«Ο Μυστικός Δείπνος», Leonardo da Vinci, 1495
Ο Μυστικός Δείπνος, η τοιχογραφία του 15ου αιώνα, δημιουργημένη από τον Leonardo da Vinci, βρίσκεται στο Μιλάνο της Ιταλίας, στην τραπεζαρία του μοναστηριού Σάντα Μαρία ντέλλε Γκράτσιε, απέναντι σχεδόν από τη φημισμένη Σκάλα.
Η δημιουργία του έγινε ως παραγγελία από τον δούκα Λουδοβίκο Σφόρτσα, που επιθυμούσε αρχικά το κτήριο να αποτελέσει το μαυσωλείο της οικογένειάς του. Αποτελεί, το μεγαλύτερο έργο του Λεονάρντο και τη μοναδική νωπογραφία του που μας έχει σωθεί.
- Ο Leonardo da Vinci είχε αποφασίσει να δοκιμάσει μια νέα τεχνική: αντί να δουλέψει την τοιχογραφία του σε υγρό τοίχο όπως απαιτεί το fresco, ζωγραφίζει με τέμπερα σε στεγνό τοίχο καθώς δεν θέλει να βιαστεί να τελειώσει πριν καν στεγνώσει η μπογιά και συγχρόνως θέλει να πετύχει μια λάμψη που δεν μπορεί να του δώσει η νωπογραφία.
Οι τελευταίες εργασίες αποκατάστασης της τοιχογραφίας έδειξαν ότι χρησιμοποίησε μια βαφή με βάση το λινέλαιο και το αυγό η οποία εφαρμόστηκε σε ένα επίχρισμα διπλής στρώσης. Όμως το πείραμα απέτυχε και το έργο σε μερικές δεκαετίες αρχίζει να καταστρέφεται, ενώ μια πόρτα που ανοίχτηκε στη μονή το 1652 «έφαγε» τελείως τα πόδια του Ιησού. Επίσης ο τοίχος πάνω στον οποίο είχε ζωγραφισθεί ο Μυστικός Δείπνος ήταν εκτεθειμένος στη βροχή και τον άνεμο, ενώ ένα υπόγειο ρυάκι τον έκανε να είναι πάντα υγρός.
Το 1620, τα κατοχικά ισπανικά στρατεύματα προκάλεσαν φθορές στον τοίχο, ενώ διακόσια χρόνια μετά τα στρατεύματα του Ναπολέοντα έδεναν τα άλογά τους εκεί. Το πέρασμα των χρόνων, οι σεισμοί και οι βομβαρδισμοί του Β ’Παγκοσμίου πολέμου οδήγησαν στο να ξεκινήσει το 1980 μια 19χρονη αναπαλαίωση, που επανέφερε το έργο σε καλή κατάσταση, αλλά με ελάχιστες πια πινελιές από το χέρι του Leonardo da Vinci
Ο ντα Βίντσι ζωγράφισε τους μαθητές βασισμένος σε υπαρκτά πρόσωπα
Πιστεύεται ότι ο Leonardo da Vinci ζωγράφισε όλους τους μαθητές βασισμένος σε υπαρκτά πρόσωπα. Για τον Ιούδα έψαξε πολύ στις φυλακές του Μιλάνου ώστε να βρει την τέλεια μορφή κακοποιού.
Από αριστερά προς τα δεξιά ο Βαρθολομαίος, ο Ιάκωβος, και ο Ανδρέας είναι και οι τρεις φανερά έκπληκτοι. Η επόμενη τριάδα είναι ο Ιούδας ο Ισκαριώτης, ο Πέτρος και ο Ιωάννης. Ο Ιούδας μοιάζει αιφνιδιασμένος από την ξαφνική αποκάλυψη του σχεδίου του, το πρόσωπό του είναι στη σκιά, ενώ ρίχνει και την αλατιέρα. Δίπλα από τον Ιούδα βρίσκεται ο Πέτρος. Μπορείτε να διακρίνετε το θυμό και την οργή του από το μαχαίρι που κρατάει στο χέρι του. Δίπλα και στα δεξιά του Ιησού κάθεται ο Ιωάννης. Λόγω του ευγενικού παρουσιαστικού και των μακριών μαλλιών του, πολλοί ιστορικοί τέχνης (και ο Νταν Μπράουν στον Κώδικα ντα Βίντσι) υποστηρίζουν ότι είναι η συγκεκαλυμμένη εικόνα της Μαρίας Μαγδαληνής. Ο Ιωάννης και ο Χριστός φορούν ρούχα με ίδια χρώματα αλλά αντίστροφα, ενώ αριστερά του Ιησού, αυτός με το υψωμένο δάχτυλο, είναι ο Θωμάς.
