Η Δύση έχει συνηθίσει να αντιμετωπίζει την ηγεμονία Πούτιν στην Ρωσία ως ακλόνητη. Και οι αναλυτές σε ΗΠΑ και Ευρώπη δείχνουν σταθερά πίσω από αυτή την ηγεμονία το αδίστακτο μοντέλο διακυβέρνησης του ρώσου προέδρου, την ωμή καταστολή των αντοφρονούντων (βλ. υπόθεση Ναβάλνι), την χειραγώγηση της κοινής γνώμης, αλλά και την οικονομική άνθιση που πρόσφερε στην Ρωσία την προηγούμενη δεκαετία η αγορά του πετρελαίου και του φυσικού αερίου.
Foreign Affairs: Ο Πούτιν δεν είναι τόσο ακλόνητος όσο φαίνεται
Σε μια διαφορετική προσέγγιση ωστόσο, το Foreign Affairs λέει τώρα πως τα πράγματα στην Μόσχα δεν είναι ακριβώς όπως φαίνονται. Και ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν δεν είναι τόσο ισχυρός και ακλόνητος όσο θέλει αν τον εμφανίζει το Κρεμλίνο.
Ο καθηγητής Μετασοβιετικής Εξωτερικής Πολιτικής του Πανεπιστημίου του Columbia Τίμοθι Φράι γράφει, συγκεκριμένα, στο Foreign Affairs ότι ο ρώσος πρόεδρος αντιμετωπίζει μια σκληρή και διπλή απειλή:
Από την μία πλευρά, όπως όλοι οι αυταρχικοί ηγέτες αντιμετωπίζει τον κίνδυνο να ξεσηκκωθούν εναντίον του οι ελίτ που τον στηρίζουν. Και από την άλλη είναι αντιμέτωπος, όπως γράφει, με την απειλή μιας λαϊκής εξέγερσης, ενώ τα εργαλεία που διαθέτει γίνονται ολοένα και λιγότερο αποτελεσματικά λόγω των συμβιβασμών που αναγκάστηκε να κάνει για να διατηρήσει τον έλεγχο του κράτους εξισορροπώντας τα αντικρουόμενα συμφέροντα των ελίτ – που θα στασίαζαν σε αντίθετη περίπτωση εναντίον του – και χειραγωγώντας την κοινή γνώμη στη χώρα του.
Πούτιν όπως Ερντογάν και Μαδούρο;
Ο Τίμοθι Φράι επισημαίνει ότι το αφήγημα περί του πανίσχυρου Πούτιν στηρίζουν εν μέρει αναλυτές που χτενίζουν το υπόβαθρό του, την ως τώρα διαδρομή του, ακόμη και τα βιβλία που αρέσκεται να διαβάζει για να εξηγήσουν τις πολιτικές. Αυτές οι πολιτικές συνάδουν με εκείνες προσωποπαγών αυταρχικών καθεστώτων, στο τιμόνι των οποίων βρίσκονται μεμονωμένα άτομα, όπως ο Ταγίπ Ερντογάν στην Τουρκία, ο Νικολάς Μαδούρο στη Βενεζουέλα, ο Ροντρίγκο Ντουτέρτε στις Φιλιππίνες, αλλά και ηγέτες κρατών που ανήκαν στην σφαίρα επιρροής της ΕΣΣΔ, όπως η Λευκορωσία, το Καζακστάν, το Τατζικιστάν κτλ.
Αλλά «τα καθεστώτα αυτά εμφανίζουν πολλά συμπτώματα παθογενειών», γράφει ο Τίμοθι Φράι, «γνωστά και στη Ρωσία, όπως τα υψηλότερα επίπεδα διαφθοράς σε σχέση με μονοκομματικά ή στρατιωτικά καθεστώτα, χαμηλότερη οικονομική ανάπτυξη, μεγαλύτερη καταπίεση και λιγότερο σταθερές πολιτικές». Την ίδια ώρα, συμπληρώνει, «οι ηγέτες τους υποδαυλίζουν τα αντιδυτικά αισθήματα για να συσπειρώνουν τη βάση τους, στοχοποιούν πολιτικούς αντιπάλους μέσω του δικαστικού συστήματος και επεκτείνουν το πεδίο δράσης της εκτελεστικής έναντι των άλλων εξουσιών.
