Ένα σύνολο μέτρων που θα αποτελέσουν ένα είδος «γέφυρας» από την προηγούμενη περίοδο της δημοσιονομικής χαλαρότητας (λόγω κοροναϊού και ενεργειακής κρίσης) σε μια πιο «σφιχτή» δημοσιονομική πολιτική αρχής γενομένης από το 2024 παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Τέλος στη ρήτρα διαφυγής
Όπως είχε αναφέρει και το economico.gr, ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Βάλντις Ντομπρόβσκις, και ο Επίτροπος οικονομικής πολιτικής, Πάολο Τζεντιλόνι, ανακοίνωσαν καταρχάς ότι η ρήτρα διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, η οποία προβλέπει προσωρινή παρέκκλιση από τις δημοσιονομικές απαιτήσεις που εφαρμόζονται κανονικά σε περίπτωση σοβαρής επιβράδυνσης της οικονομικής δραστηριότητας, θα απενεργοποιηθεί στο τέλος του 2023 και επιστρέφουν οι ειδικές συστάσεις ανά χώρα για τη δημοσιονομική πολιτική, με βάση το δημόσιο χρέος.
Ειδικές συστάσεις ανά χώρα
Οι συζητήσεις σχετικά με ένα αναθεωρημένο πλαίσιο οικονομικής διακυβέρνησης, με βάση τους προσανατολισμούς της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που παρουσιάστηκαν τον Νοέμβριο του 2022, βρίσκονται σε εξέλιξη. Έως ότου τεθεί σε εφαρμογή ένα νέο πλαίσιο οικονομικής διακυβέρνησης και λαμβανομένης υπόψη της νέας μεταπανδημικής πραγματικότητας, δεν είναι σκόπιμη η επάνοδος μόνο στην εφαρμογή των κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης που ίσχυαν πριν από την ενεργοποίηση της γενικής ρήτρας διαφυγής το 2020.
Η Επιτροπή δηλώνει έτοιμη να προτείνει ειδικές ανά χώρα συστάσεις σχετικά με τη δημοσιονομική πολιτική για το 2024, οι οποίες θα περιλαμβάνουν ποσοτική απαίτηση, καθώς και ποιοτική καθοδήγηση για τα επενδυτικά και ενεργειακά μέτρα. Οι συστάσεις αυτές θα συνάδουν με τα κριτήρια που προτείνονται στους προσανατολισμούς της Επιτροπής, ενώ θα παραμένουν επίσης συμβατές με την ισχύουσα νομοθεσία στο πλαίσιο του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης.
Προγράμματα
Τα κράτη-μέλη καλούνται να θέσουν δημοσιονομικούς στόχους στα προγράμματα σταθερότητας και σύγκλισης που συμμορφώνονται με τα κριτήρια δημοσιονομικής προσαρμογής, που καθορίζονται στους μεταρρυθμιστικούς προσανατολισμούς της Επιτροπής. Καλούνται επίσης να συζητήσουν τον τρόπο με τον οποίο τα μεταρρυθμιστικά και επενδυτικά τους σχέδια αναμένεται να συμβάλουν στη δημοσιονομική βιωσιμότητα και τη βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη, σύμφωνα με τα κριτήρια που καθορίζονται στους μεταρρυθμιστικούς προσανατολισμούς.
Έμφαση στις δημόσιες επενδύσεις
Πάντως, υπογραμμίζεται ότι στις ειδικές ανά χώρα συστάσεις της για τη δημοσιονομική πολιτική, η Επιτροπή θα συνεχίσει να δίνει έμφαση στις δημόσιες επενδύσεις. Όλα τα κράτη-μέλη θα πρέπει να συνεχίσουν να προστατεύουν τις εθνικά χρηματοδοτούμενες επενδύσεις και να διασφαλίζουν την αποτελεσματική απορρόφηση των κονδυλίων. στο πλαίσιο του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας και άλλων ταμείων της ΕΕ, ιδίως για την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση.
Περιορισμός στα μέτρα στήριξης
Όσον αφορά στα μέτρα στήριξης που η κάθε κυβέρνηση έχει λάβει προκειμένου να στηρίξει τους πολίτες της μπροστά στην ενεργειακή και πληθωριστική κρίση, οι κ.κ. Ντομπρόβκσις και Τζεντιλόνι έθεσαν ως στόχο τον περιορισμό του κόστους τους από το 1.2% του ΑΕΠ της ΕΕ στο 0,3%, με στόχο τη δημιουργία κινήτρων εξοικονόμησης ενέργειας την ταχύτερη δημοσιονομική πολιτική των κρατών μελών και την ταχύτερη καταπολέμηση του υψηλού πληθωρισμού. Στο πλαίσιο αυτό ο Πάολο Τζεντιλόνι τόνισε ότι με δεδομένη την υποχώρηση των τιμών της ενέργειας θα πρέπει η στήριξη να περιοριστεί στο 40% των οικονομικά ασθενέστερων πολιτών της ΕΕ που έχουν και τη μεγαλύτερη ανάγκη βοήθειας.
