Το τρίτο κύμα της πανδημίας δοκιμάζει τις αντοχές της κοινωνίας και της οικονομίας. Ένα χρόνο μετά την εμφάνιση του κορονοϊού η χώρα μας, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΕΕ, βρίσκεται στην 23η θέση σε απώλειες μεταξύ των 27 χωρών.
Ταυτόχρονα όμως τα μακροοικονομικά στοιχεία δείχνουν ότι η Ελλάδα βρίσκεται στις πρώτες θέσεις της ύφεσης στην eυρωζώνη. Η έξαρση της πανδημίας μέσα στο 2020 είχε σημαντικές επιπτώσεις στο σύνολο της οικονομίας, αλλά και τις επιμέρους αγορές.
ΚΕΠΕ: Υφεση 10% στο πρώτο τρίμηνο, ανάπτυξη 3% στο δεύτερο
Υπάρχει φώς στο τούνελ; Ναι, απαντά το Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ) παρά το γεγονός ότι και στο πρώτο τρίμηνο του 2021 εκτιμάται ότι η ύφεση θα ξεπεράσει το 10%.
- Τα πράγματα θα είναι σαφώς καλύτερα το δεύτερο τρίμηνο όπου εκτιμάται ότι θα υπάρξει ανάπτυξη στην ελληνική οικονομία, η οποία σύμφωνα με το ΚΕΠΕ θα φθάσει το 3%.
Το μεγάλο στοίχημα είναι η πορεία της οικονομίας στο τρίτο τρίμηνο, που είναι το κρίσιμο διάστημα με τις εισπράξεις από τον τουρισμό, οι οποίες μπορούν να αντισταθμίσουν τις αρνητικές εξελίξεις του πρώτου τριμήνου της χρονιάς που διανύουμε. Βεβαίως θα πρέπει σε ευρωπαϊκό επίπεδο να έχει προχωρήσει σε μεγάλο βαθμό το πρόγραμμα εμβολιασμού ώστε να αρχίσει η ανάκαμψη γτου τουριστικού ρεύματος.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της αγοράς οι εισπράξεις το 2021 από τον τουρισμό, εφόσον τα πράγματα κυλήσουν με σχετική ομαλότητα, μπορούν να αγγίξουν τα 10 δισεκατομμύρια ευρώ – ποσό που υπολείπεται σημαντικά των επιδόσεων του 2019 με τα 31,4 εκατομμύρια τουρίστες και τα 18 δισεκατομμύρια εισπράξεις, αλλά θα δώσει μια σημαντική ανάσα στην οικονομία.
Νέα στρατηγική στον τουρισμό
Σύμφωνα με την έκθεση του ΚΕΠΕ «η κυβέρνηση πρέπει να δει τα πράγματα πιο προσεκτικά, έτσι ώστε να διορθώσει κάποιες χρόνιες στρεβλώσεις και να ενισχύσει στη χώρα μας κάποιες διεθνώς αναδυόμενες τάσεις.
- Ο τουρίστας του καλοκαιριού 2021 δεν θα είναι ίδιος με τον τουρίστα του καλοκαιριού 2019.
Η κυβέρνηση οφείλει, μέσω του ΕΣΠΑ και του Ταμείου Ανάκαμψης, να φροντίσει για τις βασικές και ψηφιακές υποδομές αλλά και για τις υποδομές υγείας και ασφάλειας και να δώσει κίνητρα για την προσφορά μοναδικών εμπειριών.
Εάν το κάνει αυτό, θα καταφέρει να αναστρέψει στρεβλώσεις δεκαετιών όπου, για παράδειγμα, οι διανυκτερεύσεις των τουριστών και τα τουριστικά έσοδα είχαν μια συγκέντρωση πάνω από 80% σε πέντε μόνο περιφέρειες της χώρας (Νότιο Αιγαίο, Κρήτη, Κεντρική Μακεδονία, Αττική και Ιόνια νησιά) και αφορούσαν τέσσερις μόνο μήνες, από Ιούνιο μέχρι Σεπτέμβριο.
