Μετά τον «Μαύρο Θάνατο» που σκότωσε τεράστιο μέρος του πληθυσμού της Αγγλίας τον 14ο αιώνα, οι εργάτες που απέμειναν είχαν μεγάλη ζήτηση και το ήξεραν. «Κάποιοι, βλέποντας την ανάγκη των αρχόντων και την έλλειψη υπηρετών, δεν είναι πρόθυμοι να υπηρετήσουν, αν δεν λάβουν παραπάνω μισθούς», εξηγούσε η εισαγωγή του Καταστατικού των Εργατών του 1351.
Ο νόμος της προσφοράς και της ζήτησης
Το καταστατικό ήταν μια αδέξια – και τελικά καταδικασμένη – προσπάθεια να παρακαμφθεί ο νόμος της προσφοράς και της ζήτησης. Κήρυττε πως αν οι εργάτες έπαιρναν περισσότερα για την εργασία τους απ’ όσο «πληρώνονταν συνήθως» πριν από την πανώλη, «θα κλειστούν στην κοντινότερη φυλακή».
Σύμφωνα με τους Financial Times, δεν είναι δύσκολο να εντοπίσουμε έναν αχνό αντίλαλο εκείνης της ιστορίας καθώς βγαίνουμε σιγά σιγά από την πανδημία του κορωνοϊού. Οσο αίρονται οι περιορισμοί, οι εργοδότες από τις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο μέχρι την Ουγγαρία και τη Γερμανία διαμαρτύρονται όλο και πιο έντονα για έλλειψη εργατικού δυναμικού.
ΗΠΑ-Βρετανία: Υπάρχει τελικά “τεμπελιά των επιδομάτων”;
Αρκετές επιχειρήσεις ζητούνε επίσης κρατική παρέμβαση για να λυθεί το πρόβλημα. Το Εμπορικό Επιμελητήριο των ΗΠΑ έχει ζητήσει να μπει τέλος στα επιπλέον επιδόματα ανεργίας, λέγοντας πως «το να πληρώνεται ο κόσμος για να μη δουλεύει, εμποδίζει αυτό που θα έπρεπε να είναι μια ισχυρότερη αγορά εργασίας». Στο Ηνωμένο Βασίλειο, ο κλάδος της φιλοξενίας πιέζει για ένα πρόγραμμα «βίζας ανάκαμψης από τον κορωνοϊό», που θα επιτρέψει σε μετανάστες εργάτες να εισέλθουν στη χώρα για να καλύψουν τις θέσεις εργασίας ανειδίκευτων.
Κατά την ανάλυση των Financial Times, όλη αυτή είναι μια συζήτηση που μπορεί να μας παρασύρει. Η εφημερίδα επισημαίνει ότι είναι πολύ νωρίς για να ανησυχούμε για ανεξέλεγκτη αύξηση του πληθωρισμού των μισθών ή για να προβλέψουμε μια ευρεία αλλαγή στην ισορροπία δυνάμεων μεταξύ του εργατικού δυναμικού και του κεφαλαίου.
Σε ποιο επίπεδο βρίσκονται οι μισθοί
Επικεντρώνοντας μόνον στο Ηνωμένο Βασίλειο, τα τελευταία στοιχεία για μισθούς από την XpertHR δείχνουν πως η μέση αύξηση αποδοχών στο τρίμηνο μέχρι τον Απρίλιο ήταν μόνον 1,9%. Και παρά την αύξηση οι αμοιβές ήταν και πάλι χαμηλότερες απ’ ό,τι λάμβανε η ίδια ομάδα εργαζομένων πριν από έναν χρόνο. Μεγάλο μέρος του εργατικού δυναμικού του βρετανικού δημοσίου, επίσης, που αντιστοιχεί στο 17% όλων των εργαζομένων, αντιμετωπίζει «πάγωμα» μισθού. Και οι αυξήσεις του κατώτατου μισθού έχουν επιβραδυνθεί από το 6,2% πέρυσι στο 2,2% φέτος.
