Τη διατήρηση “ήπιου κλίματος” στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, τουλάχιστον μέχρι τη Σύνοδο Κορυφής την ερχόμενη Πέμπτης, 25 Μαρτίου, επιδιώκουν το ΝΑΤΟ και η ΕΕ, όπως πλέον έχει γίνει σαφές προς κάθε κατεύθυνση. Σε μια Σύνοδο που δεν αναμένονται κυρώσεις κατά της Τουρκίας για τις επιθετικές ενέργειες στο Αιγαίο και την Ανατολική μεσόγειο.

• Παρ ότι η Αθήνα έχει σαφέστατα δείγματα από την Άγκυρα ότι δεν έχει μεταβάλλει σε τίποτα τις επιθετικές της διαθέσεις, αντιμετωπίζει με σταθερές θέσεις τις προκλήσεις προκειμένου να μην δοθεί η δυνατότητα στον Ερντογάν να πετύχει τον στόχο του και να μεταφέρει στην Ελλάδα το βάρος των ευθυνών για τυχόν ναυάγιο.

Κρίσιμη η επόμενη εβδομάδα για την κυβέρνηση

Η επόμενη εβδομάδα, ωστόσο, θα είναι δύσκολη για την κυβέρνηση, καθώς έχουν ήδη δοθεί σήματα από την πλευρά της Ε.Ε ότι δεν προτίθεται να προχωρήσει σε κυρώσεις κατά της Τουρκίας.

• Μέσα σε αυτό το κλίμα και με τις Ηνωμένες Πολιτείες να στέλνουν αμφίσημα μηνύματα προς Αθήνα και Άγκυρα, ο υπουργός Εξωτερικών  Νίκος Δένδιας μεταβαίνει τη Δευτέρα στις Βρυξέλλες για τη Σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών  του ΝΑΤΟ, στην οποία θα παρευρίσκεται και ο αμερικανός συνάδελφός του Άντονι Μπλίνκεν.

Μέχρι στιγμής δεν έχει κανονιστεί κάποια κατ ιδίαν συνάντηση των δύο ανδρών, αλλά σε κάθε περίπτωση, ο κ. Δένδιας να έχει την ευκαιρία να βγάλει ασφαλέστερα συμπεράσματα για το μπορεί να σηματοδοτεί η διαφαινόμενη ευθυγράμμιση Ε.Ε – Ουάσιγκτον στα ζητήματα της Τουρκίας.

Η τηλεδιάσκεψη με την ευρωπαϊκή ηγεσία και τα μηνύματα Ερντογάν

Την ίδια στιγμή, συνεχίζονται οι διαβουλεύσεις των Βρυξελλών με την Άγκυρα, ενώ βρισκόμαστε εν αναμονή της αξιολόγησης της τουρκικής συμπεριφοράς και των ευρωτουρκικών σχέσεων στο επικείμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

Στο πλαίσιο αυτό, ο Ερντογάν είχε χθες το απόγευμα,  τηλεδιάσκεψη με την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και τον Σαρλ Μισέλ, στην οποία, όπως αναφέρεται στην κοινή ανακοίνωση των δύο Ευρωπαίων αξιωματούχων, «συζήτησαν για το τι ακολούθησε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Δεκεμβρίου, την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο, συμπεριλαμβανομένων των επικείμενων συνομιλιών για το Κυπριακό, καθώς και την πορεία των σχέσεων ΕΕ- Τουρκίας».

Στην ίδια ανακοίνωση αναφέρεται ότι η ευρωπαϊκή πλευρά «υπογράμμισε τη σημασία της διαρκούς αποκλιμάκωσης και της περαιτέρω ενίσχυσης της οικοδόμησης εμπιστοσύνης, ώστε να καταστεί δυνατή μια πιο θετική ατζέντα ΕΕ-Τουρκίας». Αντικείμενο της συζήτησης ήταν επίσης η κατάσταση των Σύρων προσφύγων που φιλοξενούνται στην Τουρκία, αλλά και γενικότερα η κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο, συμπεριλαμβανομένων των εξελίξεων στη Λιβύη.