Ο ισχυρισμός για την κρυφή μουσική σύνθεση
Το 2007 ο Ιταλός μουσικός Τζιοβάννι Πάλα ισχυρίστηκε ότι ο ντα Βίντσι έκρυψε στο έργο του μια μουσική σύνθεση. Ο Πάλα ζωγράφισε ένα πεντάγραμμο πάνω σε αντίγραφο του έργου. Στη συνέχεια, σκέφτηκε πως το ψωμί και τα χέρια του Χριστού και των Αποστόλων θα μπορούσαν να εκφράζουν μια μουσική νότα. Η επιλογή αυτών των δυο έγινε γιατί το ψωμί συμβολίζει το σώμα του Χριστού, ενώ τα χέρια ευλογούν το φαγητό. Αποφάσισε να δοκιμάσει να παίξει ανάποδα τις νότες, δηλαδή από δεξιά προς τα αριστερά και έτσι δημιούργησε μια μελωδία 40 δευτερολέπτων που όπως ανέφερε σε συνέντευξή του «μοιάζει με ρέκβιεμ, με νεκρώσιμη ακολουθία»
Ο Λεονάρντο ντα Βίντσι των τεχνών και της επιστήμης
Ο ζωγράφος: Ο Λεονάρντο ντα Βίντσι, από το Βίντσι της Τοσκάνης, ήταν αρχιτέκτονας, ζωγράφος, γλύπτης, μουσικός, εφευρέτης, μηχανικός, ανατόμος, γεωμέτρης, αστρονόμος και επιστήμονας. Υπέγραφε τα έργα του ως “Leonardo” ή “Io, Leonardo” (= «Εγώ, ο Λεονάρντο»). Είχε γεννηθεί εκτός γάμου το 1452, καρπός του έρωτα του συμβολαιογράφου Πιέρο ντα Βίντσι και της Κατερίνας, η οποία μάλλον ήταν ταπεινής καταγωγής και υπηρέτρια. Οι δυο τους δεν έγιναν ποτέ νόμιμο ζευγάρι.
Μεγάλωσε με τον πατέρα του στην πόλη της Φλωρεντίας, όπου από πολύ μικρή ηλικία έδειξε δείγματα της ευφυΐας και του καλλιτεχνικού του ταλέντου. Αργότερα, το 1482, μετακόμισε στο Μιλάνο όπου πρόσφερε τις υπηρεσίες του ως μηχανικός, ζωγράφος και γλύπτης στον ηγεμόνα του Μιλάνου Λουδοβίκο Σφόρτσα.
Τα τελευταία χρόνια της ζωής του, ο Λεονάρντο αντιμετώπισε προβλήματα υγείας που περιόρισαν την καλλιτεχνική του παραγωγή. Ζούσε στη Γαλλία όπου και πέθανε στις 2 Μαΐου κοντά στον βασιλικό πύργο της Amboise. Η μεγαλύτερη μορφή της Ιταλίας, ο Μυστικιστής της Αναγέννησης, ζήτησε να ταφεί στην εκκλησία Sainte Florentine, στην Αμπουάζ, για αυτό και οι Γάλλοι τον θεωρούν «δικό» τους.
Ο τάφος του συλήθηκε την περίοδο των θρησκευτικών πολέμων αλλά έχει διατηρηθεί η επιγραφή της εκκλησίας, η οποία αναφέρει: «Στην αυλή αυτής της εκκλησίας ετάφη ο Λεονάρντο ντα Βίντσι, ευγενής από το Μιλάνο, μηχανικός και αρχιτέκτονας του βασιλιά, ειδήμων της μηχανικής και κατά το παρελθόν επίσημος ζωγράφος του δούκα του Μιλάνου».
