“Μεγαλώνει την Ελλάδα στο Ιόνιο και τη μικραίνει στο Αιγαίο” η τμηματική επέκταση των χωρικών υδάτων – Τι φοβάται η αντιπολίτευση

Σοβαρά ερωτηματικά δημιουργεί η αποκάλυψη από τον απερχόμενο υπουργό Εξωτερικών Νίκο Κοτζιά ότι η Ελλάδα πρόκειται “να μεγαλώσει” προεκτείνοντας τα χωρικά της ύδατα στο Ιόνιο στα 12 μίλια (από τα 6 που είναι σήμερα).

Για τη σκοπιμότητα της ελληνικής πρωτοβουλίας, με τους όρους τους οποίους γίνεται, υπάρχουν πολλά ερωτηματικά από την Αντιπολίτευση, η οποία εμφανίζεται να μην έχει (και σε αυτό το εθνικό θέμα) επίσημη ενημέρωση από την κυβέρνηση. Έτσι ανησυχεί ότι “μεγαλώνοντας” η κυβέρνηση την Ελλάδα στο Ιόνιο, κινδυνεύει να τη… “μικρύνει” στο Αιγαίο.

O Ευάγγελος Βενιζέλος, αναφερόμενος στην “κίνηση Κοτζιά” δήλωσε: «Μερική επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης εκτός Αιγαίου, με τα χωρικά ύδατα στο Αιγαίο να παραμένουν στα 6 μίλια, σημαίνει αποδοχή, πρώτον, του θεμελιώδους τουρκικού επιχειρήματος περί “ειδικών συνθηκών” στο Αιγαίο και, δεύτερον, της τουρκικής πρακτικής καθώς η Τουρκία έχει διαφοροποιημένο μήκος χωρικών υδάτων. Τέτοιες κινήσεις που απασχολούν την εθνική πολιτική επί σαράντα πέντε χρόνια ούτε εξαγγέλλονται υπό τέτοιες ενδοκυβερνητικές συνθήκες, ούτε, πολύ περισσότερο, γίνονται έτσι, ως επικοινωνιακό αντίβαρο».

Από την πλευρά της Ν.Δ. ο Γιώργος Κουμουτσάκος επεσήμανε: «η επιλεκτική επέκταση των χωρικών της υδάτων, γίνεται πρόχειρα και αποσπασματικά επ’ ευκαιρία της παράδοσης-παραλαβής του Υπουργείου Εξωτερικών. Για ακόμη μία φορά, επιβεβαιώνεται η έλλειψη σοβαρότητας και συναίσθησης ευθύνης.»

Για την καλύτερη κατανόηση του όλου θέματος, παραθέτουμε ενημερωτικές απαντήσεις σε εννέα βασικές ερωτήσεις της κοινής γνώμης σε ένα δύσκολο πράγματι ζήτημα:

Τι ορίζει το διεθνές δίκαιο;

Η Συνθήκη για το Δίκαιο της Θάλασσας έχει αναγνωρίσει ως αναφαίρετο δικαίωμα των κρατών την επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης στα 12 ναυτικά μίλια (ν.μ.) και είναι αυτονόητο το δικαίωμα της Ελλάδας να το πράξει. Ο Νίκος Κοτζιάς ανακοίνωσε ότι έχει έτοιμη την απόφαση για την επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων (αιγιαλίτιδα ζώνη) στο Ιόνιο, από τους Οθωνούς μέχρι τα Αντικύθηρα, στα 12 ναυτικά μίλια.

