών (Γερμανία, Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία) έχουν μια μάλλον αμφιταλαντευόμενη και γενικά διστακτική στάση έναντι της Τουρκίας.
Ο Τούρκος πρόεδρος επιχειρεί να απομονώσει την Αθήνα από τη σχέση του με την Ε.Ε, όπως έχει φανεί όλο το τελευταίο διάστημα, με μία σειρά από κινήσεις που εμφανίζουν την Ελλάδα ως “μοναδικό πρόβλημα”.
Ενδεικτικό της τακτικής του είναι ότι στην πρόσφατη τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με την Καγκελάριο Μέρκελ, εμφάνισε την την Ελλάδα ως «προκλητικό» παράγοντα, χρησιμοποιώντας, μάλιστα, γλώσσα προσαρμοσμένη στις ανησυχίες του γερμανικού κοινού για το μεταναστευτικό.
Πέραν αυτού, στο πλαίσιο των πιέσεων της Άγκυρας προς το Κάιρο για ομαλοποίηση των σχέσεων και μετά τα απογοητευτικά (για την Τουρκία) αποτελέσματα του πρώτου γύρου των τουρκοαιγυπτιακών διερευνητικών επαφών, ο κ. Ερντογάν ουσιαστικά κατηγόρησε τον Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι, ότι «θυσιάζει» την πιθανή επαναπροσέγγιση των δύο χωρών «για χάρη των Ελλήνων».
Οι προκλήσεις περί τουρκικής μειονότητας στη Θεσσαλονίκη
Την ίδια στιγμή, με επιχειρήσεις προώθησης ακραίων θέσεων για το μειονοτικό ζήτημα, ο Γιαβούζ Σελίμ Κιράν, ένα κομματικό στέλεχος που βρέθηκε λόγω προσήλωσης στο ΑΚΡ στη θέση του υφυπουργού Εξωτερικών, έκανε περιοδεία στη Βόρεια Ελλάδα, φθάνοντας να μιλήσει ακόμα και για «τουρκική μειονότητα» Θεσσαλονίκης.
Ο κ. Κιράν, βέβαια, απέφυγε να σχολιάσει ότι η συντριπτική πλειονότητα της όποιας τουρκικής παρουσίας στη Θεσσαλονίκη, προέκυψε τα τελευταία χρόνια, λόγω του κυνηγιού που εξαπέλυσε η κυβέρνηση Ερντογάν από το 2016 και έπειτα σε όποιον θεωρούσε αντικαθεστωτικό.
Σύμφωνα με πληροφορίες από διπλωματικές πηγές ( Καθημερινή της Κυριακής ), η «ανεπίσημη» επίσκεψη του κ. Κιράν στη Θεσσαλονίκη και τη Θράκη, με περιεχόμενο τη μειονότητα και τα οθωμανικά μνημεία, στοιχεία τα οποία ανήκουν στη σταθερή ατζέντα του Λευκού Παλατιού, δεν ήταν τίποτε άλλο παρά μια αποστολή με σκοπό να απαντηθεί εσωτερικά το πρόβλημα που δημιούργησε στην Αγκυρα, η συνέντευξη Τύπου των υπουργών Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου και Νίκου Δένδια προ περίπου τριών εβδομάδων. Ιδίως καθώς αντιμετωπίστηκε ως επικοινωνιακή ήττα της κυβέρνησης από το σύνολο της αντιπολίτευσης, η οποία, πάντως, κινείται σε εξίσου εθνικιστικούς τόνους.
Tα προσκόμματα που επιχειρεί να βάλει η Τουρκία στην Ελλάδα
Η προσπάθεια αποκοπής της Ελλάδας από τους παραδοσιακούς συμμάχους της σε ΝΑΤΟ και Ε.Ε., αλλά και η επιχειρούμενη δημιουργία προσκομμάτων στις νέες συνεργασίες της Αθήνας στην ευρύτερη περιοχή, από το Ισραήλ και την Αίγυπτο, μέχρι τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ) και τη Σαουδική Αραβία, είναι μια ακόμη τακτική που η Αθήνα επισημαίνει προκειμένου να αναδείξει τον κακόβουλο χαρακτήρα των τουρκικών κινήσεων.