«O διαμελισμός των ιματίων του Χριστού», El Greco, 1577-79
Μετά την άφιξή του στο Τολέδο το 1577, ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος, ανέλαβε τρία ρετάμπλ για τη μοναστηριακή εκκλησία του Αγίου Δομήνικου του Παλαιού (Santo Domingo el Antiguo) και μία ελαιογραφία με θέμα τον διαμερισμό των ιματίων του Χριστού, γνωστή ως El Espolio, για τον καθεδρικό ναό της πόλης.
O Διαμερισμός των ιματίων του Χριστού υπήρξε το δεύτερο σημαντικό έργο που φιλοτέχνησε στο Τολέδο, για το οποίο οι εκπρόσωποι του καθεδρικού ναού εξέφρασαν αντιρρήσεις ως προς το περιεχόμενο του, που οδήγησαν σε περαιτέρω οικονομική διαφωνία με τον Γκρέκο, σχετικά με την αμοιβή του.
Ένα έργο που άλλαξε την τέχνη στη Δύση
Στο έργο αυτό φαίνεται καθαρά η βυζαντινή επιρροή του ανθρώπου που άλλαξε την τέχνη στη Δύση. Ένας όχλος με απειλητικά πρόσωπα, εμπαίζουν την ανδρική φιγούρα του κέντρου. Κάθε φυσιογνωμία σηματοδοτεί και έναν χαρακτήρα. Στο κέντρο του πίνακα, η ενσάρκωση της αθωότητας, ο Ιησούς. Έχει το βλέμμα του υψωμένο προς τον ουρανό. Τα μάτια μεγάλα, φωτεινά, εκστατικά. Ατενίζουν το φως, που έρχεται από έναν τόπο εκτός του πίνακα. Τα πόδια του κάτω γυμνά, ταλαιπωρημένα. Όμως φαίνονται σαν να περπατούν στα σύννεφα. Στο κάτω μέρος του πίνακα, τρεις τραγικές μορφές: η Παναγία, ο μαθητής του Ιωάννης και μία γυναίκα. Δίπλα στον Ιησού, ένας μυστηριώδης ιππότης με τη μεσαιωνική πανοπλία του. Λένε ότι είναι ο ίδιος ο ζωγράφος. Το ιμάτιο του Ιησού είναι κατακόκκινο. Στο χρώμα του αίματος και της θυσίας.
Ζωγράφιζε, λένε, μέσα σ’ έναν οίστρο έμπνευσης και εναγώνιας κατάστασης να εκφράσει την ενόρασή του, αφού με αποφασιστικές κινήσεις τοποθετούσε το κόκκινο χρώμα στα σημεία που είχε επιλέξει. Πριν ακόμη στεγνώσει το χρώμα, όπως ήταν νωπό, με ένα σφουγγάρι, το αφαιρούσε από τα σημεία που ήθελε να φωτίσει. Το κόκκινο χρώμα του με την τεχνική αυτή και σε συνδυασμό με τα μυστικά με τα οποία έπλαθε το κόκκινο χρώμα του επάνω στην παλέτα, πριν αυτό το εναποθέσει επάνω στον καμβά, έμεινε ένας μύθος.
Γι’ αυτόν τον μύθο οι σύγχρονοί θαυμαστές του έργου του τον τίμησαν με την ιστορία ότι «ζωγράφιζε με το αίμα του, ότι στο μέρος της καρδιάς του είχε μία πληγή, από την οποία βουτούσε το πινέλο, έπαιρνε αίμα και το τοποθετούσε επάνω στον καμβά, για να έχει αυτή την ζωντάνια και την μοναδικότητα»
El Greco: Η Κρητική μορφή της Ισπανικής Αναγέννησης
Ο ζωγράφος: Ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος, γεννιέται το 1541 στο Ηράκλειο Κρήτης και είναι ζωγράφος, γλύπτης και αρχιτέκτονας της ισπανικής Αναγέννησης. Έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του μακριά από την Ελλάδα, δημιουργώντας τα περισσότερα έργα του στην Ιταλία και στην Ισπανία. Στην Ιταλία επηρεάστηκε από τους μεγαλύτερους δασκάλους της ιταλικής τέχνης, όπως τον Τιντορέττο και τον Τιτσιάνο, του οποίου υπήρξε μαθητής. Το 1577 εγκαταστάθηκε στο Τολέδο, όπου έζησε μέχρι το τέλος της ζωής του.