Θα υπάρξουν προστριβές με τους γείτονες;

Όχι,  δεν θα υπάρξουν. Ούτως ή άλλως με την Ιταλία και την Αλβανία δεν είχαμε διαφορά ως προς τα χωρικά ύδατα και μόνο η Αλβανία είχε εγείρει ενστάσεις το 2009 ως προς τον υπολογισμό των ορίων της υφαλοκρηπίδας. Επιπλέον, η ελληνική κίνηση μπορεί να ερμηνευτεί ότι ανταποκρίνεται και στην αρχή της αμοιβαιότητας κατά το Διεθνές Δίκαιο, καθώς τόσο η Ιταλία όσο και η Αλβανία (στο τμήμα που αντικρίζει τους Οθωνούς) έχουν ήδη επεκτείνει την αιγιαλίτιδα ζώνη τους στα 12 μίλια. Μάλιστα, Ελλάδα και Ιταλία έχουν οριοθετήσει τις υφαλοκρηπίδες με βάση την “αρχή της μέσης γραμμής” και με πλήρη αναγνώριση των νησιών ήδη από το 1977.

Τότε, τι ανησυχεί την αντιπολίτευση;

Την ανησυχεί η πολιτική της τμηματικής επέκτασης των χωρικών υδάτων. Με το να προχωρά σε επέκταση των χωρικών υδάτων στο Ιόνιο και όχι και στο Αιγαίο, η Ελλάδα, είναι ως να παραδέχεται ότι το συγκεκριμένο κυριαρχικό δικαίωμα τελεί υπό διαπραγμάτευση και ότι δεν ισχύει παντού και πάντα με τον ίδιο τρόπο. Είναι σημαντικό ότι η ίδια η χώρα εμφανίζεται να αποδέχεται ότι αυτό το κυριαρχικό δικαίωμα δεν έχει την ίδια εφαρμογή σε όλη την επικράτειά της.

Είναι δηλαδή ως να αποδέχεται η Ελλάδα την τουρκική θέση ότι το Αιγαίο έχει «ειδικό καθεστώς» και δεν ισχύουν σε αυτό τα 12 ν.μ. Θυμίζουμε ότι προκειμένου να υποστηρίξει τη θέση της, η Τουρκία έχει κάνει τμηματική επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης της στη Μαύρη θάλασσα και στη Μεσόγειο στα 12 ν.μ., αλλά επιμένει ότι το Αιγαίο αποτελεί “ειδική περίπτωση που απαιτεί όχι εφαρμογή των διεθνών κανόνων αλλά διμερή διαπραγμάτευση.

Όταν λ.χ. η Τουρκία θεωρεί ότι μπορεί να κάνει έρευνες με το Barbaros σε τμήμα της ελληνικής υφαλοκρηπίδας (όπως και της Κυπριακής ΑΟΖ), το κάνει επικαλούμενη ακριβώς ότι τα όρια δεν μπορούν να χαραχτούν με βάση το διεθνές δίκαιο αλλά τις «ειδικές συνθήκες» και τα «ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της περιοχής».

Τι δείχνει, συνεπώς, η τμηματική επέκταση των χωρικών υδάτων στο Ιόνιο;

Ότι η Ελλάδα “σέβεται” τις αιτιάσεις της Τουρκίας στο Αιγαίο και είναι πολύ προσεκτική να μην τη θίξει, ιδιαίτερα αυτή την περίοδο της έντασης. Όμως το ερώτημα που τίθεται είναι κατά πόσο γίνεται σαφές στην Τουρκία ότι η χώρα μας έχει το κυριαρχικό δικαίωμα να επεκτείνει τα χωρικά μας ύδατα στα 12 ν.μ. και στο Αιγαίο, αλλά στο όνομα της καλής γειτονίας και του διαλόγου δεν το εφαρμόζει ακόμα.

Γιατί η άσκηση ξαφνικά αυτού του κυριαρχικού δικαιώματος μόνο στο Ιόνιο, πιθανόν να δείχνει σε όλο τον κόσμο (και βέβαια στην Άγκυρα) ότι η Ελλάδα παραδέχεται ότι το δικαίωμά της δεν έχει την ίδια εφαρμογή σε όλη την επικράτειά της. Γιατί αυτό προκύπτει αβίαστα εάν κανείς αναρωτηθεί γιατί το κάνει στο Ιόνιο και όχι και στο Αιγαιο.

