Σε διάστημα μιας εβδομάδας μια τυχαία βλάβη στο ΚΥΤ Κουμουνδούρου βύθισε στο σκοτάδι ολόκληρη την Αττική και μεγάλο μέρος της Πελοποννήσου. Και όταν ήρθε η «Μήδεια» άφησε χωρίς ρεύμα πάνω από 100.000 νοικοκυριά από 24 ώρες έως και πέντε ημέρες. Αυτά τα δύο γεγονότα ανέδειξαν τις σοβαρές αδυναμίες του ηλεκτρικού δικτύου της χώρας που λειτουργεί με τεχνικό εξοπλισμό της δεκαετίας του ’60 και του ’70.
Το πρόβλημα δεν είναι η παλαιότητα από μόνη της, αλλά η έλλειψη επαρκούς συντήρησης, προμηθειών για την αντικατάσταση κρίσιμων υλικών, καθώς και η υποστελέχωση των τεχνικών υπηρεσιών.
Ελλείψεις σε κρίσιμες υποδομές Αττικής και Πελοποννήσου
Για το δίκτυο υψηλής τάσης, που αποτελεί και τον βασικό κορμό του συστήματος ηλεκτροδότησης, αφού μεταφέρει το ρεύμα από τις μονάδες παραγωγής σε υποσταθμούς για να πάει από εκεί μέσω των γραμμών μέσης και χαμηλής τάσης σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά, τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα.
Πέραν του παλαιού εξοπλισμού που, όπως φάνηκε από τη βλάβη στο ΚΥΤ Κουμουνδούρου, δεν αντέχει ούτε και σε κανονικές συνθήκες, παρουσιάζει ελλείψεις σε κρίσιμες υποδομές για την ασφάλεια ηλεκτροδότησης της Αττικής και της Πελοποννήσου.
- Πρόκειται για δύο έργα που για μια δεκαετία σχεδόν βρίσκονται υπό την ομηρία αντιδράσεων και δικαστικών προσφυγών:
Το ΚΥΤ Αργυρούπολης και η σύνδεση συστήματος μεταφοράς της Πελοποννήσου με την Αττική με γραμμή υψηλής τάσης 400 KW. Το ΚΥΤ Αργυρούπολης έχει σχεδιαστεί για να καλύπτει τις ανάγκες ηλεκτροδότησης της Ανατολικής Αττικής.
Η αδυναμία ολοκλήρωσής του υποχρεώνει τον ΑΔΜΗΕ να επιβαρύνει δυσανάλογα τα ΚΥΤ Παλλήνης και Κουμουνδούρου, με αποτέλεσμα να αυξάνεται ο κίνδυνος για μπλακ άουτ, καθώς οποιαδήποτε ζημιά στο ένα συμπαρασύρει στο σκοτάδι και περιοχές της Αττικής που δεν θα είχαν πρόβλημα.
Το μπλακ άουτ στην Αττική
Αυτό συνέβη με το μπλακ άουτ στην Αττική το 2018 από βλάβη στο ΚΥΤ Παλλήνης, αλλά και στο πρόσφατο μπλακ άουτ από τη βλάβη στο ΚΥΤ Κουμουνδούρου. Χωρίς τη λειτουργία του ΚΥΤ Αργυρούπολης το ηλεκτρικό σύστημα της Αττικής παραμένει ευάλωτο σε μπλακ άουτ, όπως αναγνωρίζει ο ίδιος ο ΑΔΜΗΕ.
Μόλις πρόσφατα ο διαχειριστής έχει ξεκινήσει τις διαδικασίες για τη μερική υπογειοποίηση του έργου, προκειμένου να καμφθούν οι αντιδράσεις και να πάρει τον δρόμο του.
Σε εκκρεμότητα παραμένει και η σύνδεση συστήματος μεταφοράς της Πελοποννήσου με την Αττική με γραμμή υψηλής τάσης 400 KW, έργο που εντάχθηκε για πρώτη φορά στον σχεδιασμό του ΑΔΜΗΕ το 2006.
Ενώ έχει ολοκληρωθεί σε ποσοστό 98% και απομένουν δύο κολόνες για να λειτουργήσει, μια προσφυγή της Ιεράς Μονής Αγίων Θεοδώρων στα Καλάβρυτα στο τοπικό Πρωτοδικείο, η οποία επικαλείται «οπτική όχληση» και «προσβολή του ησυχαστικού χαρακτήρα της», κρατάει το έργο «παγωμένο» παρότι είναι πλήρως αδειοδοτημένο και έχει ελεγχθεί από το ΣτΕ, το οποίο απέρριψε νωρίτερα τις προσφυγές που είχαν κατατεθεί κατά της αδειοδότησης.
Η μη διασύνδεση της Πελοποννήσου με την Αττική με γραμμή 400 ΚV πέραν των προβλημάτων ευστάθειας του συστήματος ηλεκτροδότησης κρατάει με τη σειρά του σε ομηρία και τη μονάδα φυσικού αερίου της ΔΕΗ στη Μεγαλόπολη, η οποία λειτουργεί σε περιορισμένη ισχύ, ενώ παράλληλα έχει προκαλέσει σοβαρές δυσλειτουργίες στη νέα αγορά του target model.
