Κατ’ αρχάς η είδηση: ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν γνωστοποίησε την πρόθεση της Τουρκίας να επικυρώσει το πρωτόκολλο για την ένταξη της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, στο πλαίσιο κοινής συνέντευξης Τύπου με τον Φινλανδό ομόλογό του. «Αποφασίσαμε το κοινοβούλιο να επικυρώσει το πρωτόκολλο για την ένταξη της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ», είπε χαρακτηριστικά, μετά τη συνάντησή του με τον Σάουλι Νιινίστo στο προεδρικό μέγαρο στην Άγκυρα.
Καμία έκπληξη
Η ανακοίνωση Ερντογάν δεν αποτελεί έκπληξη: εδώ και αρκετούς μήνες, η Άγκυρα έχει κάνει σαφές ότι είναι ανά πάσα στιγμή έτοιμη να επικυρώσει την ένταξη της Φινλανδίας στη συμμαχία. Ωστόσο, ταυτόχρονα, έχει διαμηνύσει σε όλους τους τόνους ότι δεν πρόκειται να υποκύψει στις πιέσεις από άλλες χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ -κυρίως, δε, από τις ΗΠΑ- να εγκρίνει ταυτόχρονα με τη Φινλανδία και την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, και μάλιστα πριν τη σύνοδο κορυφής της συμμαχίας το καλοκαίρι.
Ούτως ή άλλως, η Τουρκία, μετά τα σχετικά μνημόνια που είχαν υπογραφεί με τις δύο σκανδιναβικές χώρες στο περιθώριο της Συνόδου του ΝΑΤΟ πέρσι το καλοκαίρι, είχε καταστήσει σαφές ότι το Ελσίνκι ήταν απλώς μια… υποσημείωση και ότι ο βασικός της στόχος ήταν η Στοκχόλμη, η οποία ως εκείνη τη στιγμή ήταν και το μεγάλο πρόβλημα για την Άγκυρα, καθώς είχε επιβάλλει εμπάργκο στην πώληση όπλων στην Τουρκία και έδινε με ευκολία άσυλο σε Κούρδους και Τούρκους αντικαθεστωτικούς.
Σύγκρουση αρχών
Μέσα στους μήνες που ακολούθησαν, η Τουρκία επιχείρησε με κάθε τρόπο να «σπάσει» τη Σουηδία, απαιτώντας διαρκώς εκδόσεις αντικαθεστωτικών και Κούρδων «τρομοκρατών». Από την πλευρά τους, οι κυβερνήσεις της Σουηδίας, αρχίκά της σοσιαλδημοκρατή Μαγκνταλένα Άντερσον και τώρα του κεντροδεξιού Ουλφ Κρίστερσον, υπέκυψαν σε ορισμένες απαιτήσεις της Τουρκίας, ωστόσο εξαρχής ξεκαθάρισαν ότι δεν θα τσαλαπατήσουν το κράτος δικαίου της χώρας για το «ναι» της Άγκυρας.
Την ίδια στιγμή, άλλα μεγάλα μέλη του ΝΑΤΟ δεν έκρυβαν τη δυσφορία τους για τη στάση της Τουρκίας όσον αφορά στη διεύρυνση της συμμαχίας, αν και ο γ.γ. του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ μονίμως έβρισκε τρόπο να εκφράζει την «κατανόησή» του στις «ανησυχίες ασφάλειας» της Άγκυρας, ενώ και οι ΗΠΑ, παρά το γεγονός ότι πίεζαν για την ταυτόχρονη ένταξη Σουηδίας και Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, εντούτοις φρόντιζαν πάντα οι πιέσεις αυτές να μην φθάνουν στο σημείο «χωρίς επιστροφή», δηλαδή, της ρήξης με την Τουρκία.
Διπλός εκβιασμός
Από την άλλη, βέβαια, η διακριτική στάση της Ουάσινγκτον δεν εμπόδισε πολλούς πολιτικούς στις ΗΠΑ από όλα τα κόμματα και τις τάσεις να στηλιτεύσουν δημόσια το «ανατολίτικο παζάρι» του Ερντογάν και να απαντήσουν στους εκβιασμούς της Άγκυρας με δικό τους εκβιασμό: όσο η Τουρκία θα λέει όχι στην ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, τόσο το αίτημά της για αγορά 40 νέων και κιτ αναβάθμισης 80 παλιότερων F-16 θα μένει στην… κατάψυξη του Κογκρέσου.
Σε αυτό το σημείο βρισκόμαστε σήμερα, οπότε, η απόφαση του Ερντογάν να πει το «ναι» στην ένταξη της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ αποσκοπεί στα παρακάτω:
- Πρώτον, να αποδείξει ότι κι ο ίδιος ενδιαφέρεται για την ενίσχυση της συμμαχίας.
- Δεύτερον, να δείξει ότι δεν είναι παράλογος, αλλά εκεί που πρέπει, είναι έτοιμος για το ναι.
- Τρίτον, να στείλει μήνυμα στη Δύση ότι χρειάζεται πίεση και στη Σουηδία για να προχωρήσει η ένταξή της στο ΝΑΤΟ.
- Τέταρτον, να δείξει στο εσωτερικό της Τουρκίας ότι είναι ένας ηγέτης που αγωνίζεται για τα σύμφέροντα της χώρας.
- Και πέμπτον, να ανοίξει μια «χαραμάδα» για το ναι του Κογκρέσου για τα F-16.
Δεν είναι εύκολα τα πράγματα
Όλα αυτά είναι λίγο-πολύ προφανή και, φυσικά, η κίνησή του για… μισή διεύρυνση της συμμαχίας αναμένεται να γίνει δεκτή με ικανοποίηση, ειδικά απ’ όσους υποστηρίζουν την Τουρκία εντός του ΝΑΤΟ. Ωστόσο, τα πράγματα δεν είναι και τόσο απλά: μπορεί η Φινλανδία, λόγω θέσης, να είναι πιο κοντά στη Ρωσία και, άρα, πιο κρίσιμη στρατηγικά για το ΝΑΤΟ, αλλά ο «ισχυρός παίκτης», πολιτικά και στρατιωτικά, η χώρα με το μεγάλο «ειδικό βάρος» είναι η Σουηδία, οπότε οι πιέσεις δεν αναμένεται να μειωθούν.
Παράλληλα, αναλυτές σημειώνουν ότι αν περάσει ο εκβιασμός της Άγκυρας προς τη Στοκχόλμη (ουσιαστικά να καταπατήσει τις πολιτικές αρχές της και την αρχή του Κράτους Δικαίου), τότε το πλήγμα στο ΝΑΤΟ -το οποίο θέλει να εμφανίζεται ως πυλώνας της δυτικής φιλελεύθερης δημοκρατίας- θα είναι μεγάλο και θα ανοίξει την όρεξη και σε άλλα μέλη του για βέτο και μπλόκο στη λειτουργία του, προκειμένου να ικανοποιήσουν μικροπολιτικά τους συμφέροντα.
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
