Την ώρα που ο πρόεδρος της Επιτροπής Ενόπλων Δυνάμεων της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ, Άνταμ Σμιθ, δήλωνε αισιόδοξος ότι το νέο stealth βομβαρδιστικό των ΗΠΑ, το πολυαναμενώμενο B-21 Raider αναπτύσσεται εντός χρονοδιαγράμματος και εντός προϋπολογισμού, όλοι θυμήθηκαν ότι ήταν ο Σμιθ που πριν από λίγο καιρό αποκαλούσε το πρόγραμμα του F-35 «ποντικότρυπα», στην οποία δεν θέλει να ρίξει άλλα χρήματα.
Καθώς οι αντιρρήσεις και οι επιφυλάξεις για το F-35 αυξάνονται διαρκώς μεταξύ των ανθρώπων που καλούνται να εγκρίνουν την αγορά του και καθώς το κόστος του προγράμματος αγγίζει πλέον απίστευτα ύψη, η ώρα για μια κατά το δυνατόν αντικειμενική αξιολόγησή του πλησιάζει. Άλλωστε ενδεχομένως σε μερικά χρόνια το πρόγραμμα να είναι πολύ διαφορετικό από ό,τι ήταν ο αρχικός σχεδιάσμός του.
Τρία σε ένα
Μια αναλυτική ιστορία και αξιολόγηση του προγράμματος, που κάνει το Sandboxx, λέει πολλά για το πόσο φιλόδοξο ήταν, πόσα λάθη έγιναν και γιατί σήμερα, το F-35 αντί να αποτελεί το καμάρι των ΝΑΤΟϊκών Ενόπλων Δυνάμεων, βρίσκεται διαρκώς στο στόχαστρο της κριτικής για το κόστος του, τις δυνατότητές του, τα προβλήματα στην ανάπτυξή του, τις αδυναμίες του και τις όχι και τόσο λαμπρές προοπτικές του.
Κατ’ αρχάς, το πρόγραμμα των F-35 ήταν εξαρχής καταδικασμένο να ταλαιπωρηθεί από διάφορα προβλήματα: το μαχητικό θα έπρεπε να καλύπτει τις ανάγκες τριών σωμάτων των ΗΠΑ συν δύο ακόμα χωρών, να μπορεί να πετάει σαν κανονικό μαχητικό πολλαπλών ρόλων (F-35A, της Αεροπορίας), να επιτυγχάνει κάθετη προσγείωση και απογείωση (F-35B, για τους Πεζοναύτες) και να έχει την αντοχή που απαιτείται για χρήση σε αεροπλανοφόρα (F-35C, για το Ναυτικό).
Ο «εφιάλτης» της «σύγχρονης ανάπτυξης»
Ουσιαστικά ήδη μιλάμε για τρία διαφορετικά αεροπλάνα, και ακόμα δεν έχουμε αρχίσει να συζητάμε για τις ικανότητες που έπρεπε να έχει, καθώς ο αρχικός σχεδιάσμός του προέβλεπε ότι θα αντικαθιστούσε τα F-15 Eagle/Strike Eagle (μαχητικά κρούσης), τα F-16 (ελαφρά μαχητικά πολλαπλών ρόλων), τα AV-8B Harrier II (μαχητικά κάθετης απογείωσης/προσγείωσης, των Πεζοναυτών) και τα F/A-18Ε/F Super Hornet (τα βασικά μαχητικά του Ναυτικού), ΣΥΝ κάποια ακόμα προγράμματα αεροσκαφών που βρίσκονταν υπό συζήτηση.
Κι αν ζαλιστήκατε, έχει και συνέχεια: τα F-35 θα έπρεπε να τα κάνουν όλα αυτά με τους τρεις τύπους να μοιράζονται όσο το δυνατόν περισσότερα εξαρτήματα και τμήματα, ώστε να είναι πιο οικονομική η κατασκευή και η συντήρησή τους, και να υπάρχει και «σύγχρονη ανάπτυξη», δηλαδή, μόλις έχεις καταλήξει στο τελικό σχέδιο του αεροσκάφους, αρχίζεις την παραγωγή και εν συνεχεία επιστρέφεις και κάνεις τις αναγκαίες αλλαγές που οι πτητικές δοκιμές αποκαλύπτουν, όπερ σημαίνει ότι το κόστος ήδη έχει ξεφύγει.
Η… Ferrari και η καθημερινότητα
Για να γίνει κατανοητό πόσο προβληματική είναι η προσέγγιση αυτή, αρκεί να αναφερθεί ότι το 2017 η Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ σκέφθηκε σοβαρά να… πετάξει στην άκρη τα 108 πρώτα F-35 που είχε παραλάβει, καθώς οι αναγκαίες επιδιορθώσεις και αναβαθμίσεις ήταν πολύ ακριβές. Και ακόμα δεν έχουμε μιλήσει καν για το ωριαίο κόστος πτήσης που σήμερα για ένα απλό F-35A φθάνει τις 44.000 δολάρια, όταν το πλέον εξελιγμένο F-15EX έχει ωριαίο κόστος πτήσης τα 28.000 δολάρια και τριπλάσιο χρόνο ζωής.
Με όλα τα παραπάνω γίνεται κατανοητό γιατί αναλυτές αναφέρουν ότι ως μαχητικό το F-35 θεωρείται κάτω του ιδανικού για τα τρία σώματα των Ενόπλων Δυνάμεων τα οποία το χρησιμοποιούν, αλλά και γιατί ο Α/ΓΕΑ των ΗΠΑ το συνέκρινε με… Ferrari και είπε ότι χρειάζεται ένα νέο, πιο φθηνό αεροσκάφος, το οποίο θα κάνει τη δουλειά για την οποία προοριζόταν το F-35, δηλαδή να είναι το βασικό, «καθημερινό» μαχητικό της Αεροπορίας, του Ναυτικού και των Πεζοναυτών.
Ιπτάμενος υπολογιστής/αρχηγείο
Από την άλλη, ωστόσο, το F-35 χάρη στην τεράστια υπολογιστική ισχύ που διαθέτει, τους πανίσχυρους αισθητήρες και τη διαρκή δικτύωσή του, αποτελεί ένα «ιπτάμενο αρχηγείο» για κάθε αποστολή: όχι μόνο συγκεντρώνει και αναλύει διαρκώς τεράστιους όγκους δεδομένων από παντού και για τα πάντα, αλλά ταυτόχρονα μπορεί να μεταδίδει κρίσιμα στοιχεία σε άλλα αεροσκάφη ή και επίγειες δυνάμεις. Σε ασκήσεις, F-35 έχουν εξουδετερώσει εχθρό με πύραυλο από το… έδαφος στον οποίο έστειλαν σε χρόνο μηδέν τα απαραίτητα στοιχεία.
Οπότε, ποιο είναι το μέλλον των F-35; Σίγουρα δεν θα έχουν την τύχη των F-117, F-22 και Β-2, τα οποία κατέληξαν να κατασκευαστούν σε πολύ μικρούς αριθμούς λόγω τεράστιου κόστους. Θα φθάσουν τα 2.000 κομμάτια που προβλέπονται ως σήμερα; Αυτό παραμένει άγνωστο ακόμα. Το σίγουρο είναι ότι αν το F-35 απέτυχε, το έκανε με τον πλέον… επιτυχημένο τρόπο, οπότε η απάντηση βρίσκεται κάπου στη μέση.
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
