Μια από τις χώρες της Ευρώπης που επλήγη περισσότερο από την πανδημία του κοροναϊού, αλλά και που υποχρεώθηκε να ξοδέψει τεράστια ποσά για την αντιμετώπιση των κοινωνικών και οικονομικών συνεπειών της, η Ιταλία, προχώρησε σε ένα αίτημα προς την ΕΚΤ που αναμένεται να προκαλέσει αναταράξεις και αντιπαραθέσεις εντός της Ευρωζώνης.
Διαγραφή χρέους λόγω πανδημίας
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με ρεπορτάζ του Bloomberg, ο γραμματέας του υπουργικού συμβουλίου της Ιταλίας και στενός συνεργάτης του πρωθυπουργού Τζιουζέπε Κόντε, Ρικάρντο Φρακάρο, ζήτησε από την ευρω-τράπεζα να να διαγράψει ή να διακρατήσει στο διηνεκές το κρατικό χρέος που αγοράζει στη διάρκεια της κρίσης για να βοηθήσει τα κράτη να ανακάμψουν, λέγοντας ότι «η νομισματική πολιτική θα πρέπει να στηρίζει τις επεκτατικές δημοσιονομικές πολιτικές των κρατών μελών με κάθε δυνατό τρόπο».
Στο πλαίσιο αυτό, ο Φρακάρο σημείωσε ότι η ΕΚΤ θα μπορούσε να προχωρήσει «στην ακύρωση κρατικών ομολόγων που αγοράστηκαν κατά την διάρκεια της πανδημίας ή παράταση της ωρίμανσης τους σε μόνιμη βάση». Επίσης, εκτίμησε ότι η Ιταλία θα αντιμετωπίσει και άλλες δαπάνες στο μέλλον, όπως για παράδειγμα τα κόστη για την πράσινη ενεργειακή μετάβαση της Ε.Ε. και πρότεινε έναν «πράσινο κανόνα» που θα εξαιρεί τις δημόσιες δαπάνες που σχετίζονται με περιβαλλοντικές επενδύσεις από τους υπολογισμούς για το έλλειμμα.
Κίνδυνος πιέσεων από τις αγορές
Η Ιταλία είδε το δημόσιο χρέος της να αγγίζει το 160% του ΑΕΠ μετά από έκτακτες δημοσιονομικές δαπάνες άνω των 100 δισ. ευρώ για να αντιμετωπίσει την πανδημία, ωστόσο, το έκτακτο πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων από την ΕΚΤ, της έχει επιτρέψει να έχει πρόσβαση σε εξαιρετικά φθηνό δανεισμό, με το επιτόκιο του δεκαετούς να διαμορφώνεται στο 0,6%. Το πρόβλημα είναι ότι με τη λήξη του προγράμματος της ΕΚΤ, η Ρώμη θα μπορούσε να πιεστεί εκ νέου από τις αγορές και το κόστος δανεισμού να πάρει τον ανήφορο, όπως σημείωσε ο Φρακάρο.
Ο Ιταλός πολιτικός δήλωσε χαρακτηριστικά ότι «η Ιταλία θα μπορούσε να βρεθεί εκτεθειμένη σε κερδοσκοπικές επενδύσεις χωρίς τις αγορές της ΕΚΤ», προσθέτοντας δηκτικά ότι η ευρω-τράπεζα «δεν έχει κάποιο θέμα με το χρέος -μπορεί να τυπώνει όσα χρήματα θέλει. […] Μπορεί να συνεχίσει να αγοράζει κρατικά ομόλογα και να επιτρέπει στα κράτη-μέλη (σ.σ. της ευρωζώνης) να επενδύουν, προστατεύοντας τα από τις αγορές». «Για την κεντρική τράπεζα, είναι άλλο πράγμα να είναι ανεξάρτητος από τους πολιτικούς και άλλο να μην καταλαβαίνεις που πηγαίνει ο κόσμος. […] Η ΕΚΤ θα πρέπει να βοηθήσει τις χώρες να επανεκκινήσουν τις οικονομίες τους», σημείωσε.
Σταθερό το «όχι» από την ΕΚΤ
Πώς αναμένεται να αντιδράσει η Φρανκφούρτη; Μάλλον με ενόχληση, καθώς αξιωματούχοι της ΕΚΤ έχουν επανειλημμένως τονίσει ότι πρέπει να συμμορφώνονται με τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς που απαγορεύουν τη απευθείας χρηματοδότηση. Μάλιστα, η ίδια η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, απαντώντας σε σχετική ερώτηση στο Ευρωκοινοβούλιο είχε δηλώσει ότι «δεν αναρωτιέμαι καν εγώ η ίδια -είναι τόσο απλό- καθώς κάτι τέτοιο θα αποτελούσε παραβίαση» των κανονισμών, ενώ και ο υπουργός Οικονομικών της Ιταλίας, Ρομπέρτο Γκουαλτιέρι, έχει απορρίψει την ιδέα.
