Ως χρονιά των μεγάλων, εγχώριων και εξωτερικών, απειλών για τον τούρκο πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν δείχνει το 2021 η γαλλική εφημερίδα Le Monde, σε εκτενή ανάλυσή της για τις προκλήσεις που θα αντιμετωπίσει η Αγκυρα το επόμενο διάστημα.
Ο τίτλος του άρθρου είναι «2021, η χρονιά όλων των μεγάλων κινδύνων για τον Ερντογάν» και επισημαίνει: «Στο εσωτερικό η οικονομική ύφεση και η υγειονομική κρίση έχουν υπονομεύσει τη δημοτικότητα του Τούρκου Προέδρου στη χώρα του. Διεθνώς, αντιμετωπίζει τις απειλές των ευρωπαϊκών κυρώσεων και τις αναμφισβήτητα λιγότερο διαλλακτικές θέσεις της κυβέρνησης Μπάιντεν».
Πολιτική παρακμή στο εσωτερικό, απομόνωση στην διεθνή σκηνή
«Το έτος 2021 υπόσχεται να είναι επικίνδυνο για τον τούρκο Πρόεδρο», γράφει ο Monde εξηγώντας: «Παρά το νέο κοστούμι του, εκείνο του τολμηρού στρατιωτικού ηγέτη, παρά την επιτυχία των drones του στη Συρία, τη Λιβύη και το Ναγκόρνο-Καραμπάχ, βρίσκεται σε αδιέξοδο, αντιμέτωπος στο εσωτερικό του με την πολιτική του παρακμή και απομονωμένος στη διεθνή σκηνή.
«Πώς θα καταφέρει να ξαναβρεί το μαγικό του άγγιγμα στο απογοητευμένο εκλογικό σώμα; Μπορεί να ανακτήσει την χαμένη εμπιστοσύνη των παραδοσιακών συμμάχων του;», ρωτά η αρθρογράφος, και σημειώνει:
«Στην Ουάσιγκτον όπως και στις Βρυξέλλες, η επιείκεια δεν υφίσταται πλέον. Τον Δεκέμβριο, το αμερικανικό Κογκρέσο επέβαλε κυρώσεις στην Τουρκία, ως αντίποινα για την αγορά του αντιαεροπορικού πυραυλικού συστήματος S-400 από τη Ρωσία, τον εχθρό του ΝΑΤΟ. Και η Ευρωπαϊκή Ένωση είπε ότι είναι έτοιμη να την τιμωρήσει σε περίπτωση που οι τουρκικές προκλήσεις συνεχιστούν στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ο άνεμος στο ΝΑΤΟ έχει αλλάξει
Και στο ΝΑΤΟ, ο άνεμος έχει αλλάξει. Η ανάρμοστη συμπεριφορά της Άγκυρας όξυνε την υπουργική συνάντηση της Συμμαχίας, στις 3 Δεκεμβρίου. Εκείνη την ημέρα, ο Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο, κατήγγειλε την πολιτική « των τετελεσμένων» της Τουρκίας, προτρέποντας τον Ερντογάν να «επιστρέψει σε μια συμπεριφορά συμμάχου».
«Αυτή η αντιπαράθεση είναι ένα σημαντικό γεγονός», λέει ο Ζαν Σιλβέστρ Μονρενιέ, διδάκτορας γεωπολιτικής και συνεργάτης ερευνητής στο Ινστιτούτο Thomas More. Η υπομονή των συμμάχων βρίσκεται στο τέλος της. «Υπάρχουν πολλοί στην Ουάσιγκτον, Ρεπουμπλικάνοι και Δημοκρατικοί, που πιστεύουν ότι δεν είναι πλέον δυνατό να υπάρξει συμβιβασμός με τον κ. Ερντογάν, ότι απαιτείται λιγότερη επιείκεια». Η αντίληψη έχει αλλάξει.
Σύμφωνα με τον ίδιο, «η ανάλυση που φαίνεται να επικρατεί τώρα είναι ότι η Τουρκία έχει κάνει μια στρατηγική στροφή σύμφωνα με τους περιφερειακούς και παγκόσμιους μετασχηματισμούς. Θεωρείται ως μια αναθεωρητική δύναμη ».
“Ο Ερντογάν γίνεται λογικός μόνον όταν στριμώχνεται”
Οι πιο ένθερμοι φίλοι της Τουρκίας βρίσκονται σε σκληρή γραμμή. «Ο Ερντογάν δεν θα υποχωρήσει όσο δεν δείχνετε τα δόντια”, προειδοποιεί οΤζέιμς Τζέφρι, πρώην ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ στη Συρία.
