Aπάντηση στο κρίσιμο ερώτημα πότε θα βγει η χώρα από την ενισχυμένη εποπτεία είναι πιθανό να προκύψει εντός Ιανουαρίου, μετά τις διαβουλεύσεις στο πλαίσιο της 13ης αξιολόγησης, που ξεκινά την προσεχή Τρίτη σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων και συνεχίζεται στις 25 Ιανουαρίου σε επίπεδο επικεφαλής θεσμών.
Στόχος να τελειώσει τον Ιούνιο
Η κυβέρνηση πάντως θα επιδιώξει, σύμφωνα με πληροφορίες από αρμόδιες πηγές, να τελειώσει το κεφάλαιο ενισχυμένη εποπτεία το ταχύτερο δυνατόν, δηλαδή τον Ιούνιο, όπως είχε προβλεφθεί αρχικά με την απόφαση του Eurogroup του Ιουνίου 2018.
Ιδανικά, θα ήθελε να εκταμιευθούν τότε ταυτόχρονα και οι δύο τελευταίες δόσεις από τις επιστροφές των κερδών των κεντρικών τραπεζών (SMPs και ANFAs): η κανονική τελευταία δόση και μια ακόμη που εκκρεμεί από το 2019, λόγω εκλογών, τότε, αλλά και λόγω καθυστέρησης στη νομοθεσία για την πρώτη κατοικία.
Αυτό θα σήμαινε ενίσχυση των ταμείων του κράτους με πάνω από 1,5 δισ. ευρώ, αλλά η συμβολική σημασία είναι ακόμη μεγαλύτερη.
Σημαντική νίκη
Η κυβέρνηση θα μπορούσε να καταγράψει μια σημαντική νίκη, καθώς η χώρα θα έπαυε πλέον να είναι η μόνη στο ειδικό καθεστώς της ενισχυμένης εποπτείας και θα εντασσόταν στην κανονική εποπτεία, που προβλέπεται για όλες τις μνημονιακές χώρες (Κύπρο, Πορτογαλία, Ιρλανδία), έως ότου εξοφλήσει το 75% των δανείων της.
Δεν είναι ακόμη ξεκάθαρο ποιες είναι οι προθέσεις των θεσμών και ιδίως της Κομισιόν, η οποία και πρέπει να εισηγηθεί την απόφαση για την έξοδο της χώρας από τα μνημόνια.
Σημειώνεται ότι η απόφαση του 2018 ορίζει το χρονοδιάγραμμα εκταμίευσης των SMPs και ANFAs, με την τελευταία δόση να προβλέπεται για τον Ιούνιο του 2022, αυτό όμως υπονοεί, αλλά δεν συνεπάγεται υποχρεωτικά ότι και η εποπτεία πρέπει να λήξει τότε.
Στα χέρια της Κομισιόν
Οπως εξηγούν κοινοτικές πηγές, αυτό εναπόκειται στην Κομισιόν. Και είναι βεβαίως σε συνάρτηση με την εκπλήρωση των υποχρεώσεων της χώρας στο πλαίσιο της ενισχυμένης εποπτείας.
Η αλήθεια είναι ότι το πρόγραμμα των υποχρεώσεων ήταν βαρύ και δεν μπορεί κανείς να ισχυριστεί ότι υλοποιήθηκε στο σύνολό του, ούτε προβλέπεται να συμβεί αυτό έως τον Ιούνιο.
Ωστόσο, η ελληνική πλευρά τονίζει ότι έγιναν πολλά, ότι η χώρα εμφανίζει βελτίωση σε σημαντικούς δείκτες –ανταγωνιστικότητας, παραγωγικότητας, διακυβέρνησης–, ότι έχει προωθήσει τόσες μεταρρυθμίσεις όσες καμιά άλλη χώρα και ότι όλα αυτά τα έκανε σε περίοδο πανδημίας. Σε κάθε περίπτωση βρίσκεται κοντά στους στόχους, λένε στην κυβέρνηση.