Το 1578 θα αποκτήσει το πρώτο και μοναδικό του παιδί, τον Χόρχε Μανουέλ, από τη σχέση του με τη δόνα Χερόνιμα δε λας Κουέβας, με την οποία θα ζήσει το υπόλοιπο του βίου του, αλλά δεν θα την παντρευτεί. Ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος πέθανε στις 7 Απριλίου του 1614, σε ηλικία 73 ετών και τάφηκε στο ναό του Αγίου Δομήνικου στο Τολέδο.
Κατά τη διάρκεια της ζωής του, το έργο του εκτιμήθηκε και προωθήθηκε περισσότερο από τους λόγιους, ουμανιστές και διανοούμενους και λιγότερο από το καλλιτεχνικό κατεστημένο. Αργότερα, αγνοήθηκε για μία περίοδο περίπου τετρακοσίων ετών. Δεν υπήρξαν μιμητές του, καθώς μόνο ο γιος του φρόντισε για την αναπαραγωγή ορισμένων από τις πιο γνωστές συνθέσεις του. Από τις αρχές του 20ου αιώνα το έργο του άρχισε να αναγνωρίζεται και σήμερα θεωρείται ένας από τους κορυφαίους εικαστικούς καλλιτέχνες όλων των εποχών, που επηρέασε ζωγράφους της μοντέρνας τέχνης, όπως ο Πάμπλο Πικάσο.
«Η μαστίγωση», Caravaggio, 1607-1610
Αυτή η ελαιογραφία σε μουσαμά έχει το ίδιο θέμα με ένα προηγούμενο έργο του μπαρόκ Καραβάτζιο, ωστόσο είναι διαφορετικός πίνακας. Ο πίνακας σήμερα βρίσκεται στο Εθνικό μουσείο του Καποντιμόντε της Νάπολης και θεωρείται από τους καλύτερους που απεικόνισαν το συγκεκριμένο θέμα.
Απολύτως δραματική είναι η αντίθεση ανάμεσα στο σώμα του Χριστού, που είναι πιο ανοιχτόχρωμο και ολόφωτο, και στις πιο σκούρες μορφές των δύο δημίων που εν μέρει τις καταπίνει το σκοτάδι. Εξίσου ξεχωρίζουν ο πόνος στο όμορφο πρόσωπο του Ιησού και η βαναυσότητα στα χαρακτηριστικά των δύο δεσμοφυλάκων. Πολύ όμορφη είναι η υπέρτατης νατουραλιστικής πιστότητας λεπτομέρεια του λευκού υφάσματος του Χριστού. Όπως πέφτει χαλαρά, απηχεί την κάθετο του κίονα και υπογραμμίζει την αδυναμία του Ιησού, ο οποίος αν δεν ήταν δεμένος θα έπεφτε στο έδαφος.
Ο αντισυμβατικός Καραβάτζιο
Ο ζωγράφος: Ο Καραβάτζιο, αριστοκρατικής καταγωγής, γεννήθηκε το 1571 λίγο έξω από το Μιλάνο και πέρασε δύσκολα παιδικά χρόνια. Μόλις στα έξι του έχασε τη μισή του οικογένεια από την πανώλη που σάρωνε την Ιταλία. Το 1592, ο νεαρός Καραβάτζιο εγκαταστάθηκε στη Ρώμη.
Ο Καραβάτζο δεν παντρεύτηκε ποτέ και δεν είχε παιδιά ενώ τα έργα του είναι γεμάτα “αλαζονικά αγόρια με ζουμερά χείλη που φαίνεται να προσελκύουν τον θεατή με τις προσφορές τους για φρούτα, κρασί, λουλούδια – και για τους εαυτούς τους” υποδηλώνοντας ένα ερωτικό ενδιαφέρον στην ανδρική μορφή.