Αυτό δεν σημαίνει πως είναι ανυπόστατες οι προειδοποιήσεις για έλλειψη εργατικού δυναμικού καθώς και οι προσφορές υψηλότερων μισθών σε ορισμένους κλάδους, όπως της φιλοξενίας, όπου το άνοιγμα σημαίνει πως ένας τεράστιος αριθμός ξενοδοχείων, εστιατορίων, παμπ και μπαρ πρέπει να προσλάβει άμεσα προσωπικό.
Που οφείλεται η έλλειψη προσωπικού
Αιτιολογώντας αυτή την έλλειψη οι FT σημειώνουν τρεις παράγοντες πέραν των μισθών:
- Αρκετοί υποψήφιοι εργαζόμενοι εξακολουθούν να νιώθουν νευρικότητα για τον ιό (και όχι παράλογα: οι σεφ είναι μεταξύ των 10 επαγγελμάτων με σχετικά υψηλό ρυθμό θνησιμότητας ανδρών από την Covid-19).
- Αρκετοί επίσης φοβούνται πως θα μπουν πάλι σε αναγκαστική άδεια ή σε αναστολή, εάν υπάρξει και νέο lockdown.
- Εργαζόμενοι από το εξωτερικό που επέστρεψαν στο σπίτι τους για να είναι με τις οικογένειές τους μπορεί να ανησυχούν πως θα επιστρέψουν και θα εγκλωβιστούν στη λάθος πλευρά των συνόρων, μακριά από τους αγαπημένους τους.
Οι εργαζόμενοι συνυπολογίζουν τους κινδύνους αυτούς έναντι των δυνητικών κερδών: Στην Βρετανία ο μέσος μισθός στον τομέα της φιλοξενίας είναι χαμηλότερος από οποιονδήποτε άλλον κλάδο, στις μόλις 8,64 στερλίνες την ώρα το 2019, και με το ένα πέμπτο των εργαζόμενων να είναι με συμβάσεις ελάχιστων ωρών.
Η ευθύνη των εργοδοτών
Ως κρίσιμος παράγοντας υποδεικνύονται από τους FT και οι κακές πρακτικές εργοδοτών που επιχείρησαν να εκμεταλλευτούν τα μέτρα στήριξης παρακάμπτοντας το βασικό πνεύμα τους – τον στόχο να επιδοτηθούν οι επιχειρήσεις για να διατηρήσουν ανοιχτέ στις θέσεις εργασίας. Αντί αυτού όμως, πολλές επιχειρήσεις, ειδικά στον κλάδο της φιλοξενίας και της εστίασης προχώρησαν σε περικοπές προσωπικού.
Και πάλι στην Βρετανία, στα στοιχεία είναι ενδεικτικά: Ο αριθμός των θέσεων εργασίας που διατηρούν οι κλάδοι της φιλοξενίας και της αναψυχής μειώθηκαν 20% και 21% αντίστοιχα μεταξύ του Ιανουαρίου 2020 και του Απριλίου 2021, σύμφωνα με το Resolution Foundation.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η PizzaExpress που προχώρησε σε περικοπή 1.300 θέσεων εργασίας τον περυσινό Οκτώβριο, για να ξεκινήσει εκστρατεία για την πρόσληψη 1.000 εργαζόμενων τον Απρίλιο.
“Η εργασία δεν είναι εμπόρευμα”
Με αυτά τα δεδομένα, οι Financial Times γράφουν ότι η «μάχη» για την πρόσληψη εργαζομένων θα χαλαρώσει και η κατάσταση θα ομαλοποιηθεί μόλις υποχωρήσει περαιτέρω η πανδημία. Αλλά, όπως προσθέτει η εφημερίδα, αυτή η στιγμή θα πρέπει να αποτελεί υπενθύμιση προς τους εργοδότες πως η εργασία δεν είναι ένα εμπόρευμα που μπορούν να το παίρνουν και να το αφήνουν ανά πάσα στιγμή.
«Αντιθέτως, είναι μια σχέση με ανθρώπους που μπορεί να διατηρηθεί ή να σπαταληθεί. Η έλλειψη εργαζομένων δεν είναι πρόβλημα προς επίλυση, αλλά ένα μάθημα που θα πρέπει να μάθουν» καταλήγει η ανάλυση.
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
