Ενα υψηλού ρίσκου διπλωματικό στρατιωτικό πόκερ με αβέβαιο αποτέλεσμα και μεγάλες δόσεις παραπληροφόρησης βρίσκεται τα τελευταία εικοσιτετράωρα σε εξέλιξη, ταυτόχρονα με τις διαπραγματεύσεις που λαμβάνουν χώρα μεταξύ Αθήνας, Αγκυρας και Βερολίνου.
Τις τελευταίες ώρες καταγράφεται εικόνα αποκλιμάκωσης της έντασης στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, με τις τελευταίες πληροφορίες να κάνουν λόγο για επιστροφή μονάδων του Τουρκικού Ναυτικού στις βάσεις τους.
Αυτή η κίνηση αξιολογείται από την ελληνική πλευρά, η οποία -ωστόσο- παραμένει σε επιφυλακή, την ώρα που η επίμαχη τουρκική Νavtex (NAVTEX 977/20) για έρευνες νότια και ανατολικά του Καστελλόριζου παραμένει εν ισχύ έως και τις 2 Αυγούστου.
Νωρίτερα, πάντως, επικράτησε προς στιγμήν σύγχυση ως προς τα πραγματικά περιστατικά, καθώς από την τουρκική πρεσβεία στην Ουάσινγκτον ανακοίνωσε ότι το πλοίο ξεκίνησε σεισμικές έρευνες και λίγες ώρες αργότερα, το tweet απεσύρθη και η πρεσβεία έγραψε ότι το Oruc Reis είχε δηλώσει στις 21 Ιουλίου ότι θα ξεκινήσει τις έρευνες!
“Η Ελλάδα παρακολουθεί με ψυχραιμία την κατάσταση και βρίσκεται σε ετοιμότητα” τονίζουν κυβερνητικές πηγές, ενώ πηγές του υπουργείου Αμυνας επιβεβαιώνουν ότι τις τελευταίες ώρες καταγράφεται τάση προς αποκλιμάκωση της έντασης που υπάρχει και όπως έγινε γνωστό έχει αρχίσει η σταδιακή απόσυρση των τουρκικών πλοίων προς τους ναυστάθμους.
Ωστόσο, ο στόλος του Πολεμικού Ναυτικού παραμένει σε επιφυλακή, αφού είναι σε ισχύ ακόμα η παράνομη τουρκική Navtex και παρακολουθεί τις κινήσεις των τουρκικών πλοίων.
Σύμφωνα με την πρεσβεία της Τουρκίας στην Ουάσινγκτον το «τουρκικό πλοίο Oruc Reis άρχισε σεισμικές έρευνες εντός της τουρκικής υφαλοκρηπίδας στην Ανατολική Μεσόγειο» και προσθέτει ότι «η Τουρκία ασκεί τα κυριαρχικά της δικαιώματα όπως προκύπτουν από το Διεθνές Δίκαιο».
Στην κατάσταση στην περιοχή, πρέπει να ληφθεί υπόψιν και μία ακόμη σημαντική παράμετρος : Η παρουσία της γαλλικής φρεγάτες Aconit στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου, η οποία, σύμφωνα με ανακοίνωση της γαλλικής πρεσβείας στην Κύπρο, έχει ως αποστολή να εξασφαλίσει μία αυτόνομη εκτίμηση της κατάστασης της ζώνης και να διατηρήσει δεσμούς με τα κράτη εταίρους στην περιοχή».
Ως σημαντική κρίνεται και η πληροφορία ότι το αμερικανικό αεροπλανοφόρο «Αϊζενχάουερ» βρίσκεται νότια της Κρήτης, συνοδευόμενο από 12 πλοία. Το αεροπλανοφόρο βρίσκεται στο νοτίως της Κρήτης καθώς θα πραγματοποιηθούν κοινές ασκήσεις με την ελληνική Πολεμική Αεροπορία.
Τί σηματοδοτεί η προσωπική εμπλοκή της Αγγελα Μέρκελ
Στη διπλωματική σκακιέρα, η εμπλοκή της καγκελαρίου Άγκελα Μέρκελ στην προσπάθεια μεσολάβησης ανάμεσα στην Αθήνα και την Άγκυρα, μαρτυρά μια ουσιαστική αλλαγή στις συνήθεις ισορροπίες.
Εμπειροι διπλωματικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι η κινητοποίηση της Καγκελαρίας ξεπερνάει τα συνήθη όρια της γερμανικής διπλωματίας, ενώ τονίζουν πως η ενασχόληση με ζητήματα που αγγίζουν τον σκληρό πυρήνα της κρατικής κυριαρχίας αποτελεί ένα πεδίο το οποίο η κ. Μέρκελ αντιλαμβάνεται ότι δεν μπορεί να αποτελεί ταμπού για το Βερολίνο, μάλιστα σε μια περίοδο κατά την οποία η Ευρώπη περιτριγυρίζεται συνολικότερα από μια σειρά σοβαρών γεωπολιτικών κρίσεων.
Ένας δεύτερος παράγοντας ο οποίος διαδραμάτισε ρόλο σε αυτή την παρέμβαση ήταν και το γεγονός ότι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αναγνωρίζει στο πρόσωπο της κ. Μέρκελ έναν συνομιλητή με κύρος και δυνατότητα επιρροής των πραγμάτων εντός της Ε.Ε.