Ο σπουδαίος καλλιτέχνης εκτός από ένας εξαιρετικά ταλαντούχος ζωγράφος ήταν και ένας άνθρωπος βίαιος και αντισυμβατικός. Συνελήφθη πολλές φορές και καταδικάστηκε για φασαρίες αλλά και για φόνο. Από τη Ρώμη, φτάνει στη Νάπολη καταζητούμενος για τη δολοφονία του Ρανούτσιο Τομασόνι, γεγονός όμως που δεν τον απέτρεψε να συνεχίσει να ζωγραφίζει και να δέχεται παραγγελίες. Ζήτησε άσυλο από τους Ιωαννίτες Ιππότες στη Μάλτα, πέρασε στη Σικελία, ενώ το 1609 επέστρεψε στη Νάπολη όπου έγινε εναντίον του απόπειρα δολοφονίας.
Το καλοκαίρι του 1610 αποφάσισε να εγκαταλείψει την πόλη και έφτασε με πλεούμενο στο κοντινό στη Ρώμη λιμάνι Πόρτο Έρκολε που βρισκόταν υπό ισπανική κατοχή. Εκεί φέρεται να συνελήφθη και να εξαγόρασε την απελευθέρωσή του, τα ίχνη του όμως χάνονται σε αυτό το σημείο. Αργότερα βρέθηκε μυστηριωδώς νεκρός. Φήμες υποστηρίζουν πως πέθανε από εξάντληση, κυνηγώντας ένα πλοίο στο οποίο βρίσκονταν τρεις πίνακές του. Ανεξάρτητα από τον λόγο του θανάτου του, η πρόωρη απώλειά του, στέρησε πιθανότατα πολλά και σπουδαία έργα από την ανθρωπότητα. Το σώµα του δε βρέθηκε ποτέ.
Η αποκαθήλωση ή Η κάθοδος από το Σταυρό, Van der Weyden, 1435
Ο πίνακας «Αποκαθήλωση» (1435), είναι πίνακας για Αγία Τράπεζα που φιλοτεχνήθηκε από τον Ρογήρο βαρ ντερ Βέιντεν το 1435. Ο βαν ντερ Βάυντεν μπορούσε να παραστήσει πιστά όλες τις λεπτομέρειες. Οι φιγούρες είναι τοποθετημένες σε ένα είδος θεατρικής σκηνής, χωρίς βάθος και με ουδέτερο φόντο. Έπρεπε να ζωγραφίσει μια μεγάλη εικόνα που θα την έβλεπαν από μακριά και να κάνει κατανοητό το θρησκευτικό θέμα στο εκκλησίασμα. Έπρεπε να έχει καθαρό περίγραμμα και ικανοποιητική σύνθεση. Έντονη η εκφραστικότητα στα πρόσωπα όπου είναι φανερός ο πόνος για το θάνατο του Κυρίου. Σαν ένα ταμπλό βιβάντ κάποιας θεατρικής παράστασης όλη η σκηνή.
Κέντρο της σύνθεσης είναι το σώμα του Χριστού, που είναι στραμμένο μετωπικά προς το θεατή. Το πλαισιώνουν γυναίκες που κλαίνε. Ο Ιωάννης που σκύβει όπως και η Μαρία η Μαγδαληνή στην άλλη πλευρά, προσπαθεί μάταια να συγκρατήσει τη λιπόθυμη Παναγία, που η κίνηση της αντιστοιχεί στην κίνηση του σώματος του Αποκαθηλωμένου Χριστού.
Σήμερα βρίσκεται στο Μουσείο Πράδο της Μαδρίτης. Αρχικά είχε τοποθετηθεί στην εκκλησία Notre Dame hors des Murs (η Παναγία εκτός των τειχών) του Λέουβεν ενώ αργότερα εστάλη στον βασιλιά της Ισπανίας. Το πλοίο με το οποίο μεταφερόταν βυθίστηκε, αλλά ευτυχώς ο πίνακας επέπλευσε, ενώ η προσεγμένη συσκευασία του είχε ως αποτέλεσμα να υποστεί μικρές μόνο ζημιές. Ο Μίχιελ Κόξι δημιούργησε ένα αντίγραφο του αριστουργήματος αυτού και το αντίγραφο δωρήθηκε στους κατοίκους του Λέουβεν για να αντικαταστήσει το πρωτότυπο που είχε σταλεί στην Ισπανία.
