Μετά το Γαλλικό “Συμβόλαιο Ασφαλείας” η Ελλάδα είναι έτοιμη να υπογράψει τη νέα Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας Ελλάδας – ΗΠΑ, που όπως υποστηρίζουν και τα δύο μέρη θα προσφέρει «ασπίδα» απέναντι στις τουρκικές προκλήσεις αλλά και εγγύηση για την ασφάλεια και τη σταθερότητα στην Αν. Μεσόγειο.
Η νέα συμφωνία – που θα υπογράψουν την Πέμπτη στην Ουάσιγκτον ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας και ο Αμερικανός ομόλογός του, Άντονι Μπλίνκεν – θα έχει για πρώτη φορά πενταετή διάρκεια, θα περιλαμβάνει νέες τοποθεσίες και επέκταση των υφιστάμενων αμερικανικών βάσεων και θα συνοδεύεται από μία δήλωση στήριξης του Άντονι Μπλίνκεν προς την Ελλάδα.
Σύμφωνα με πληροφορίες, εκτός από τις διευκολύνσεις στον ναύσταθμο της Σούδας, οι Αμερικανικές Ενοπλες Δυνάμεις θα αποκτήσουν θεσμοθετημένη πρόσβαση στο πεδίο βολής, στο Στρατόπεδο «Γιαννούλη» (στην Αλεξανδρούπολη), τον Ναύσταθμο Κρήτης (στη Σούδα), το Πεδίο Βολής Λιτοχώρου Πιερίας και το Στρατόπεδο «Γεωργούλα» (κοντά στην Αεροπορική Βάση Λάρισας και στη Βάση της Αεροπορίας Στρατού στο Στεφανοβίκειο).
Η σημασία της χρονικής συγκυρίας
Η χρονική συγκυρία της σύνοψης αμυντικής συνεργασίας με τις ΗΠΑ είναι κρίσιμη, καθώς από τη μία πλευρά η Τουρκία αυξάνει τις προκλήσεις στο Αιγαίο, την Ανατολική Μεσόγειο και την Κύπρο και από την άλλη, οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι προφανές ότι μειώνουν την παρουσία τους στην ευρύτερη περιοχή.
Εκ των πραγμάτων, πέραν της δεδομένης αύξησης των αμερικανικών επενδύσεων στην Ελλάδα για τη βελτίωση των υποδομών που θα φιλοξενούν τις στρατιωτικές δυνάμεις των ΗΠΑ, η Ουάσινγκτον αναλαμβάνει την υποχρέωση να μην επιτρέψει επίθεση τρίτης χώρας στο έδαφος που φιλοξενεί τόσο σημαντικές βάσεις για τη στρατιωτική της μηχανή.
Ένα ακόμα βήμα για τη θωράκιση της χώρας
Για την Αθήνα, η υπογραφή της συμφωνίας συνιστά ένα ακόμα εξαιρετικά σημαντικό βήμα για την αμυντική θωράκιση της χώρας, ενώ επιπρόσθετα, η αμερικανική παρουσία σε στρατηγικά σημεία της χώρας, θα φέρει έργα υποδομής στις αντίστοιχες περιοχές.
Σε συνέντευξή του (ΤοΒήμα) ο υπουργός Εξωτερικών επισήμανε μεταξύ άλλων ότι την τελευταία διετία υπήρξαν τρεις σημαντικές αλλαγές που έκαναν επιτακτική την αναθεώρηση της συμφωνίας που υπέγραψα πριν από δύο χρόνια, οι εξής :
Πρώτον, η στρατηγική σχέση μας με τις ΗΠΑ έχει περάσει σε άλλο επίπεδο. Βρίσκεται στο υψηλότερο σημείο της. Η νέα συμφωνία αποτελεί επιστέγασμα της μοναδικής αυτής σχέσης – που με τη σειρά της συμπληρώνεται από τις σχέσεις που έχουμε αναπτύξει με τους βόρειους γείτονες μας, τις χώρες της Μέσης Ανατολής, αλλά και ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Γαλλία. Και έπονται άλλες.
