Ένα από τα δομικά προβλήματα της Ευρώπης, σε σχέση με τις ΗΠΑ, αλλά πλέον και με την Κίνα και τη Ρωσία έθεσε ο Ζοζέπ Μπορέλ, Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα εξωτερικής πολιτικής, αυτό της υστέρησης της «Γηραιάς Ηπείρου» στον τομέα της αμυντικής εξέλιξης και καινοτομίας.
Η αλήθεια είναι ότι σε επίπεδο χωρών, η Ευρώπη συνεχίζει να έχει ισχυρή εξαγωγική αμυντική βιομηχανία (με την Γαλλία, τη Γερμανία, τη Σουηδία, την Ιταλία και την Ισπανία να παίζουν μείζονα ρόλο σε παγκόσμιο επίπεδο). Ωστόσο, τη στιγμή που οι ΗΠΑ αναπτύσσουν καινοτόμα οπλικά συστήματα και πλατφόρμες με το βλέμμα στο μέλλον, ή που η Κίνα ήδη διαθέτει μαχητικό 5ης γενιάς και προχωρεί στην ανάπτυξη και νέου αεροσκάφους ειδικά σχεδιασμένου για αεροπλανοφόρα, η Ευρώπη μοιάζει να έχει μείνει πολύ πίσω.
Κλειδί η καινοτομία
Αυτό υπογράμμισε ο Ζοζέπ Μπορέλ, μιλώντας στο ετήσιο συνέδριο του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Άμυνας, όπου σημείωσε ότι τα κράτη-μέλη της ΕΕ πρέπει να επενδύσουν στην αμυντική καινοτομία, λέγοντας ότι «η καινοτομία βρίσκεται στο επίκεντρο της παγκόσμιας στρατηγικής μας, γιατί θα αναδιαρθρώσει το διεθνές περιβάλλον ασφάλειας».
Ο Ισπανός αξιωματούχος τόνισε ότι η Στρατηγική Πυξίδα «αναγνωρίζει ότι οι απειλές και οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε είναι πολύπλευρες και αλληλένδετες», υπογραμμίζοντας παράλληλα ότι οι μεγάλες δυνάμεις σε όλο τον κόσμο αναπτύσσουν γρήγορα αναδυόμενες τεχνολογίες για στρατιωτικούς σκοπούς, κάνοντας λόγο για τις ΗΠΑ, την Κίνα και τη Ρωσία.
Λίγες επενδύσεις με τάση μείωσης
Ο Ζοζέπ Μπορέλ αναφέρθηκε επιπροσθέτως, στα τελευταία στοιχεία του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Άμυνας σύμφωνα με τα οποία το 2020, τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης δαπάνησαν, κατά προσέγγιση, 2,5 δισεκατομμύρια ευρώ για έρευνα και τεχνολογία που ισοδυναμεί «μόνο στο 1,2% των συνολικών αμυντικών δαπανών».
«Είναι πολύ σημαντικό να το δούμε αυτό: για την καινοτομία δαπανήσαμε λίγο περισσότερο από το 1% των συνολικών αμυντικών μας δαπανών, με τάση περαιτέρω μείωσης τα επόμενα δύο χρόνια – όταν η σχετική δέσμευση της Μόνιμης Διαρθρωμένης Συνεργασίας (PESCO) θέτει τον πήχη στο 2%. Έχουμε τη δέσμευση να φτάσουμε σε ένα συγκεκριμένο επίπεδο και είμαστε στα μισά και δεν ανεβαίνουμε, αλλά κατεβαίνουμε» υπογράμμισε.
Απογοητευτικές συγκρίσεις
Το Πεντάγωνο, προσέθεσε ο Ζοζέπ Μπορέλ, «επενδύει τουλάχιστον 14 δισεκατομμύρια δολάρια κάθε χρόνο στην έρευνα και την καινοτομία, επτά φορές περισσότερο, που σημαίνει περίπου το 2% του συνολικού αμυντικού προϋπολογισμού των Ηνωμένων Πολιτειών, συμπεριλαμβανομένων 3,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την Υπηρεσία Προηγμένων Ερευνητικών Προγραμμάτων Άμυνας (DARPA)».
Ο Ζοζέπ Μπορέλ έκανε λόγο και για το Ισραήλ, το οποίο «δαπανά το 5% του ΑΕΠ του για έρευνα και ανάπτυξη στον πολιτικό και αμυντικό τομέα μαζί». Τέλος, τόνισε ότι «η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη-μέλη της πρέπει να κάνουν πολύ περισσότερα για την αμυντική καινοτομία. Και πρέπει να το κάνουμε μαζί. Γιατί να το κάνει ο καθένας από την πλευρά του, τη μικρή του πλευρά – σε ορισμένες περιπτώσεις πολύ μικρές πλευρές – δεν πρόκειται να είναι κερδοφόρο για κανέναν».