Ο Φλαμανδός Ρόχιερ φαν ντερ Βάιντεν
Ο ζωγράφος: Ο Ρόχιερ φαν ντερ Βάιντεν ήταν πρώιμος Φλαμανδός ζωγράφος. Όσα έργα του έχουν διασωθεί αποτελούνται κυρίως από θρησκευτικά τρίπτυχα, πίνακες βωμών καθώς και μονά ή δίπτυχα πορτρέτα που ζωγράφισε ύστερα από ανάθεση. Γεννήθηκε στην Τουρναί του σημερινού Βελγίου το 1400. Τ
Τα έργα του εξήχθησαν – ή υφαρπάχθηκαν – στην Ισπανία και στην Ιταλία. Ανάμεσα σε άλλες, έλαβε παραγγελίες από τον Φίλιππο Γ΄ τον Καλό, Ολλανδούς ευγενείς και ξένους πρίγκιπες. Παντρεύτηκε το 1426 και αναγορεύτηκε σε επίσημο ζωγράφο των Βρυξελλών το 1436. Τότε άλλαξε το όνομά του από τη γαλλική στη φλαμανδική μορφή, ονομαζόμενος φαν ντερ Βάιντεν. Στις Βρυξέλλες γνώρισε πρόσωπα όπως τον βαν Άυκ, όπου τα έργα του μεγάλου δασκάλου επέδρασαν στη διαμόρφωση της τέχνης του.
«Το ωόν του Πάσχα», Νικηφόρος Λύτρας, 1874
Στις 12 Μαΐου του 2005 ο οίκος Σόθμπις στο Λονδίνο έβγαλε σε δημοπρασία αυτόν τον πίνακα, ελάχιστα γνωστό στους ειδικούς και άγνωστο στο κοινό. Ο πίνακας είχε φιλοτεχνηθεί το 1874-75 στο Μόναχο, όταν ο Λύτρας έκανε ένα ταξίδι στην πόλη, όπου είχε αποκτήσει την εικαστική παιδεία του. Παρέδωσε το έργο στο στενό του φίλο και συντοπίτη Νικόλαο Γύζη, πιθανότατα μαζί με άλλα με σκοπό να πωληθούν ή να εκτεθούν.
Ο Λύτρας απεικονίζει με ρεαλισμό μια ηθογραφική σκηνή που έχει ως θέμα της μία πραγματικά μοναδική λεπτομέρεια: το ξεφλούδισμα του πασχαλινού αυγού. Στη γωνιά ενός φτωχικού δωματίου το κοριτσάκι ξεφλουδίζει με ευλαβική προσοχή το κόκκινο αυγό Αποδίδει αριστοτεχνικά διάφορες λεπτομέρειες που γοητεύουν, όπως τη λαϊκή ενδυμασία της μικρής, το μαντήλι στα μαλλιά της, το γιλέκο και την ποδιά, το βάζο με τα λουλούδια μπροστά από το εικόνισμα και το καντήλι, τα διάφορα αντικείμενα στο πάτωμα.
Η εικαστική ανάλυση του πίνακα αποκαλύπτει την καλλιτεχνική ιδιοφυία του ζωγράφου που, αν και το θέμα του, το κόκκινο αυγό, είναι τόσο μικρό σε μέγεθος σε σχέση με την ανθρώπινη μορφή, κατάφερε να μαγνητίζει το μάτι του θεατή. Πράγματι, αν κλείσει κανείς τα μάτια του και ξανακοιτάξει τον πίνακα έχει την εντύπωση πως κάθε φορά βλέπει άλλο στιγμιότυπο της κίνησης, στην προσήλωση του κοριτσιού στο ξεφλούδισμα και στην αδημονία να φέρει το αυγό στο στόμα του.
