Το πρώτο ερώτημα για το νέο γεωπολιτικό status quo απαντήθηκε επώδυνα με την πτώση της Καμπούλ: Οι Ταλιμπάν επέστρεψαν και είναι εκείνοι που έχουν πλέον τον πλήρη έλεγχο του Αφγανιστάν.
Το δεύτερο κρίσιμο ερώτημα μένει να απαντηθεί το επόμενο διάστημα και θα παίξει καθοριστικό ρόλο στις εξελίξεις στην περιοχή: Ποιος, ή ποιοί ηγούνται επισήμως πια του Αφγανιστάν;
Η απάντηση είναι μάλλον περίπλοκη – μια σειρά από παλαιά και νέα πρόσωπα δίνουν την μάχη να διαδεχθούν τον εκδιωχθέντα πρόεδρο Ασράφ Γκανί.
Σε αντίθεση με τον φιλοσοβιετικό ηγέτη Νατζιμπουλάχ, ο οποίος τέλειωσε τις μέρες του στην εξουσία κρεμασμένος από έναν φανοστάτη, ο Γκανί προτίμησε να φύγει για το ηλιόλουστο Ντουμπάι. Το κενό που άφησε πίσω του αγωνίζονται τώρα να καλύψουν τα ίδια παιδιά που κάποτε φιλοξενούσαν την Αλ Κάιντα και έγιναν διεθνή σύμβολα βαρβαρότητας και σκληρότητας – ταυτόχρονα όμως, στο προσκήνιο βγαίνουν και πρόσωπα που στέκονται απέναντι και κόντρα στους Ταλιμπάν.
Ανάμεσά τους, το Politico ξεχωρίζει έξι πρόσωπα που θεωρείται δεδομένο ότι θα παίξουν, μεγαλύτερο ή μικρότερο, ρόλο, στην δύσκολη επόμενη μέρα στο Αφγανιστάν:
Μουλάς Αμπντούλ Γκάνι Μπαραντάρ
Ο Μπαραντάρ, ο κορυφαίος πολιτικός ηγέτης των Ταλιμπάν και ένας από τους ιδρυτές τους, βρισκόταν στο πλευρό του διοικητή των Ταλιμπάν Μουλά Μοχάμεντ Ομάρ στα τέλη της δεκαετίας του 1990.Όταν οι ΗΠΑ εισέβαλαν στο Αφγανιστάν το 2001 μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, ο Μπαραντάρ διέφυγε στο γειτονικό Πακιστάν. Αργότερα συνελήφθη εκεί κατά τη διάρκεια κοινής επιδρομής των αντιτρομοκρατικών δυνάμεων της χώρας και της CIA.Το 2018, καθώς οι Ταλιμπάν συγκέντρωναν δύναμη στην ύπαιθρο του Αφγανιστάν, το Πακιστάν τον άφησε ελεύθερο για να ηγηθεί ειρηνευτικών συνομιλιών με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Στις διαπραγματεύσεις εκείνες οι Ταλιμπάν συμφώνησαν να μην επιτεθούν στις δυνάμεις του ΝΑΤΟ και υποσχέθηκαν ότι δεν θα φιλοξενήσουν τρομοκρατικές ομάδες σε αντάλλαγμα για την πλήρη αποχώρηση των ΗΠΑ.Ο Μπαραντάρ επέστρεψε θριαμβευτικά στο Αφγανιστάν αυτήν την εβδομάδα και πιθανότατα θα είναι ο κυρίαρχος παίκτης σε κάθε νέα κυβέρνηση. «Τώρα έρχεται η δοκιμασία», είπε κατά την προσγείωση στην Καμπούλ. «Πρέπει να αντιμετωπίσουμε την πρόκληση να υπηρετήσουμε και να διασφαλίσουμε το έθνος μας και να του προσφέρουμε μια σταθερή ζωή στο μέλλον».
Αχμάντ Μασούντ
Ο Αχμάντ Μασούντ είναι γιος του Αχμάντ Σαχ Μασούντ, θρυλικού ηγέτη αφγανικών φυλών που αντιστάθηκαν στους Ταλιμπάν τη δεκαετία του 1990. Εκτελεστές της Αλ Κάιντα τον σκότωσαν δύο ημέρες πριν από τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου.Τώρα ο γιος του, Αχμάντ Μασούντ, ηγέτης του Εθνικού Μετώπου Αντίστασης του Αφγανιστάν, βρίσκεται σε άγνωστη τοποθεσία στη βόρεια κοιλάδα της Παντζσίρ της χώρας, καλώντας σε εξέγερση εναντίον των Ταλιμπάν – και ζητώντας αμερικανική βοήθεια.«Οι Ταλιμπάν δεν αποτελούν πρόβλημα μόνο για τον Αφγανικό λαό. Υπό τον έλεγχο των Ταλιμπάν, το Αφγανιστάν θα γίνει χωρίς αμφιβολία το σημείο μηδέν της ριζοσπαστικής ισλαμιστικής τρομοκρατίας. Οι συνωμοσίες ενάντια στις δημοκρατίες θα ξεκινήσουν για άλλη μια φορά από εδώ », έγραψε στην Washington Post αυτήν την εβδομάδα. «Ανεξάρτητα από το τι συμβαίνει, οι μουτζαχεντίν μαχητές μου και εγώ θα υπερασπιστούμε τον Παντζσίρ ως τον τελευταίο προπύργιο της αφγανικής ελευθερίας. Το ηθικό μας είναι άθικτο. Ξέρουμε από την εμπειρία τι μας περιμένει. Χρειαζόμαστε όμως περισσότερα όπλα, περισσότερα πυρομαχικά και περισσότερα εφόδια », διαμήνυσε.
