Καθώς ακόμα δεν έχει κατακαθίσει ο κουρνιαχτός από την αστραπιαία κατάληψη του συνόλου του Αφγανιστάν από τους Ταλιμπάν και οι εικόνες σοκ από το αεροδρόμιο της Καμπούλ, το ερώτημα που ήδη έχει αρχίσει να συζητείται είναι: τι γίνεται από εδώ και πέρα.
Η πολιτική, στρατιωτική και γεωστρατηγική σημασία της επιστροφής των Ταλιμπάν στην εξουσία, μετά από 20 χρόνια κατοχής του Αφγανιστάν από τις ΗΠΑ και ΝΑΤΟϊκές δυνάμεις δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητη και σίγουρα αποτελεί πλήγμα για την εικόνα της Ουάσινγκτον, η οποία παρακολουθεί τα τεκταινόμενα στην Καμπούλ με αμηχανία καθώς βλέπει σκηνές που θυμίζουν στους παλιότερους την πτώση της Σαϊγκόν και την ήττα στο Βιετνάμ.
Ωστόσο, η απάντηση στο ερώτημα, τι γίνεται από εδώ και πέρα, είναι μάλλον δύσκολο να δωθεί εν θερμώ. Οι συνθήκες έχουν αλλάξει, οι παγκόσμιες ισορροπίες το ίδιο και τίποτα δεν είναι ίδιο όπως ήταν μετά την εισβολή των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν, που ακολούθησε την φρικιαστική τρομοκρατική επίθεση στο WTC στις 11 Σεπτεμβρίου του 2001. Πάντως, κάποιοι ειδικοί έχουν ήδη προχωρήσει σε κάποιες πρώτες εκτιμήσεις για το τι πρέπει να περιμένουν από εδώ και πέρα.
Τα σχέδια των Ταλιμπάν
Όσον αφορά στο Αφγανιστάν, οι Ταλιμπάν αναμένεται να επιχειρήσουν μέσα στο επόμενο διάστημα να δείξουν ένα «καλό» πρόσωπο και να διατηρήσουν τις γραμμές επικοινωνίας με τη Δύση -όσες έχουν απομείνει μετά τις πανικόβλητες εκκενώσεις πρεσβειών, καθώς οι αντάρτες προέλαυναν προς την Καμπούλ- και να επιχειρήσουν να κρατήσουν διπλωματικούς διαύλους με τις χώρες που μέχρι πρόσφατα είχαν στρατό και πολιτικό προσωπικό που εργαζόταν στη χώρα.
Παράλληλα, οι Ταλιμπάν έχουν φροντίσει να έχουν επαφές με χώρες όπως η Τουρκία, το Κατάρ, η Κίνα και η Ρωσία και εκτιμάται ότι θα προχωρήσουν σε μακρές και πολύπλοκες διαπραγματεύσεις για το σχηματισμό κυβέρνησης στη χώρα, ώστε να αποτρέψουν πιθανές κυρώσεις από τον ΟΗΕ ή από άλλες χώρες, ενώ σταδιακά θα καταλαμβάνουν όλο και περισσότερους αρμούς της εξουσίας στη χώρα, μεταμορφώνοντάς την κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσή τους.
Πλήγμα για τις ΗΠΑ
Τα πράγματα είναι πιο δύσκολα για τις ΗΠΑ: η αποχώρησή τους από το Αφγανιστάν 20 χρόνια μετά την εισβολή αφήνει τη χώρα σε χειρότερη κατάσταση απ’ όσο ήταν το 2001, ενώ η χωρίς αντίσταση κατάληψή της από τους Ταλιμπάν προκαλεί απορίες σχετικά με το πού πήγαν οι 300.000 στρατιώτες της χώρας, αλλά και τα σχεδόν δύο τρισεκατομμύρια δολάρια που ξοδεύτηκαν μέσα σε αυτή την εικοσαετία, πλήττοντας ανεπανόρθωτα (;) το κύρος τους.