Δεν θα πρέπει να λησμονείται ότι η Άγκυρα έχει ανάγκη από τον εκσυγχρονισμό των όρων της Τελωνειακής Ένωσης, ιδιαίτερα ενώ η οικονομία της Τουρκίας βρίσκεται υπό διαρκή πίεση. Ο κ. Ερντογάν απαγόρευσε την Παρασκευή τις απολύσεις για έναν ακόμα χρόνο, εκμεταλλευόμενος την συγκυρία (κορωνοϊός), ωστόσο αναλυτές υποδεικνύουν ότι η πραγματική ανεργία στην Τουρκία αγγίζει δυσθεώρητα ύψη.
Σε διπλωματικό επίπεδο το Βερολίνο έχει μεσολαβήσει πρόσφατα, ιδιαίτερα εις ότι αφορά διαδικασίες που συνδέονται με τον ΟΗΕ και το Συμβούλιο Ασφαλείας, ώστε η Ελλάδα να είναι παρούσα σε συζητήσεις για την Λιβύη και άλλα περιφερειακά ζητήματα.
Το Τουρκολιβυκό μνημόνιο ήταν μια κίνηση η οποία έπεισε τους Ευρωπαίους για τις επιθετικές βλέψεις της Άγκυρας, ακόμη και κατά κρατών-μελών της Ε.Ε., γι’ αυτό και η παρέμβαση του Βερολίνου ήταν τόσο άμεση.
Η Γαλλία προφανώς αποτελεί σύμμαχο ύψιστης σημασίας για τα Ελληνικά συμφέροντα, καθώς εμφανίζεται διατεθειμένη να συμβάλει στην ανακοπή της επέκτασης της Τουρκικής επιρροής στην Ανατολική Μεσόγειο, ωστόσο οι κάκιστες σχέσεις Παρισίου-Άγκυρας, την μετατοπίζουν εκ των πραγμάτων από την κεντρική εικόνα των διπλωματικών διαπραγματεύσεων.
Στο περιφερειακό πεδίο, η Αθήνα συνεχίζει εντατικά τις συζητήσεις με το Κάιρο, με την πιθανότητα κατάληξης οριοθέτησης Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) ανάμεσα σε Ελλάδα και Αίγυπτο να θεωρείται, από ορισμένες πηγές, ακόμη και ζήτημα λίγων ημερών.
Σύμφωνα με πληροφορίες ( Καθημερινή της Κυριακής ), ο δίαυλος επικοινωνίας ανάμεσα σε Ελλάδα και Γερμανία (αλλά και τη Γαλλία, παρά τις διαφορές που υπήρχαν στο θέμα των Γαλλικών φρεγατών) είναι αποτελεσματικός, ωστόσο άπαντες στην Αθήνα εμφανίζονται επιφυλακτικοί, καθώς η Άγκυρα εμφανίζεται διαρκώς αμφίθυμη. Είναι απολύτως σαφές ότι η Άγκυρα επιθυμεί κάποιου είδους διάλογο για την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο, είναι, ωστόσο, ασαφές με ποιους όρους επιθυμεί τη διεξαγωγή του. Ο τρόπος με τον οποίο κινήθηκε τις τελευταίες ημέρες και, κυρίως, η δημοσιοποίηση των συνομιλιών Ιμπραήμ Καλίν, Ελένης Σουρανή και Γιάν Χέκερ, προδίδει ότι η Άγκυρα δεν επιθυμεί μεσολαβητές ανάμεσα σε Άγκυρα και Αθήνα. Την ίδια στιγμή, βέβαια, αποδεικνύεται ότι, παρά τις δυσκολίες, υπάρχει ένας δίαυλος επικοινωνίας ανάμεσα στο Μέγαρο Μαξίμου και το Προεδρικό Παλάτι στην Άγκυρα.
Επιπλέον, η αναγγελία ερευνών σε ένα τμήμα της Ελληνικής υφαλοκρηπίδας, το οποίο βρίσκεται, κατά την διατύπωση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ σε «διαφιλονικούμενα» ύδατα, λειτουργεί για την Τουρκική πλευρά ως ένα ενδιάμεσο στάδιο πίεσης, καθώς στην Άγκυρα γνωρίζουν πολύ καλά ότι σε περίπτωση ερευνών τα πολιτικά περιθώρια αντίδρασης της Αθήνας θα ήταν εξαιρετικά περιορισμένα. Η έκδοση NAVTEX (Οδηγίας προς Ναυτιλομμένους) σε περιοχή που έχει αδειοδοτηθεί ήδη από το 2012 (όπως ήδη προειδοποίησε η “Κ” την προηγούμενη Κυριακή), δείχνει την πρόθεση της Άγκυρας να κινηθεί κλιμακωτά. Η Αθήνα έχει καταστήσει απολύτως σαφές προς όλες τις κατευθύνσεις ότι αν η Άγκυρα προχωρήσει σε έρευνες στην περιοχή που έχει οριοθετηθεί με βάση το Τουρκολιβυκό Μνημόνιο, τότε η αντίδρασή της θα είναι άμεση και δίχως περιθώριο παρερμηνείας.