Δεύτερον, το περιβάλλον ασφαλείας στην περιοχή μας έχει αλλάξει άρδην. Δυστυχώς η Τουρκία προκαλεί σχεδόν σε καθημερινή βάση. Ας μη λησμονούμε επίσης τα γεγονότα στον Εβρο και το «Oruc Reis». Και βεβαίως διατηρείται η απειλή πολέμου, με την Τουρκία να έχει τον μεγαλύτερο αποβατικό στόλο στη Μεσόγειο απέναντι από τα νησιά του Αιγαίου.
Τρίτον, το αμερικανικό στρατηγικό και στρατιωτικό αποτύπωμα μετατρέπεται και μεταφέρεται.
Η συμφωνία Δένδια – Πομπέο
Η προηγούμενη αναθεώρηση της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας υπεγράφη στην Αθήνα, τον Οκτώβριο του 2019, από τους Νίκο Δένδια και Μάικ Πομπέο, με τον τότε υπουργό Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών, να στέλνει ηχηρά μηνύματα στην Άγκυρα με αφορμή τις παράνομες τουρκικές γεωτρήσεις στην Κυπριακή ΑΟΖ.
«Θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε για να πείσουμε τους Τούρκους, ότι αυτά δεν είναι προς το συμφέρον κανενός. Έχουμε καταστήσει σαφές ότι αυτή η σύγκρουση δεν πρέπει να στρατιωτικοποιηθεί, ότι οι παράνομες γεωτρήσεις δεν είναι αποδεκτές, ότι η παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου δεν είναι αποδεκτή» είχε δηλώσει στις 5/10/2019 ο τότε υπουργό Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών, Μάικ Πομπέο.
Η επιστολή του Μάικ Πομπέο
Η συμφωνία μάλιστα, συνοδευόταν και από την επιστολή του Μάικ Πομπέο με εκτενείς αναφορές στον αποσταθεροποιητικό ρόλο της Τουρκίας.
«Η Άγκυρα δημιουργεί κίνδυνο αποσταθεροποίησης της Νοτιοανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ. Οι μονομερείς ενέργειες προκαλούν μόνο κλιμάκωση των εντάσεων στην περιοχή. Ο εξαναγκασμός, οι απειλές, ο εκφοβισμός και η στρατιωτική δραστηριότητα δεν θα επιλύσουν τις εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο» αναφερόταν στην επιστολή του Πομπέο.
«Να είστε βέβαιοι ότι θα δράσουμε για να προστατεύσουμε και να διατηρήσουμε τις βασικές αξίες της κυριαρχίας ενός κράτους, του Κράτους Δικαίου και της προστασίας της ιδιωτικής περιουσίας» είχε πει στις 05/10/2019, ο τότε υπουρηός Εξωτερικών ΗΠΑ.
Η πρώτη αμερικανική “εγγύηση”
Η πρώτη αμερικανική “εγγύηση” για την σταθερότητα στην Αν. Μεσόγειο, είχε έρθει το 1976, δύο χρόνια μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, από τον Χένρι Κίσινγκερ.
«Έχουμε δηλώσει την πεποίθησή μας ότι καμία πλευρά δεν θα πρέπει να αναζητήσει στρατιωτική λύση σε αυτές τις διαφορές. Ως εκ τούτου, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα εναντιωθούν ενεργά και κατηγορηματικά σε κάθε πλευρά που θα επιδιώξει στρατιωτική λύση και θα καταβάλουν μεγάλη προσπάθεια να αποτρέψουν μια τέτοια δράση» ανέφερε στην εποστολή του ο Κίσινγκερ στις10 Απριλίου το 1976.
Μετά τη συμφωνία Αθήνας – Παρισιού, η ελληνοαμερικανική αμυντική συμφωνία ενισχύει ακόμη περισσότερο τη θέση της Ελλάδας στην Αν. Μεσόγειο.
«Είναι μια σημαντική συμφωνία αυτή που θα υπογραφεί το προσεχές διάστημα, η οποία νομίζω αναβαθμίζει ακόμη περισσότερο το γεωστρατηγικό και γεωπολιτικό αποτύπωμα της Ελλάδας. Εξαιρετικά σημαντικό το γεγονός ότι συμπεριλαμβάνεται στη συμφωνία τόπος κοντά στα χερσαία μας σύνορα, στον Έβρο» δήλωσε ο Γιάννης Οικονόμου.
Ο Νίκος Δένδιας είχε νωρίτερα συνάντηση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη με αντικείμενο την προετοιμασία του ταξιδιού του στην Ουάσιγκτον.
