Τι θα συμβεί στην πραγματική οικονομία όταν αποσυρθούν τα κυβερνητικά μέτρα στήριξης μέσα στο 2022; Ποιες θα είναι οι μόνιμες βλάβες που θα αφήσει ή θα αναδείξει η πανδημία του κοροναϊού; Πόσες επιχειρήσεις θα αντιμετωπίσουν σοβαρά προβλήματα και τι θα συμβεί με την ανεργία; Θα μπορέσει η ανάπτυξη της οικονομίας να δώσει λύση σε κάποια από τα προβλήματα;
Τα σενάρια της επόμενης μέρας
Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών, σε συσκέψεις που συμμετέχει περιορισμένος αριθμός ατόμων, εξετάζει όλα τα σενάρια για την επόμενη ημέρα ώστε να μπορέσει, κατά το δυνατόν, να αντιμετωπίσει προβλήματα εν τη γενέσει τους.
Ήδη ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας έχει διαμηνύσει σε όλους τους τόνους ότι δεν μπορεί να διαθέτει επ’ αόριστον κονδύλια για τη στήριξη της οικονομίας, τη στιγμή που απαιτούνται σημαντικές δαπάνες για τη στήριξη των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων λόγω της εκρηκτικής αύξησης των λογαριασμών του ηλεκτρικού ρεύματος και του φυσικού αερίου. Μόνο το 2021, λέει στους συνομιλητές του ο κ. Σταϊκούρας, τα μέτρα στήριξης έχουν κοστίσει στον κρατικό κορβανά περισσότερα από 12 δισεκατομμύρια ευρώ.
Οι επισημάνσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στην έκθεση με τις φθινοπωρινές προβλέψεις της, δημιουργούν πρόσθετους πονοκεφάλους παρά την ευφορία που δημιουργείται από την πρόβλεψη για αύξηση του ΑΕΠ κατά 7,1% το 2021.
Ανησυχία της Κομισιόν για τα δάνεια των επιχειρήσεων
Στις Βρυξέλλες εκφράζονται φόβοι για παράδειγμα ότι πολλές επιχειρήσεις δεν θα αποπληρώσουν δάνεια που χορηγήθηκαν τη διετία της κρίσης με εγγύηση του δημοσίου και τα οποία φθάνουν τα 13 δισεκατομμύρια ευρώ.
Μια τέτοια εξέλιξη θα επιβαρύνει σημαντικά τα δημόσια ελλείμματα που για το τρέχον έτος θα αγγίξουν διψήφιο ποσοστό και σύμφωνα με τις εκτιμήσεις θα είναι 9,9% του ΑΕΠ. Για το 2022 το υπουργείο Οικονομικών προβλέπει ότι το έλλειμμα θα μειωθεί στο 3,7% του ΑΕΠ –το οποίο προφανώς θα έχει σημειώσει μια σημαντική αύξηση- αλλά παρά ταύτα θα χρειαστεί μια δημοσιονομική προσαρμογή έξι ποσοστιαίων μονάδων. Αυτό σημαίνει ότι με δεδομένη την απόφαση της κυβέρνησης να μην αυξήσει φόρους, το αντίθετο μάλιστα, θα υπάρξει σημαντική μείωση των δημοσίων δαπανών.
Πάντως στην Κομισιόν δεν συμμερίζονται την αισιοδοξία του οικονομικού επιτελείου τόσο για την πορεία των δημοσιονομικών ελλειμμάτων όσο και για την πορεία του χρέους παρά την άνοδο του ΑΕΠ.
Σκέψεις για παράταση στην αποπληρωμή υποχρεώσεων προς το Δημόσιο
Παράγοντες της αγοράς θεωρούν δεδομένο ότι με την απόσυρση των μέτρων στήριξης πολλές επιχειρήσεις θα «σκάσουν» και δεν θα μπορέσουν όχι μόνο να επιστρέψουν στο δημόσιο ποσά που πήραν ως ενισχύσεις κατά τη διάρκεια της πανδημίας αλλά θα δημιουργήσουν πρόσθετα χρέη είτε στο δημόσιο (πχ εφορία και ασφαλιστικά ταμεία) ή στις τράπεζες με τη δημιουργία νέων κόκκινων δανείων.
Μεταξύ των σεναρίων που συζητούνται στο υπουργείο Οικονομικών είναι να δοθεί παράταση για την αποπληρωμή των υποχρεώσεων προς το δημόσιο, που δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Έτσι δεν αποκλείεται η αποπληρωμή των υποχρεώσεων να μην αρχίσει τον Ιανουάριο του 2022 αλλά μετά το τέλος του πρώτου τριμήνου ή ενδεχομένως και του πρώτου εξαμήνου του 2022.