Ο πρωτοπόρος της διδασκαλίας των Καλών Τεχνών
Ο ζωγράφος: Ο Νικηφόρος Λύτρας γεννήθηκε στην Τήνο το 1832 και θεωρείται από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της Σχολής του Μονάχου, πρωτοπόρος στην διαμόρφωση της διδασκαλίας των Καλών Τεχνών στην Ελλάδα. Ήταν γιος ενός λαϊκού μαρμαρογλύπτη, ο οποίος περιπλανήθηκε σ’ όλες τις μεγάλες πόλεις των Βαλκανίων αναζητώντας την τύχη του και τελικά κατέληξε στην Τήνο.
Ο πατέρας μετέδωσε στο γιο του τη μεγάλη αγάπη του προς την καλλιτεχνία και ο Νικηφόρος Λύτρας από μικρή ηλικία είχε εκπλήξει με το πλούσιο ταλέντο του. Το 1850, σε ηλικία δεκαοκτώ ετών, πήγε στην Αθήνα μαζί με τον πατέρα του και γράφτηκε στο Σχολείο των Τεχνών (η μετέπειτα Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών). Το 1860, με υποτροφία του βασιλιά Όθωνα, πήγε στο Μόναχο για να σπουδάσει στη Βασιλική Ακαδημία των Καλών Τεχνών. Όμως μετά από 2 χρόνια με την έξωση του βασιλιά Όθωνα, το ελληνικό κράτος διέκοψε την υποτροφία που του χορηγούσε. Ο εύπορος βαρώνος Σιμών Σίνας, πρέσβης της Ελλάδας στη Βιέννη, ανέλαβε τα έξοδα των σπουδών του.
Με την επιστροφή του στην Αθήνα, ο Λύτρας διορίστηκε καθηγητής στο Σχολείο Καλών Τεχνών, στην έδρα της Ζωγραφικής, την οποία κατείχε για 38 ολόκληρα χρόνια. Ο Λύτρας, πεθαίνει σχεδόν κινηματογραφικά σε ηλικία 72 ετών το καλοκαίρι του 1904 μετά από σύντομη ασθένεια που εικάζεται ότι οφειλόταν σε δηλητηρίαση από τις χημικές ουσίες των χρωμάτων του. Λίγους μήνες αργότερα την έδρα του στο Σχολείο Καλών Τεχνών ανέλαβε ο παλιός μαθητής του Ιακωβίδης.
Ο ΙΣΠΑΝΟΣ
Σημείωση: Στην παρουσίαση αυτή σκοπίμως απουσιάζει πίνακας με θέμα την Ανάσταση. Αντ΄αυτού ακολουθεί κείμενο -απόσπασμα από το βιβλίο του Οδυσσέα Ελύτη «Ο ζωγράφος Θεόφιλος»
«Την άνοιξη του 1935, ο ποιητής Ανδρέας Εμπειρίκος κι εγώ αποβιβαζόμασταν στο λιμάνι της Μυτιλήνης. Μια πρόσκληση να περάσουμε τις ημέρες του Πάσχα σε σπίτι φιλικό ήταν η αφορμή. Αλλά η αιτία η βαθύτερη ήταν να βαδίσουμε πάνω στα ίχνη που δεν μπορεί παρά να είχε αφήσει, πεθαίνοντας εκεί ένα χρόνο πριν, ο λαϊκός ζωγράφος Θεόφιλος. (…) Από δρόμους άφτιαχτους, κακοτράχαλους, μισοπατημένους απ’ το βλαστομάνημα του Μαγιού, προωθηθήκαμε ως τις πιο ξεμοναχιασμένες άκριες του νησιού, ως τα πιο λιγοσύχναστα χωριά και δεν αφήσαμε καφενείο για καφενείο που να μη σταματήσουμε. Όσο που να ‘ρθει ο καφές ή η λεμονάδα, το μάτι μας είχε κιόλας φέρει βόλτα εκατό φορές τους τέσσερις τοίχους του μαγαζιού. Κι όταν, όπως μας έλαχε μερικές φορές, σπάνιες είναι η αλήθεια, επισημαίναμε αναρτημένο έργο του Θεόφιλου, με τρόπο φέρναμε την κουβέντα, ζητούσαμε πληροφορίες, αρχινούσαμε τα παζάρια, τέλος, φορτώναμε στο αυτοκίνητό μας το λάφυρο και φεύγαμε.
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