Αμρουλάχ Σάλεχ
Ο Σάλεχ, πρώην αντιπρόεδρος του Αφγανιστάν, λέει ότι έχει κινείται μαζί με τον Μασούντ στην κοιλάδα Παντζσίρ. Ο Σάλεχ δήλωσε την Τρίτη ότι είναι ο «νόμιμος προσωρινός πρόεδρος» καθώς εργάζεται για να φέρει κοντά στρατιωτικούς ηγέτες για να αντιταχθούν στους Ταλιμπάν.«Ποτέ, ποτέ και σε καμία περίπτωση δεν θα υποκύψω στους τρομοκράτες των Ταλιμπ», έγραψε στο Twitter. «Δεν θα προδώσω ποτέ την ψυχή και την κληρονομιά του ήρωά μου Αχμάντ Σαχ Μασούντ, του διοικητή, του θρύλου και του οδηγού. Δεν θα διαγράψω τα εκατομμύρια των ανθρώπων που με άκουσαν. Δεν θα είμαι ποτέ κάτω από τον ίδιο ουρανό με τους Ταλιμπάν. ΠΟΤΕ.”
Χαμίντ Καρζάι
Ο Καρζάι υπήρξε ο πρόεδρος του Αφγανιστάν που έχει δεχθεί και τις περισσότερες επικρίσεις, από την εποχή της αμερικανικής επέμβασης έως το 2014, όταν τον διαδέχθηκε ο Γκανί. Κόντρα σε όλα τα δεδομένα όμως, έκανε την «αδιανόητη» επιστροφή τις τελευταίες ημέρες, επιχειρώντας να εμφανιστεί ως ηγετική φιγούρα στην προσπάθεια για την ειρηνική μεταβίβαση της εξουσίας μετά την πτώση της Καμπούλ. Αυτή την εβδομάδα, ο Καρζάι συναντήθηκε με τον Άνας Χακάνι, ανώτερο ηγέτη μιας από τις βασικές φράξιες των Ταλιμπάν και με τον Αμπντουλάχ Αμπντουλάχ, τον κύριο απεσταλμένο της προηγούμενης κυβέρνησης στις ειρηνευτικές συνομιλίες.
Αμπντουλάχ Αμπντουλάχ
Ο Αφγανός πολιτικός, που έχει διατελέσει διευθύνων σύμβουλος του Αφγανιστάν, προεδρεύει του Ανώτατου Συμβουλίου Εθνικής Συμφιλίωσης – γεγονός, που τον καθιστά βασικό παίκτη στις ενδοαφγανικές ειρηνευτικές συνομιλίες με τους Ταλιμπάν. Είχε διατελέσει επίσης σύμβουλος του Αχμάντ Σαχ Μασούντ και ανώτερο μέλος της Βόρειας Συμμαχίας. Ο Αμπντουλάχ Αμπντουλάχ διεκδίκησε δύο φορές την προεδρία του Αφγανιστάν. Έχασε την δεύτερη φορά από τον Γκανί, σε μια μάχη εξουσίας που η νομιμότητά της αμφισβητήθηκε έντονα. Οι δύο αντίπαλοι δημιούργησαν κυβέρνηση εθνικής ενότητας μετά από μήνες συνομιλιών και μεσολάβησης των ΗΠΑ, και ο Αμπντουλάχ διορίστηκε διευθύνων σύμβουλος.
Χιμπατουλάχ Ακουντζάντα
Ο ανώτατος ηγέτης των Ταλιμπάν ήρθε στην εξουσία το 2016 όταν ο προκάτοχός του Αχτάρ Μοχάμαντ Μανσούρ, σκοτώθηκε σε επίθεση αμερικανικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών στο Πακιστάν. Δεν έχει κάνει καμία δημόσια εμφάνιση εδώ και χρόνια, οδηγοώντας πολλούς να αναρωτηθούν αν είναι ακόμα ζωντανός. Υπάρχουν ωστόσο αναφορές που υποδηλώνουν ότι ο Αχουντζάντα μπορεί να αναδειχθεί ως επίσημος ηγεμόνας του Αφγανιστάν, από μια θέση προέδρου. Αρκετοί είναι και εκείνοι που περιμένουν να παίξει βασικό ρόλο από το παρασκήνιο, με τον Μπαραντάρ να βγαίνει μπροστά.