Συχνά δε στηρίζονται σ’ έναν κύκλο εμπίστων που συρρικνώνεται συν τω χρόνω και διορίζουν ανθρώπους τους ή συγγενείς τους σε κρίσιμα πόστα, και δημιουργούν νέους μηχανισμούς ασφαλείας που δίνουν αναφορά σ’ αυτούς προσωπικά».
Το άρθρο θυμίζει, ότι τις τελευταίες επτά δεκαετίες αυταρχικοί ηγέτες που έχασαν την εξουσία κατέληξαν σε μεγάλο βαθμό στην εξορία, τη φυλακή ή έχασαν τις ζωές του, όπως π.χ. ο Μουαμάρ Καντάφι στη Λιβύη. «Ο Πούτιν γνωρίζει σίγουρα αυτούς τους κινδύνους», λέει ο Φράι.
“Οταν εμφανιστεί ο… επόμενος, όλοι θα εξαφανιστούν”
Όπως είχε επισημάνει, άλλωστε, «ένας πρωήν σύμβουλος και νυν επικριτής του, ο Γκλεμπ Παβλόφσκι από το 2012 «στο κατεστημένο του Κρεμλίνου υπήρχε η απόλυτη πεποίθηση ότι μόλις μετακινηθεί το κέντρο εξουσίας ή ασκηθεί μεγάλη πίεση, ή εμφανιστεί ένας δημοφιλής ηγέτης, όλοι θα εξαφανιστούν. Νιώθουν λίαν ευάλωτοι. Μόλις δοθεί σε κάποιον η ευκαιρία – όχι απαραίτητα στο λαό, ίσως σε κυβερνήτες ή κάποιους άλλους – θα καταστρέψουν το κατεστημένο, ή θα πρέπει να δώσουμε μάχη εμείς για να τους καταστρέψουμε»…
«Ο Πούτιν», καταλήγει το Foreign Affairs, «δεν αντιμετωπίζει κάποια άμεση απειλή για την εξουσία του. Είναι ειδικός στην τακτική, διαθέτει αξιοσημείωτους οικονομικούς πόρους κι αντιμετωπίζει μια αποδιοργανωμένη αντιπολίτευση.
Ωστόσο, καμία εξυπνάδα δεν αρκεί για να αντισταθμίσει τους αγωνιώδεις συμβιβασμούς που κάνει για να κυβερνήσει την Ρωσία, όπως το κάνει: κλέψε στις εκλογές τόσο όσο για να μη κινδυνέψεις να χάσεις, αλλά όχι πολύ, για να μην εκπέμψεις μήνυμα αδυναμίας, συσπείρωσε τη βάση με αντιδυτικές κινήσεις αλλά όχι σε βαθμό που να προκαλέσει πραγματική αντιπαράθεση με τη Δύση, αντάμειψε ημέτερους μέσω διαφθοράς, αλλά όχι σε βαθμό που να καταρρεύσει η οικονομία, χεριαγώγησε την ειδησεογραφία, αλλά όχι τόσο που να χάσει η κοινή γνώμη την εμπιστοσύνη στα ΜΜΕ, καταπίεσε πολιτικούς αντιπάλους, αλλά όχι σε βαθμό που να πυροδοτήσει λαϊκή αντίδραση, ενίσχυσε τις υπηρεσίες ασφαλείας, αλλά όχι τόσο που να στραφούν εναντίον σου. Το πώς το Κρεμλίνο θα εξισορροπήσει αυτούς τους συμβιβασμούς θα καθορίσει το άμεσο μέλλον της Ρωσίας.
Αλλά η ροπή προς μεγαλύτερη καταπίεση της τελευταίας τετραετίας και η πιθανή συνέχισή της δεν αποτελεί καλό οιωνό για τη Ρωσία ή τον ηγέτη της»…
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