Είναι πράγματι casus belli τα 12 μίλια στο Αιγαίο;

Υπενθυμίζουμε ότι η Τουρκία υποστηρίζει ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να ασκήσει αυτό το κυριαρχικό της δικαίωμα, γιατί αυτό θα «έκλεινε» κάθε τουρκική πρόσβαση στη θάλασσα. Έτσι, δεν αρκείται στην εξασφάλιση της αβλαβούς διέλευσης και της διευκόλυνσης της ναυσιπλοΐας που της παρέχει η χώρα μας κατά το διεθνές δίκαιο.

Με απόφαση της Εθνοσυνέλευσής της (8/6/1995), μόλις τέθηκε σε ισχύ η Σύμβαση του Δικαίου της Θάλασσας, η Τουρκία εξέδωσε το γνωστό «casus belli» και έκτοτε θεωρεί ως αιτία πολέμου την επέκταση στα 12 μίλια των ελληνικών χωρικών υδάτων.

Η Ελλάδα έχει, παρ’ όλα αυτά,  το δικαίωμα να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στο Αιγαίο;

Το άρθρο 2 του Ν.2321/1995, κυρωτικού της Σύμβασης του Δικαίου της Θάλασσας, προβλέπει ότι «η Ελλάδα έχει το αναφαίρετο δικαίωμα κατ’ εφαρμογή του άρθρου 3 της κυρουμένης Συμβάσεως να επεκτείνει σε οποιονδήποτε χρόνο το εύρος της χωρικής θάλασσας μέχρι αποστάσεως 12 ν. μιλίων».

Επιπλέον, κατά την επικύρωση της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, η Ελλάδα προέβη σε δήλωση σύμφωνα με την οποία «ο χρόνος και ο τόπος άσκησης του εν λόγω δικαιώματος (…) είναι ένα ζήτημα που απορρέει από την εθνική της στρατηγική».

Γιατί δεν έχει ασκηθεί έως τώρα αυτό το δικαίωμα;

Από τη μεριά τους όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις υποστήριξαν ότι τα 12 μίλια αποτελούν αναφαίρετο κυριαρχικό δικαίωμα, όμως δεν προχώρησαν στην επέκταση της ελληνικής αιγιαλίτιδας ζώνης στο Αιγαίο. Θα μπορούσε κανείς να πει ότι με αυτό τον τρόπο εμμέσως συνέδεσαν και το θέμα αυτό με την προοπτική μιας συνολικής διαπραγμάτευσης που θα αφορούσε το σύνολο των ελληνοτουρκικών σχέσεων, άρα υφαλοκρηπίδα, «γκρίζες ζώνες» κ.λπ.

Τι υποστηρίζει ο Νίκος Κοτζιάς;

Υποστηρίζει ότι η τακτική όλων των κυβερνήσεων απέναντι στην Τουρκία υπηρετούσε μια προσπάθεια αναζήτησης ισορροπίας ανάμεσα στην μη απεμπόληση των κυριαρχικών δικαιωμάτων μας και τη ρεαλιστική παραδοχή ότι αυτά μόνο στο πλαίσιο μιας συνολικότερης ρύθμισης μπορούσαν να κατοχυρωθούν  (αφού διαφορετικά το κόστος θα ήταν μεγάλο). Συνεπώς δεν αγγίζει το Αιγαίο, αλλά μπορεί να ρυθμίσει άνετα το Ιόνιο, όπου δεν υπάρχει πρόβλημα.

Τι του λέει η αντιπολίτευση;

Έτσι όμως δημιουργείς τετελεσμένα… (στο μυαλό τουλάχιστον των πολιτικών και διπλωματών της Άγκυρας). Και, με δική σου πρωτοβουλία,  διαμορφώνεις περιβάλλον αποδοχής των τετελεσμένων αυτών στη διεθνή κοινότητα, υιοθετώντας στην ουσία τις τουρκικές αιτιάσεις…

Περισσότερα νέα, ρεπορτάζ και αναλύσεις: [home]
Ακολουθήστε το στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο

Καμία δημοσίευση για προβολή