Δυστυχώς, όλα τα προηγούμενα χρόνια η τουριστική στρατηγική της Ελλάδας ήταν αποσπασματική, ουσιαστικά δεν υπήρχε.
Είναι ευκαιρία, στη μετά κορονοϊό εποχή να διαμορφώσουμε μια νέα στρατηγική που θα βασίζεται στην ανθεκτικότητα, στη μακροχρόνια βιωσιμότητα, στον ψηφιακό μετασχηματισμό και στις συνέργειες με τις τοπικές κοινωνίες, έτσι ώστε να ενισχυθεί η τοπική εφοδιαστική αλυσίδα του τουρισμού».
Επενδύσεις: «Δεν έχουμε την πολυτέλεια να περιμένουμε»
Και εφόσον οι εξελίξεις είναι θετικές στο τρίτο τρίμηνο τότε οι τελευταίοι μήνες του έτους πρέπει να είναι το διάστημα που θα αρχίσει η υλοποίηση επενδυτικών σχεδίων, αφού όπως σημειώνει η έκθεση «τα επιδημιολογικά δεδομένα θα βρίσκονται σε σημαντική ύφεση, το οικονομικό κλίμα θα έχει βελτιωθεί αισθητά, πολλά έργα θα έχουν ωριμάσει, τα πρώτα κονδύλια από το Ταμείο Ανάκαμψης θα έχουν «πέσει» στην οικονομία».
Όμως και για να υπάρξουν μεγάλες επενδύσεις στη χώρα και να αντιμετωπισθεί η ανεργία – που είναι αναπόφευκτη σημαντική επίπτωση της πανδημίας – και των επιπτώσεων στην οικονομία, πρέπει να υπάρξουν μεταρρυθμίσεις που έχουν καθυστερήσει σημαντικά και όπως σημειώνεται στην έκθεση «δεν έχουμε την πολυτέλεια να περιμένουμε».
Το «κλειδί» των μεταρρυθμίσεων
Οι συντάκτες της έκθεσης περιγράφουν με γλαφυρό τρόπο τις μεταρρυθμίσεις που μπορούν να επιτάχυναν τις επενδύσεις επισημαίνοντας χαρακτηριστικά «Από την αλλαγή των όρων εισαγωγής στα ΑΕΙ και την ασφάλεια στα πανεπιστήμια, μέχρι τη μεταρρύθμιση στο ΕΣΥ.
Από την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών των σχολικών μονάδων μέχρι την αναμόρφωση του δικαίου των δημοσίων συμβάσεων και την απλοποίηση της αδειοδότησης επιχειρηματικών δραστηριοτήτων που θα επιτρέψει την ανάπτυξη επενδυτικών σχεδίων και τη δημιουργία νέων και καλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας.
Από τις προωθούμενες αλλαγές στην αγορά εργασίας και στο ασφαλιστικό, μέχρι την επιτάχυνση του ρυθμού απονομής δικαιοσύνης.
Από τη μείωση του κόστους εργασίας, όπως εισηγείται η έκθεση Πισσαρίδη, έως την περαιτέρω ψηφιοποίηση του Δημοσίου, τη μείωση του ενεργειακού κόστους για τη βιομηχανία, τη μείωση του μεγέθους του κράτους μέσω ιδιωτικοποιήσεων αλλά και τις συγχωνεύσεις οργανισμών που κάνουν παρόμοια πράγματα, επιβαρύνοντας τον Κρατικό Προϋπολογισμό και τους φορολογούμενους πολίτες.
Παράλληλα, είναι απαραίτητο να δημιουργηθεί από την κυβέρνηση ένα κοινωνικό δίχτυ για τους συμπατριώτες μας και τις οικογένειές τους, που θα πληγούν πιο άμεσα από την επικείμενη αναδιάρθρωση της οικονομίας.
Αλλά αυτό από μόνο του δεν αρκεί.
Οι μεταρρυθμίσεις αποτελούν το εργαλείο για τη λύση προβλημάτων όπως τα παραπάνω, όχι το αντίστροφο.
Όσο περισσότερο αναβάλλουμε τις μεταρρυθμίσεις, τόσο περισσότερο συσσωρεύουμε προβλήματα».
