Αντιμέτωπη με οξεία ενεργειακή κρίση βρίσκεται πλέον η Ευρώπη με τα αποθέματα φυσικού αερίου να εξαντλούνται και τις τιμές να εκτοξεύονται – μια κρίση, που πλέον προκαλεί κρατικές παρεμβάσεις στην αγορά αλλά και σενάρια γεωπολιτικών εξελίξεων με πιθανή επιτάχυνση της λειτουργίας του αγωγού Nord Stream 2.
Οι τιμές του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας εκτινάχθηκαν σε νέα ιστορικά ρεκόρ χθες σε Γερμανία, Γαλλία και Βρετανία: Στην Γερμανία τα ενεργειακά futures ξεπέρασαν για πρώτη φορά τα 100 ευρώ ανά μεγαβάτ –ώρα και, με άλμα 2,9% έφθασαν στα 102,25 ευρώ, ενώ στην Γαλλία βρίσκονται πλέον στα 104,5 ευρώ.
Στραγγίζουν τα αποθέματα – αυξήσεις έως και 40%
Την ίδια ώρα τα ευρωπαϊκά αποθέματα στραγγίζουν και βρίσκονται στο χαμηλότερο επίπεδό τους από το 2016, οι προμήθειες από την Ρωσία και την Νορβηγία μειώνονται σταθερά – εν μέσω και σκληρών γεωπολιτικών παιχνιδιών – και οι τιμές της λιγνιτικής ενέργειας και των δικαιωμάτων ρύπων CΟ2 ακολουθούν πορεία παράλληλης εκτόξευσης με άνοδο 90% φέτος και με βαρύ πλέον αποτύπωμα στις τιμές λιανικής του ρεύματος.
Σ’ αυτό το θερμό σκηνικό, ο υπουργός Περιβαλλοντικής Μετάβασης της Ιταλίας Ρομπέρτο Τσινιολάνι προειδοποιεί ότι οι ανατιμήσεις στην ενέργεια θα φθάσουν στο 40% στο τρίτο τρίμηνο, ενώ καταγράφονται και οι πρώτες κυβερνητικές παρεμβάσεις στην αγορά για την συγκράτηση των αυξήσεων.
Πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου βάζει ο Σάντσεθ
Το πιο προωθημένο βήμα ήρθε από την Ισπανία, όπου ο πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ ανακοίνωσε πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου, μείωση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο 0,5% από το 5,1% και rebate στις εταιρείες ενέργειας – δηλαδή, επιστροφές από τα υπερβάλλοντα κέρδη.
Στην Γαλλία επίσης, ο υπουργός Οικονομικών Μπρουνό ΛεΜερ ανακοίνωσε ότι η κυβέρνηση προχωρά στην έκδοση «ενεργειακών τσεκ» 150 ευρώ ετησίως για 5,5 εκατομμύρια νοικοκυριά με χαμηλό εισόδημα.
Σενάρια επίσπευσης της λειτουργίας του Nord Stream 2
Στο μέτωπο των προμηθειών εξετάζονται όλα τα σενάρια για ενίσχυση της τροφοδοσίας της Ευρώπης με φυσικό αέριο, με τους αναλυτές να βλέπουν ως πιθανή και την επιτάχυνση της λειτουργίας του αγωγού Nord Stream 2 για την μεταφορά του ρωσικού αερίου της Gazprom στην Γερμανία, παρά τις ανοιχτές γεωπολιτικές εντάσεις που εξακολουθεί να πυροδοτεί το project. Σύμφωνα με το Reuters, η λειτουργία του Nord Stream 2 θα διπλασιάσει την ετήσια εξαγωγική ικανότητα φυσικού αερίου της Gazprom από την Βαλτική ανεβάζοντάς την στα 110 δισεκατομμύρια κυβικά – ποσότητα που αντιστοιχεί στο ήμισυ του συνόλου των σημερινών ρωσικών εξαγωγών προς την Δύση.
Το ισχύον χρονοδιάγραμμα προβλέπει την λειτουργία του αγωγού το νωρίτερο σε τέσσερις μήνες, ωστόσο οι τεράστιες ελλείψεις φυσικού αερίου στην Ευρώπη πυροδοτούν εκτιμήσεις για επίσπευση των διαδικασιών από την Γερμανία.
Οι γεωπολιτικές παρενέργειες
Ωστόσο η υπόθεση δεν είναι απλή καθώς ο Nord Stream 2 έχει υψηλές γεωπολιτικές παρενέργειες, οι ΗΠΑ εξακολουθούν να τον βλέπουν ως όχημα περαιτέρω ενεργειακής εξάρτησης της Ευρώπης από την Ρωσία και η Ουκρανία θεωρεί πως θα αποτελέσει «ενεργειακό όπλο» στα χέρια της Μόσχας για να την παρακάμψει και να τινάξει στον αέρα τον οικονομία της.
«Ο Nord Stream 2 απειλεί την ενεργειακή ανεξαρτησία πολλών ανατολικο-ευρωπαϊκών χωρών και υπονομεύει την ασφάλεια της Ουκρανίας» διαμήνυσε ξανά χθες ο υπουργός Ενέργειας της Ουκρανίας Χέρμαν Χαλουστσένκο.
