Περιορισμό δαπανών και «κόφτη» σε διάφορες πολιτικές ενίσχυσης των πολιτών ζητά από την Αθήνα η Κομισιόν, στην έκθεσή της για τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.
Περιορισμός στις δαπάνες
Συγκεκριμένα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζητά από την Ελλάδα τερματισμό των μέτρων ενεργειακής στήριξης που ισχύουν έως το τέλος του 2023, χρησιμοποιώντας τις σχετικές εξοικονομήσεις για τη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος. Σε περίπτωση που τυχόν νέες αυξήσεις των τιμών της ενέργειας απαιτούν μέτρα στήριξης, ζητά από την Αθήνα αυτά να στοχεύουν στην προστασία των ευάλωτων νοικοκυριών και επιχειρήσεων, είναι οικονομικά προσιτά και διατηρούν κίνητρα για εξοικονόμηση ενέργειας.
Επίσης, σημειώνει ότι τα περισσότερα μέτρα το 2023 δεν φαίνεται να στοχεύουν στα πιο ευάλωτα νοικοκυριά ή επιχειρήσεις και δεν ενισχύουν τη μείωση της ζήτησης ενέργειας και την αύξηση της ενεργειακής απόδοσης. Ως αποτέλεσμα, το ποσό των στοχευμένων μέτρων στήριξης, που θα ληφθούν υπόψη στην αξιολόγηση της συμμόρφωσης με τη σύσταση για το 2023, εκτιμάται στις εαρινές προβλέψεις της Επιτροπής του 2023 σε 0,1% του ΑΕΠ το 2023 (έναντι 0,5% του ΑΕΠ το 2022). Τέλος, το κρατικό ισοζύγιο του 2023 αναμένεται να ωφεληθεί από τη σταδιακή κατάργηση των προσωρινών έκτακτων μέτρων για την Covid-19, ύψους 1,5% του ΑΕΠ.
Πιο γενικά, η Κομισιόν θεωρεί ότι οι προβλέψεις του Προγράμματος Σταθερότητας και Ανάπτυξης για το 2023, για το οποίο υπάρχει πρόβλεψη για ρυθμό ανάπτυξης 2,3%, είναι ρεαλιστικές, αλλά για το 2024, όπου προβλέπεται ανάπτυξη 3%, θεωρεί ότι η πρόβλεψη είναι μάλλον αισιόδοξη, αφού η Επιτροπή εκτιμά πως του χρόνου η ανάπτυξη θα μειωθεί στο 1,9%. Για να διατηρηθεί η βιωσιμότητα των δημοσίων οικονομικών ζητά μια αύξηση του κυκλικά προσαρμοσμένου πρωτογενούς πλεονάσματος κατά 0,3% του ΑΕΠ για το 2024. Για να επιτευχθεί αυτό, τονίζεται, ότι η αύξηση των καθαρών πρωτογενών δαπανών δεν θα πρέπει να ξεπεράσει για τον επόμενο χρόνο το 2,6%.
Καμπανάκι για το ισοζύγιο πληρωμών
Επίσης, η Επιτροπή εκτιμά ότι η Ελλάδα αντιμετωπίζει υπερβολικές μακροοικονομικές ανισορροπίες. Ειδικότερα, οι ευπάθειες που σχετίζονται με το υψηλό δημόσιο χρέος και το υψηλό απόθεμα μη εξυπηρετούμενων δανείων στο πλαίσιο της υψηλής ανεργίας έχουν υποχωρήσει, αλλά η εξωτερική της θέση έχει επιδεινωθεί. Μια βασική ανησυχία είναι ότι το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών διευρύνθηκε σημαντικά το 2022 φτάνοντας το 9,7% του ΑΕΠ, παρά την ανάκαμψη των εσόδων από τον τουρισμό.
Παρά τη μείωση που προβλέπεται για φέτος και το επόμενο έτος, το εξωτερικό έλλειμμα πρόκειται να παραμείνει πολύ πάνω από το επίπεδο που απαιτείται για να διασφαλιστεί η διαρκής βελτίωση της καθαρής διεθνούς επενδυτικής θέσης της χώρας. Παράλληλα ο λόγος του δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ παραμένει ο υψηλότερος εκτός της ΕΕ. Σημειώνεται ότι το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ μειώθηκε σημαντικά το 2022, χάρη στην ισχυρή αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ, και αναμένεται να υποχωρήσει περαιτέρω το 2023 και το 2024.
Η Επιτροπή σημειώνει ότι η εφαρμογή του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας αντιπροσωπεύει μια σημαντική ευκαιρία για την αντιμετώπιση των διαρθρωτικών αδυναμιών που απομένουν. Απαιτούνται ακόμη περισσότερες προσπάθειες, ιδίως για να διασφαλιστεί ότι τα εξωτερικά υπόλοιπα θα τεθούν σε σταθερά βελτιωμένη πορεία και ότι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια θα μειωθούν περαιτέρω, μεταξύ άλλων μέσω της αύξησης της αποτελεσματικότητας της επιβολής του χρέους και της βελτίωσης της δευτερογενούς αγοράς μη εξυπηρετούμενων δανείων.