Βέβαια, αν οι προσπάθειες αυτές έχουν αποτέλεσμα στο επόμενο χρονικό διάστημα είναι εξαιρετικά αμφίβολο, καθώς η Τουρκία σε όλες τις περιπτώσεις, είτε μέσω των Αδελφών Μουσουλμάνων, είτε μέσω άλλων εξτρεμιστικών οργανώσεων, ουσιαστικά υποστηρίζει την ανατροπή των καθεστώτων με τα οποία υποτίθεται ότι επιθυμεί να συνδιαλλαγεί προκειμένου να εξομαλύνει τις σχέσεις της.
Σε κάθε περίπτωση, όλες αυτές οι κινήσεις υπαγορεύονται από την ανάγκη της Τουρκίας να βρει ξανά διαύλους οικονομικής συνεργασίας που έχει διακόψει τα προηγούμενα χρόνια με τα καθεστώτα της περιοχής.
Η οικονομική κρίση έχει στοιχίσει πολιτικά στον κ. Ερντογάν και οι πολεμικές περιπέτειες της Αγκυρας εκτός των συνόρων της βαραίνουν στον προϋπολογισμό.
Σε Ε.Ε. και ΝΑΤΟ
Ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας θα συμμετάσχει τη Δευτέρα στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της Ε.Ε. και θα επαναλάβει τις θέσεις της Αθήνας για το ζήτημα της Τουρκίας.
Ουσιαστικά, βέβαια, οι Ευρωπαίοι θα συζητήσουν ξανά για την Τουρκία στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που θα διεξαχθεί στις 24-25 Ιουνίου.
Στην πραγματικότητα τα ζητήματα της Τουρκίας και της γεωπολιτικής γενικότερα, που ενδέχεται να συζητηθούν τότε, θα επηρεαστούν από μια άλλη Σύνοδο Κορυφής, αυτή του ΝΑΤΟ, που θα πραγματοποιηθεί δέκα ημέρες νωρίτερα στις Βρυξέλλες με τη φυσική παρουσία του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν.
Η πορεία που θα έχει η συνάντηση του κ. Μπάιντεν με τον κ. Ερντογάν και, κυρίως, οι υποχωρήσεις που ο Τούρκος πρόεδρος προτίθεται να κάνει, θα σηματοδοτήσουν και αν υπάρχει περιθώριο για βελτίωση των σχέσεων της Αγκυρας όχι μόνο με την Ουάσιγκτον, αλλά και με την Ε.Ε.
Ως αυτή τη στιγμή, πάντως, τα σήματα που εκπέμπονται από την Ουάσιγκτον δεν συνηγορούν υπέρ της χαλάρωσης των πιέσεων στην Αγκυρα, αλλά μάλλον προς την αντίθετη κατεύθυνση.
Κρισιμότερη η Σύνοδος του ΝΑΤΟ
Γι’ αυτούς τους λόγους και, όχι μόνον, στην Αθήνα επενδύουν περισσότερο στο τι μπορεί να κάνει ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στις Βρυξέλλες κατά τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ και, κυρίως, αν θα πραγματοποιηθεί ένα τετ-α-τετ με τον κ. Μπάιντεν που θα επιβεβαιώνει το θετικό κλίμα της τηλεφωνικής συνομιλίας του περασμένου Μαρτίου.
Ανεξαρτήτως του τι τελικά θα γίνει τον Ιούνιο στις Βρυξέλλες, σε αυτές τις πολύ σημαντικές συνεδριάσεις των δύο βασικών πολυμερών οργανισμών στους οποίους συμμετάσχει η Ελλάδα, στη κυβέρνηση και το υπουργείο Εξωτερικών είναι πάντα προετοιμασμένοι και για το χειρότερο σενάριο, ιδιαίτερα αν η κατάσταση στο εσωτερικό της Τουρκίας επιβαρυνθεί περισσότερο.