Υποστελέχωση
Η κατάσταση του δικτύου του ΔΕΔΔΗΕ είναι κυρίως αποτέλεσμα της μεγάλης υποεπένδυσης τη δεκαετία της κρίσης. Τα κονδύλια για έργα συντήρησης μειώθηκαν μέχρι και 70%, ενώ σημαντική ήταν και η υποστελέχωση σε τεχνικό προσωπικό, καθώς τα τελευταία χρόνια έχουν αποχωρήσει από την εταιρεία περί τους 500 τεχνικούς χωρίς να αντικατασταθούν.
Σήμερα, ο συνολικός αριθμός των τεχνικών του ΔΕΔΔΗΕ ανέρχεται σε περίπου 1.300 άτομα εκ των οποίων μόνο οι 400 είναι μάχιμοι εναερίτες, με μέσο όρο ηλικίας τα 52 έτη. Οι αστοχίες υλικών, όπως εκατοντάδες σάπιοι στύλοι που βρίσκονται διάσπαρτοι στο δίκτυο μέσης τάσης, αποτελούν πρόσθετη πληγή στο λαβωμένο ηλεκτρικό σύστημα της χώρας.
Τα απαρχαιωμένα ηλεκτρικά δίκτυα εύκολα πέφτουν
Η «Μήδεια» απλώς ανέδειξε τις αδυναμίες των κακοσυντηρημένων υποδομών και την ανεπάρκεια του κρατικού μηχανισμού
Περίπου 100.000 νοικοκυριά χωρίς ρεύμα από 12 ώρες έως και πέντε ημέρες, βλάβες σε 87 γραμμές μέσης τάσης κατά μήκος 250 χιλιομέτρων, 60 στύλοι και περίπου 40 αγωγοί μέσης τάσης σπασμένοι και σοβαρές ζημιές σε πάνω από 40 υποσταθμούς μέσης τάσης.
Αντίστοιχα, περισσότερες από 3.000 βλάβες στο δίκτυο χαμηλής τάσης και καταστροφή περισσότερων από 5.000 μέτρων καλωδίων μόνο στην Αττική είναι ο πρώτος απολογισμός στο δίκτυο του ΔΕΔΔΗΕ από την επέλαση της «Μήδειας» και την πλημμελή προετοιμασία του Διαχειριστή και του κράτους για την αντιμετώπισή της κακοκαιρίας, αν και είχε εγκαίρως προβλεφθεί από την ΕΜΥ.
Οι τεχνικοί αμφισβητούν τα στοιχεία
Τα στοιχεία του ΔΕΔΔΗΕ για τον αριθμό των νοικοκυριών που βρέθηκαν χωρίς ρεύμα στην Αττική αμφισβητούν πάντως οι τεχνικοί του ΔΕΔΔΗΕ που βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή για την αποκατάσταση των βλαβών.
Ο πρόεδρος της Ενωσης Τεχνικών της ΔΕΗ Κώστας Μανιάτης υπολογίζει τα νοικοκυριά στις 200.000, δεδομένου ότι, όπως αναφέρει, στα βόρεια προάστια από Φιλοθέη και πάνω, με το δίκτυο του ΔΕΔΔΗΕ συνδέονται 520.000 πελάτες.
Ο χιονιάς αν και βαρύς, αλλά όχι δριμύτερος από προηγούμενους, δοκίμασε τις αντοχές του πληγωμένου (λόγω προϋπαρχουσών βλαβών) απαρχαιωμένου δικτύου που για σχεδόν μία δεκαετία παρέμεινε χωρίς συντήρηση και επενδύσεις αναβάθμισης, λόγω της οικονομικής ένδειας της μητρικής εταιρείας που επηρέασε και την 100% θυγατρική της.
Η Μήδεια ανέδειξε τις αδυναμίες του κράτους
Το υψηλό κόστος ήταν εξάλλου ο λόγος που έστειλε στις ελληνικές καλένδες την υπογειοποίηση του δικτύου στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη, η οποία είχε καταστεί υποχρεωτική με νόμο του 1979.
Η «Μήδεια» ανέδειξε επίσης την αδυναμία του κράτους να καθορίσει ποια είναι η δουλειά του κάθε φορέα του. Εν προκειμένω, ποιος είναι αρμόδιος να κόψει κλαδιά και δέντρα που βρίσκονται κοντά σε ηλεκτρικά καλώδια.
Ωστόσο, η «Μήδεια» αποκάλυψε ένα ακόμη πιο βαθύ και σοβαρό πρόβλημα του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας. Τις ημέρες της κακοκαιρίας, η επάρκεια σε ρεύμα εξασφαλίστηκε επειδή τέθηκαν σε λειτουργία 7-8 λιγνιτικές μονάδες.
Καθώς όμως αυτές αποσύρονται με διαδικασίες-εξπρές και δεν αναπληρώνονται εγκαίρως από ανάλογης ισχύος μονάδες φυσικού αερίου και ΑΠΕ, στην επόμενη κακοκαιρία ενδέχεται οι διακοπές ρεύματος να μην περιοριστούν σε 100.000 νοικοκυριά, αλλά σε πολύ περισσότερα.
Ο ΑΔΜΗΕ σε ανύποπτο χρόνο είχε επισημάνει σε μελέτη του ότι το 2021 είναι το πιο κρίσιμο έτος. Υπό δυσμενείς συνθήκες, λέει, υπάρχει πιθανότητα το σύστημα παραγωγής να μην μπορεί να ικανοποιήσει επαρκώς αιχμές φορτίου.
Σε απλά «ελληνικά», μπλακ άουτ.