«Όπου ο Ερντογάν βλέπει κενό, κινείται. Εξάλλου, είναι εξαιρετικά αλαζονικός, απρόβλεπτος και δεν θα αποδεχθεί απλά μια win-win λύση. Αλλά όταν στριμώχνεται είναι λογικός παίχτης», ανέφερε σε συνέντευξή του στις 9 Δεκεμβρίου, στον διαδικτυακό ενημερωτικό ιστότοπο Al-Monitor.»
Ο Monde τονίζει πως «η άφιξη του Τζο Μπάιντεν, που έχει τη φήμη λιγότερο διαλλακτικού από ό, τι ο προκάτοχός του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, θα αλλάξει το παιχνίδι.
Ο κίνδυνος για την αμυντική βιομηχανία της Τουρκίας
Καταρχάς, οι κυρώσεις απειλούν να βλάψουν την αμυντική βιομηχανία της Τουρκίας, η οποία παρέμεινε σε μεγάλο βαθμό εξαρτημένη από την αμερικανική τεχνολογία.
Η υλοποίηση μεγάλων εθνικών προγραμμάτων εξοπλισμών – το μελλοντικό τουρκικό μαχητικό TF-X, το εκπαιδευτικό αεροπλάνο Hurjet – και η παράδοση στο Πακιστάν του επιθετικού ελικοπτέρου T-129 εξαρτάται από κινητήρες που εισάγονται από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
«Η μη ενεργοποίηση των S-400 είναι η μόνη δυνατή λύση. Προς το παρόν, δεν είναι πολιτικά αποδεκτή από την τουρκική κυβέρνηση, αλλά θα μπορούσε να αποτελέσει αντικείμενο ενός ευρύτερου συμβιβασμού μεταξύ Τουρκίας και Ηνωμένων Πολιτειών, ο οποίος θα απαιτούσε περίπλοκες διαπραγματεύσεις με τον κ.Μπάιντεν», εξηγεί ο Σινάν Ουλγκέν, διευθυντής του think tank EDAM στην Κωνσταντινούπολη.
Σύμφωνα με τον πρώην διπλωμάτη, ο κ. Ερντογάν «θα προσπαθήσει να εφαρμόσει μια πιο συμφιλιωτική πολιτική απέναντι στην Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες». Είναι δύσκολο όμως να αποκρυπτογραφήσει κανείς τις προθέσεις του».
Η οικονομική κρίση και η πτώση στις δημοσκοπήσεις
«Στο εσωτερικό» συμπληρώνει ο Monde, « οι στρατιωτικές του επιτυχίες ξεχάστηκαν γρήγορα. Η οικονομική ύφεση και η υγειονομική κρίση έχουν υπονομεύσει τη δημοτικότητα του Προέδρου.
Το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) λαμβάνει ποσοστό 30% στις δημοσκοπήσεις, από 37% έως 43% ο συνασπισμός που σχηματίστηκε με τον εταίρο του, το υπερεθνικιστικό κόμμα MHP. Μακριά από το 51% που απαιτείται για την επανεκλογή του, κατά τη διπλή ψηφοφορία – προεδρική και βουλευτική – προγραμματισμένη για το 2023.
“Ο Ερντογάν δεν εμπνέει πλέον ελπίδα”
Το διαζύγιο από τη Δύση έχει ένα κόστος. Οι ξένες επενδύσεις είναι στο χαμηλότερο σημείο. Η εμπιστοσύνη δεν υπάρχει πλέον. Οι Τούρκοι, οι οποίοι έχουν χάσει το 41% της αγοραστικής τους δύναμης τα τελευταία χρόνια, απομακρύνονται από το νόμισμά τους, την τουρκική λίρα, η οποία έπεσε από 1,5 λίρες για ένα δολάριο το 2010 σε 7,33 λίρες σήμερα.
Για να προστατευθεί από τις διακυμάνσεις της συναλλαγματικής ισοτιμίας, ο πληθυσμός σπεύδει στο δολάριο. «Ο Ερντογάν δεν εμπνέει πλέον ελπίδα», ήταν το λιτό και χαρακτηριστικό συμπέρασμα ένας απλού τούρκου συνταξιούχου έξω από ένα ανταλλακτήριο συναλλάγματος της Κωνσταντινούπολης, όπου μόλις είχε μετατρέψει τις αποταμιεύσεις του σε δολάρια…»
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