Από την άλλη, οι χαωτικές εικόνες από την Καμπούλ προφανώς επιδρούν σημαντικά στις μελλοντικές αποφάσεις της Ουάσινγκτον για άλλες «θερμές» περιοχές του πλανήτη όπως το Ιράκ, η Συρία και η Λιβύη. Ειδικοί εκτιμούν ότι η «ήττα» στο Αφγανιστάν θα κάνει τις ΗΠΑ πολύ προσεκτικές από τούδε όταν θα σκεφθούν να αποχωρήσουν από κάποια περιοχή στην οποία έχουν επέμβει, τόσο για λόγους κύρους, όσο και για πρακτικούς λόγους.
Κίνδυνος τρομοκρατίας;
Ένα από τα κρίσιμα ερωτήματα που θα πρέπει να απαντηθούν είναι αν, υπό την εξουσία των Ταλιμπάν, το Αφγανιστάν μετατραπεί εκ νέου σε «τρυβλίο Πέτρι» για την ανάπτυξη τρομοκρατικών οργανώσεων όπως η αλ Κάιντα και/ή το ISIS. Η ακραία προσέγγιση των Ταλιμπάν στο Ισλάμ δεν προοιωνίζεται κάτι καλό, ωστόσο, ο «πόλεμος κατά της τρομοκρατίας» με όλα τα λάθη και τις παραλείψεις του έκανε τη Δύση πιο προσεκτική, ιδίως όσον αφορά σε ζητήματα οργάνωσης και χρηματοδότησης τέτοιων οργανώσεων.
Από την άλλη, κάποιοι πιο συντηρητικοί αναλυτές θεωρούν ότι η κατάσταση που διαμορφώνεται στο Αφγανιστάν είναι πολύ χειρότερη από αυτή του 2001 και ότι η αλ Κάιντα τελικά είναι ο νικητής του πολέμου, καθώς εκτιμάται ότι θα καταφέρει να ξαναβρεί ένα ασφαλές καταφύγιο στη χώρα και να ανασυνταχθεί, μετά από πολλά χρόνια πίεσης και χτυπημάτων που οι ΗΠΑ κατάφεραν στην οργάνωση.
Τα λάθη του «πολέμου κατά του τρόμου»
Ωστόσο, η περίπτωση του Αφγανιστάν θέτει και ένα βαθύτερο ερώτημα: πόσο επιτυχημένος ήταν ο «πόλεμος κατά της τρομοκρατίας» που οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους κήρυξαν μετά την 11/9 και, δυστυχώς, η απάντηση σε αυτό το ερώτημα, εκ των πραγμάτων μόνο θετική δεν μπορεί να είναι, μετά από 20 χρόνια και εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια που ξοδεύτηκαν εις το όνομά του.
Πολλοί κατηγορούν την κυβέρνηση Μπάιντεν για την κατάσταση που διαμορφώνεται στο Αφγανιστάν (πολλοί από αυτούς απαιτούσαν αποχώρηση των ΗΠΑ λίγο πριν, βέβαια…), όμως τα πράγματα είχαν «πάει νότια» πολύ νωρίτερα και με πολύ άσχημο τρόπο, όταν φάνηκε ότι ο πόλεμος στο Αφγανιστάν δεν θα τελείωνε εύκολα και ότι η χώρα ήταν μια «μαύρη τρύπα» που απορροφούσε κονδύλια και έμψυχο υλικό.
Στην πραγματικότητα, λένε κάποιοι αναλυτές, ο πόλεμος κατά της τρομοκρατίας σχεδιάστηκε με λάθος τρόπο, εκτελέστηκε με λάθος τρόπο και τώρα χρειάζεται ηρεμία και περισυλλογή για την επόμενη ημέρα, αλλά και νηφάλιος σχεδιασμός, με συμμετοχή όλων των συναρμοδίων υπηρεσιών και όλων των συμμάχων, ώστε να μην υπάρξει μια νέα ακόμα πιο οδυνηρή αποτυχία.
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
