Η καρατόμηση του κεντρικού τραπεζίτη Μουράτ Ουισάλ και η – αναγκαστική – παραίτηση του Μπεράτ Αλμπαϊράκ, γαμπρού του Ταγίπ Ερντογάν, από την θέση του υπουργού Οικονομιών ήταν οι έσχατες κινήσεις του τούρκου προέδρου για τη σωτηρία της λίρας και της οικονομίας της χώρας του.
Μετά τους πολιτικούς «αποκεφαλισμούς», η πορεία του τουρκικού νομίσματος ήταν αυτή την εβδομάδα εντυπωσιακή: Το ράλι της λίρας έναντι του δολαρίου ξεπέρασε το 10% και η ισοτιμία της κατέγραψε τα μεγαλύτερα εβδομαδιαία κέρδη από την εποχή της μεγάλης χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2001.
Εφαλτήριο αυτής της εντυπωσιακής ανάκαμψης, εκτός από τις πολιτικές αλλαγές, αποτέλεσε και η προσωπική δέσμευση Ερντογάν ότι δεν θα διστάσει να εφαρμόσει και «δυσάρεστες πολιτικές εάν χρειαστεί» για να σταθεροποιήσει την οικονομία.
Η μοναδική ευκαιρία του Ερντογάν: Αύξηση επιτοκίων
Η ευκαιρία όμως που θα έχει ο Ταγίπ Ερντογάν για να πετύχει αυτήν την σταθεροποίηση θα είναι μία και μοναδική: Η – γενναία – αύξηση των επιτοκίων στην συνεδρίαση της κεντρικής τράπεζας την επόμενη Πέμπτη 19 Νοεμβρίου.
Η πάγια θέση της κυβέρνησης Ερντογάν την τελευταία διετία ήταν πως η κεντρική τράπεζα δεν πρέπει να προχωρήσει σε αύξηση των επιτοκίων γιατί αυτό θα είχε «περιοριστικά» αποτελέσματα στη εσωτερική αγορά, την οποία ο τούρκος πρόεδρος θέλει να τονώσει και γι’ αυτό επέβαλε στην κεντρική τράπεζα υπερχαλαρή νομισματική πολιτική.
Αυτή η ανορθόδοξη πολιτική, όμως, απείλησε να γίνει και το ρέκβιεμ της λίρας, όπως και της τουρκικής οικονομίας συνολικά. Ο πληθωρισμός είναι διψήφιος, τα συναλλαγματικά αποθέματα της χώρας έχουν εξαϋλωθεί και οι τουρκικές τράπεζες κλονίζονται υπό το βάρος των υπέρογκων δανείων σε «σκληρά» δολάρια.
Η μόνη ελπίδα, σύμφωνα με τους αναλυτές, για να συνεχιστεί η άνοδος της λίρας και να αποτραπεί συναλλαγματική και τραπεζική κρίση, είναι μια θεαματική αύξηση των επιτοκίων αυτή την εβδομάδα – δηλαδή, μια πλήρης ανατροπή της πολιτικής Ερντογάν.
Reuters: Τα επιτόκια πρέπει να ανέβουν στο 15%
Σύμφωνα με το poll του Reuters που δημοσιεύθηκε χθες, οι αναλυτές περιμένουν την Πέμπτη μια αύξηση στο βασικό επιτόκιο της κεντρικής τράπεζας της Τουρκίας κατά τουλάχιστον 4,5%, γεγονός που σημαίνει ότι πρέπει να ανέβει από το σημερινό 10,25% στο 15%. Ο,τιδήποτε λιγότερο θεωρείται καταστροφή.
Είναι δεδομένο ότι μια τέτοια αύξηση θα ανακόψει την ανάκαμψη της τουρκικής οικονομίας από την κρίση της πανδημίας του κορωνοϊού, που την οδήγησε σε ύφεση 10% στο δεύτερο τρίμηνο. Και μια παράταση της ύφεσης θα έχει σαφές αντίκτυπο και στην πολιτική αποδοχή του ίδιου του Ερντογάν στην Τουρκία.
Οι συμπληγάδες και η απειλή του ΔΝΤ
Είναι όμως επίσης δεδομένο ότι μια παράταση της χαλαρής επιτοκιακής πολιτικής θα οδηγήσει την λίρα στην οριστική κατάρρευση , τις τράπεζες σε κρίση, και πιθανότατα την Τουρκία στην «αγκαλιά» του ΔΝΤ. Όπως προειδοποιεί η DZ Bank «θα υπάρξει κρίση ισοζυγίου πληρωμών με καταλυτικές επιπτώσεις» και τελικά «θα είναι δύσκολο να αποφευχθεί κάτι σαν πακέτο βοήθειας από το ΔΝΤ“.
Ο Ταγίπ Ερντογάν είναι προφανές ότι βρίσκεται σε συμπληγάδες και απλώς πρέπει να επιλέξει το μη χειρότερο σενάριο.