Παγώνει προς ώρας η επίσκεψη των Ευρωπαίων στην Τουρκία 

Η πρόεδρος της Κομισιόν και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου συζήτησαν με τον Ερντογάν και το ενδεχόμενο μιας πιθανής επίσκεψής τους στην Τουρκία μετά τη Σύνοδο Κορυφής.

Στο θέμα αυτό αναφέρθηκαν και χθες Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, οι οποίοι απέδωσαν τη διεξαγωγή της σημερινής τηλεδιάσκεψης στο γεγονός ότι οι συνθήκες δεν επιτρέπουν ακόμα μια τέτοια επίσκεψη. Δεν διευκρινίστηκε, ωστόσο, αν αυτό οφείλεται στην πανδημία ή σε πολιτικούς λόγους.

Νέα παρέμβαση του Γ.Γ του ΝΑΤΟ

Την ώρα πάντως που ο Ερντογάν ξεδιπλώνει την πολιτική του έναντι της Ευρώπης και των ΗΠΑ, Ευρωπαίος αξιωματούχος, λίγη ώρα μετά την ολοκλήρωση της τηλεδιάσκεψης, δήλωσε ότι «η ΕΕ θέλει μια πολύ μια καλύτερη σχέση με την Τουρκία, αλλά σε αυτό πρέπει να συνδράμει και η ίδια».

Ο ίδιος ανέφερε ότι η έκθεση Μπορέλ προς τους Ευρωπαίους ηγέτες, εκτός από τη θετική ατζέντα, «περιλαμβάνει και αρνητική σε περίπτωση που η σχέση χειροτερέψει». Επιβεβαίωσε δηλαδή ότι η ΕΕ είναι ικανοποιημένη με την παρούσα φάση και πρόσθεσε ότι «οι κυρώσεις είναι εκεί, αλλά από μόνες τους δεν είναι στόχος και δεν είναι ικανές να φέρουν λύσεις».

Η παγίδα Στόλντεμπεργκ και ο ελιγμός Δένδια 

Παραλλήλως ο Γενς Στόλτενμπεργκ, στην τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον Νίκο Δένδια παρουσία του Νίκου Παναγιωτόπουλου, ενόψει της συνόδου των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ την επόμενη Τρίτη, έριξε στο τραπέζι και την ιδέα για μια κοινή τριμερή συνάντηση με τον Τσαβούγλου. Ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα ενίσχυε όμως την εικόνα ότι όλα βαίνουν καλώς στις ελληνοτουρκικές διαφορές, ενώ θα μετέφερε τη συζήτηση και εκτός ΕΕ, κάτι που επιδιώκει η Άγκυρα.

Δεν είναι βέβαια η πρώτη φορά που ο ΓΓ του ΝΑΤΟ επιχειρεί να στριμώξει την Αθήνα προς όφελος της Άγκυρας. Το ίδιο έγινε και πέρυσι, στις συζητήσεις τεχνικού χαρακτήρα για τη δημιουργία ενός ενδονατοϊκού αποτρεπτικού μηχανισμού, όταν παρουσίασε ως συμφωνία το γεγονός ότι η ελληνική πλευρά παρέλαβε τον φάκελο με τις προτάσεις του. Τότε υπήρξε έντονη αντίδραση της Αθήνας, η οποία οδήγησε σε Σύνοδο του ΝΑΤΟ σε πολιτικό επίπεδο, ενώ ακούστηκαν και φωνές που αμφισβητούσαν το αν μπορεί να παραμείνει ο κ. Στόλτενμπεργκ επικεφαλής της Συμμαχίας.

Ο κ.  Δένδιας απέρριψε διπλωματικά την πρόταση, επισημαίνοντας ότι επίκειται η επίσκεψή του στην Άγκυρα, στις 14 Απριλίου, εφόσον υπάρχει το κατάλληλο κλίμα και τονίζοντας, ότι υπό αυτό το πρίσμα δεν είναι της παρούσης.