Μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα -και θετική για την Ελλάδα και όχι μόνο, αν τελικά προχωρήσει- συζήτηση εντός της ΕΕ άνοιξε ο Ευρωπαίος Επίτροπος για την Οικονομία, Πάολο Τζεντιλόνι.
Απαντώντας σε σχετική ερώτηση του αντιπροέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Δημήτρη Παπαδημούλη, ο Ιταλός πρώην πρωθυπουργός άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο η Κομισιόν να προχωρήσει στη δημιουργία μόνιμων δημοσιονομικών εργαλείων, μετά την εκπνοή του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Συγκεκριμένα, ο Πάολο Τζεντιλόνι σημείωσε ότι «η επιτυχής εφαρμογή του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας είναι ζωτικής σημασίας για την επανεκκίνηση της ευρωπαϊκής οικονομίας και για κάθε μελλοντική συζήτηση ως προς τη δημιουργία μόνιμων δημοσιονομικών εργαλείων».
Η «απουσία» από την ΟΝΕ
Παράλληλα, προσέθεσε ότι «η Κομισιόν συμφωνεί ότι η κεντρική δημοσιονομική ικανότητα απουσιάζει από την αρχιτεκτονική της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης» και αναφέρθηκε στην πρόταση που υπέβαλε η Επιτροπή το 2017, «στο πλαίσιο δέσμης μέτρων για την ολοκλήρωση της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης της Ευρώπης, για μια Ευρωπαϊκή Λειτουργία Σταθεροποίησης Επενδύσεων (ESIF), η οποία αποσκοπούσε στη στήριξη των μελών της ζώνης του ευρώ σε περίπτωση μεγάλων ασύμμετρων κλυδωνισμών».
Η ερώτηση του έλληνα ευρωβουλευτή αφορούσε στο αν η Επιτροπή επεξεργάζεται το ενδεχόμενο δημιουργίας μόνιμων δημοσιονομικών μηχανισμών -όπως το Ταμείο Ανάκαμψης και Σταθερότητας- που θα έχουν τη δυνατότητα σταθεροποιητικής επέμβασης στα κράτη–μέλη που αντιμετωπίζουν ασύμμετρους εξωτερικούς κλυδωνισμούς, οι οποίοι έχουν αυξηθεί σημαντικά, τόσο λόγω του πολέμου στην Ουκρανία και της πανδημίας του κοροναϊού, όσο και λόγω της κλιματικής και ενεργειακής κρίσης.
Μεγάλη σημασία
Η απάντηση Τζεντιλόνι είναι σημαντική για δύο πολύ βασικούς λόγους: πρώτον, διότι παραδέχεται ότι η ΟΝΕ δεν έχει έναν μόνιμο μηχανισμό αντιμετώπισης δημοσιονομικών προβλημάτων που δημιουργούνται από εξωγενείς παράγοντες και, άρα, πρέπει να προχωρήσει στη δημιουργία ενός τέτοιου. Ο δεύτερος λόγος είναι ότι, μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης, για πρώτη φορά στην ιστορία της η ΕΕ προχώρησε σε αμοιβαιοποίηση χρέους, αίτημα το οποίο εκκρεμεί από την κρίση του 2010, όταν η Ελλάδα και όχι μόνο μιλούσε για την ανάγκη ευρω-ομολόγων.
Φυσικά, από την έκφραση πρόθεσης του Τζεντιλόνι μέχρι την υλοποίηση ενός τέτοιου μηχανισμού η απόσταση είναι μεγάλη, ιδίως αν ληφθούν υπόψη οι αντιδράσεις των «γερακιών της λιτότητας» εντός ΕΕ, για τα οποία η αμοιβαιοποίηση χρέους αποτελεί… ανάθεμα (ας μην ξεχνούμε ότι το Ταμείο Ανάκαμψης «πέρασε» υπό την προϋπόθεση ότι μέρος των κονδυλίων του θα προέρχεται από τον ESM υπό μορφή δανείων, ώστε να διασφαλίζεται και ο αυστηρός δημοσιονομικός έλεγχος των χωρών που τα λαμβάνουν).