Η εξόφληση των ληξιπρόθεσμων οφειλών
Η εξόφληση των ληξιπρόθεσμων οφειλών σημειώνει πρόοδο και ο υπουργός Εργασίας Κωστής Χατζηδάκης αναμένεται να πετύχει τον στόχο του για μηδενισμό των εκκρεμών συντάξεων έως τον Ιούνιο.
Οι εκκρεμείς υποθέσεις του ν. Κατσέλη μειώνονται, έστω και με βραδύτερο ρυθμό από τον επιθυμητό. Και η εξόφληση των κρατικών εγγυήσεων των δανείων δρομολογείται. Αλλωστε, αν δεν ήταν έτσι τα πράγματα, δεν θα εκδίδονταν συνεχώς τα τελευταία χρόνια θετικές εκθέσεις αξιολόγησης.
Ολα αυτά θα συζητηθούν στο πλαίσιο της επικείμενης αξιολόγησης και προφανώς θα τεθούν χρονοδιαγράμματα, ώστε να εκπληρωθούν οι εναπομείνασες εκκρεμότητες, είτε έως τον Ιούνιο, όπως επιθυμεί η ελληνική πλευρά, είτε –αν τελικά αποφασιστεί να παραταθεί ο χρόνος της ενισχυμένης εποπτείας– έως τον Δεκέμβριο.
Επί της ουσίας, αναφέρουν κυβερνητικές πηγές, δεν έχει μεγάλη διαφορά αν η ενισχυμένη εποπτεία λήξει 6 μήνες αργότερα.
Ο στόχος του ΥΠΟΚ
Αλλωστε, ο στόχος που έχει θέσει ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας είναι για έξοδο εντός του 2022, επομένως δεν θα διαψευσθεί. Πολιτικά, όμως, έχει τη σημασία της η ταχύτερη έξοδος, ιδίως αν στο μεσοδιάστημα τεθούν σε κίνηση και εκλογικές διαδικασίες.
Με την ευρύτερη έννοια, άλλωστε, πολιτική εν μέρει θα είναι και η απόφαση της Κομισιόν, σταθμίζοντας τα συμφέροντα της χώρας και της Ενωσης, παράλληλα με την κατά γράμμα τήρηση των προαπαιτούμενων της μεταμνημονιακής εποπτείας.
Αλλωστε, κάποια από αυτά τα προαπαιτούμενα μεταφέρονται και στο Ταμείο Ανάκαμψης, ως ορόσημα και στόχοι για την εκταμίευση των δόσεών του, επομένως θα συνεχίσει να έχει μια εποπτεία και ένα μέσο πίεσης στα χέρια της η Κομισιόν για την υλοποίησή τους.
Θετικό σήμα προς τις αγορές
Στην κυβέρνηση θεωρούν, εξάλλου, σύμφωνα με πηγές της, ότι η έξοδος από το καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας θα αποτελέσει και ένα θετικό σήμα προς τις αγορές και τους οίκους αξιολόγησης για να αναβαθμίσουν τη χώρα σε επενδυτική βαθμίδα. Κάτι που αποτελεί τον κορυφαίο στόχο για την επιστροφή στην κανονικότητα και τοποθετείται στις αρχές του επόμενου χρόνου, ίσως όμως και προς το τέλος του 2022.
Το κλίμα του ενάρετου κύκλου, στο οποίο ποντάρει η κυβέρνηση, θα αρχίσει να διαμορφώνεται από τον Μάρτιο.
Τότε αναμένεται να πραγματοποιηθεί η προεξόφληση των υπολοίπων δανείων του ΔΝΤ και των διμερών δανείων με τα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης, συνολικού ύψους 7 δισ. ευρώ, μια επίσης υψηλού συμβολισμού κίνηση.
Επίσης, τότε αναμένεται να εκταμιευθεί η πρώτη δόση του Ταμείου Ανάκαμψης, περίπου 3,5 δισ. ευρώ, μετά την προκαταβολή του καλοκαιριού του 2021, πιστοποιώντας ότι η χώρα εκπλήρωσε την πρώτη δέσμη των 15 οροσήμων.
