Με την παρουσία μόνο δύο διερμηνέων θα συναντηθούν αύριο το απόγευμα στις Βρυξέλλες ο πρωθυπουργός Κυρ. Μητσοτάκης και ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στο περιθώριο της Συνόδου του ΝΑΤΟ.
Το τετ α τετ Μητσοτάκη – Ερντογάν προκρίθηκε ως η μόνη πιθανή λύση, προκειμένου να γίνει ουσιαστική πολιτική συζήτηση ανάμεσα στους δύο ηγέτες, κάτι που έχει πλεονεκτήματα, αλλά και φυσικά και κινδύνους, διότι είναι πάγια η τακτική της Άγκυρας να διαστρεβλώνει την πραγματικότητα ( άρα και τα όσα θα ειπωθούν ).
Ο στόχος της Αθήνας
Η Αθήνα προσέρχεται με βασικό στόχο να καταστεί δυνατή η δημιουργία ενός προσωπικού διαύλου επικοινωνίας ανάμεσα στους δύο ηγέτες, κάτι που δεν επιτεύχθηκε στις δύο προηγούμενε συναντήσεις Μητσοτάκη-Ερντογάν.
Υπενθυμίζεται ότι στις δύο προηγούμενες περιστάσεις, οι δύο ηγέτες περιβάλλονταν από πολυμελείς αντιπροσωπείες. Η πρώτη διεξήχθη σε μέτριο κλίμα, η δεύτερη σε πραγματικά παγωμένη ατμόσφαιρα.
Από τότε μέχρι και τώρα, ιδιαίτερα την περίοδο ανάμεσα στον Φεβρουάριο και στον Νοέμβριο του 2020, με πλέον χαρακτηριστικές φάσεις την υποβοηθούμενη απόπειρα εισβολής μεταναστών στον Εβρο και την πολύμηνη κρίση στη περιοχή νότια και νοτιοανατολικά Ρόδου και Καστελλόριζου, έχει γίνει μια σειρά από προσπάθειες μεσολάβησης, οι περισσότερες με ελάχιστη επιτυχία, αλλά και την επίτευξη ορισμένων στόχων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ιδιαίτερα ως προς το πλαίσιο αντιμετώπισης της Τουρκίας.
Ωστόσο, εκείνο που πρακτικά έχει οδηγήσει σε προσωρινό «πάγο» τις προκλήσεις της Αγκυρας στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο ήταν η ήττα του Ντόναλντ Τραμπ στις αμερικανικές εκλογές και η ανάδειξη του Τζο Μπάιντεν, ενός ορκισμένου ευρωατλαντιστή και οπαδού της πολυμέρειας.
Η σημασία της συνάντησης Μπάιντεν – Ερντογάν
Για ευνόητους λόγους, η Αθήνα αξιολογεί ως ιδιαίτερα σημαντικό το γεγονός ότι ο Τούρκος πρόεδρος, πριν από τη συνάντησή του με τον κ. Μητσοτάκη, θα συναντηθεί με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζό Μπάιντεν, ο οποίος έχει προαναγγείλει ότι θα θέσει στον κ. Ερντογάν και τα ζητήματα που αφορούν την Ανατολική Μεσόγειο.
Η αγωνία των Τούρκων για τη συνάντηση της Δευτέρας είναι ορατή και στις διαρροές για τις διάφορες «λύσεις» που έχουν προτείνει και υποτίθεται είχαν δεχθεί οι Αμερικανοί (διαψεύσθηκαν όλες οι σχετικές πληροφορίες από την Αγκυρα) για το ζήτημα των S-400.
Και είναι απολύτως κατανοητή η αγωνία αυτή, καθώς είναι προφανές ότι το κλίμα που θα καταγραφεί στη συνάντηση Μπάιντεν – Ερντογάν θα επηρεάσει και την ευρύτερη ατμόσφαιρα στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
Υπενθυμίζεται πως το διήμερο 24-25 Ιουνίου θα συνεδριάσει εκ νέου το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και οι ηγέτες της Ε.Ε. θα κληθούν να συζητήσουν για μια σειρά από ζητήματα που αφορούν άμεσα την Τουρκία, με κυρίαρχο την ανανέωση της κοινής δήλωσης του 2016 για το προσφυγικό.
Η εκκρεμότητα λειτουργεί επιβαρυντικά, και ήδη από την Αθήνα εστάλη ένα μήνυμα προς την Αγκυρα, μέσω της απόφασης να χαρακτηριστεί η Τουρκία ασφαλής τρίτη χώρα για αιτούντες άσυλο από Συρία, Αφγανιστάν, Πακιστάν, Μπανγκλαντές και Σομαλία.
Για την Τουρκία είναι πολύ πιο σημαντική η συζήτηση περί τελωνειακής ένωσης, ωστόσο υπό τις παρούσες συνθήκες καθίσταται σαφές πως κάποια σοβαρή εξέλιξη προς αυτήν την κατεύθυνση είναι μάλλον δύσκολη.
Τί μπορεί να αποκομίσει ο πρωθυπουργός
Τα πραγματικά ερωτήματα είναι πού ελπίζει και τι πιστεύει ότι μπορεί να αποκομίσει από τη συνάντηση της Δευτέρας ο κ. Μητσοτάκης.
Η απάντηση που σύμφωνα με πληροφορίες ( Καθημερινή της Κυριακής ), δίνουν κυβερνητικοί και διπλωματικοί κύκλοι είναι περίπου ίδια: όχι πολλά πράγματα.
Στόχος σε αυτήν τη φάση είναι να κυλήσει ήρεμα το προσεχές καλοκαίρι στο Αιγαίο και, με τη βοήθεια παράλληλων διαδικασιών, όπως οι διερευνητικές, τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) και η θετική ατζέντα την οποία έχει αναλάβει ο υφυπουργός Εξωτερικών Κώστας Φραγκογιάννης, να χτιστεί ξανά ένα πλαίσιο διαλόγου.
Η απελπιστικά ελάχιστα φιλόδοξη θετική ατζέντα, παρά τις καλές προθέσεις, είναι κατά γενική ομολογία ενδεικτική του ναδίρ το οποίο έχουν αγγίξει οι ελληνοτουρκικές σχέσεις, με ευθύνη, βεβαίως, της Τουρκίας.
