Το Κογκρέσο των ΗΠΑ κόβει κάθε πιθανή συζήτηση για επιστροφή της χώρας στο πρόγραμμα των F-35, καθώς πλησιάζει η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ και η Τουρκία παραμένει αμετακίνητη στο «όχι» της σχετικά με την ένταξη στη συμμαχία της Σουηδίας και της Φινλανδίας.
Οι S-400 και η αποβολή
Όπως είναι γνωστό, το 2019 η Ουάσινγκτον αποφάσισε να αποβάλλει την Τουρκία -παρότι ήταν μια από τις πρώτες χώρες που είχαν ενταχθεί στο πρόγραμμα- από την ανάπτυξη του Joint Strike Fighter (JSF), καθώς κρίθηκε ότι η απόκτηση του ρωσικού αντιαεροπορικού συστήματος S-400, εκτός του ότι ήταν πλήρως ασύμβατη με τα οπλικά συστήματα του ΝΑΤΟ, θα μπορούσε να υποσκάψει την αποτελεσματικότητα του stealth μαχητικού 5ης γενιάς. Συγκεκριμένα, ο φόβος των ειδικών ήταν ότι τα ραντάρ του συστήματος θα μπορούσαν να «μάθουν» να ανιχνεύουν το στίγμα των F-35, μια πληροφορία που θα ήταν υπερπολύτιμη για τη Ρωσία.
«Παζάρι»
Από τότε και ως σήμερα -με τα γνωστά «πάνω» και «κάτω» της τουρκικής ηγεσίας- η Άγκυρα, η οποία αρνείται να αποσύρει το ρωσικό σύστημα από το οπλοστάσιό της, έχει επιχειρήσει με διάφορους τρόπους να επιστρέψει στο πρόγραμμα των F-35, καθώς ο αρχικός σχεδιασμός προέβλεπε την αγορά 100 μαχητικών, ώστε να αντικατασταθούν παλιότερα F-16, αλλά και να εξοπλιστεί το μίνι αεροπλανοφόρο «Anadolu» που η χώρα κατασκευάζει σε συνεργασία με την Ισπανία. Πηγές του ΝΑΤΟ υποπτεύονται ότι το «παιχνίδι» του Ερντογάν με τη Σουηδία και Φινλανδία ίσως υποκρύπτει και «παζάρι» για επιστροφή της Τουρκίας στο πρόγραμμα JSF.
«Η Τουρκία δεν επανέρχεται στο πρόγραμμα των F-35»
Ωστόσο, ο πρόεδρος της Επιτροπής Ενόπλων Δυνάμεων της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ, βουλευτής Άνταμ Σμιθ, έβαλε «ταφόπλακα» σε μια τέτοια εξέλιξη, καθώς, μιλώντας σε συνέδριο ξεκαθάρισε χωρίς καμία περιστροφή ότι «η Τουρκία δεν επανέρχεται στο πρόγραμμα των F-35». Ο Σμιθ (ο οποίος, πρέπει να σημειωθεί, έχει έντονα κριτική στάση έναντι του προγράμματος) προσέθεσε, απευθυνόμενος σε δημοσιογράφους, ότι «δεν πρόκειται, ξέρετε, για την τιμωρία της Τουρκίας για την αγορά ρωσικών οπλικών συστημάτων. Το θέμα είναι να μην έχουμε τους S-400 στην ίδια θέση με το F-35 λόγω πιθανής απώλειας κρίσιμων πληροφοριών».
Παράθυρο για διαπραγμάτευση
Ο Δημοκρατικός βουλευτής, ωστόσο, «άνοιξε παράθυρο» για πιθανή διαπραγμάτευση με την Τουρκία για άλλα οπλικά συστήματα, αν κάτι τέτοιο θα διευκόλυνε την Άγκυρα να υπαναχωρήσει και να δεχθεί την ένταξη των δύο σκανδιναβικών χωρών στο ΝΑΤΟ, λέγοντας ότι υπάρχουν άλλοι μοχλοί που θα μπορούσαν ενδεχομένως να «τραβηχτούν» για να πείσουν την Τουρκία να συμβαδίσει με την συμμαχία. Υπενθυμίζεται, εδώ, ότι εκκρεμεί αίτημα της Τουρκίας για την αγορά 40 νέων F-16 και την αναβάθμιση άλλων 80, καθώς το Κογκρέσο έχει «παγώσει» τη συζήτηση, παρότι το Στέιτ Ντιπάρτμεντ έχει δώσει το «πράσινο φως» για την αγοραπωλησία αυτή.
Τι -λέει ότι- θέλει η Τουρκία
Για την ώρα, πάντως, η Τουρκία δηλώνει ότι η άρνησή της να δεχθεί την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ εδράζεται σε ζητήματα ασφαλείας, επικαλούμενη τη στάση της Στοκχόλμης και του Ελσίνκι έναντι του ΡΚΚ αλλά και των μονάδων κουρδικής πολιτοφυλακής στη Συρία, YPG. Επίσης, πιέζει για την άρση του εμπάργκο πώλησης όπλων που η Σουηδία επέβαλε πριν από μερικά χρόνια, όταν η Τουρκία άρχισε τις στρατιωτικές επιχειρήσεις στη βόρεια Συρία. Ωστόσο, αναλυτές εκτιμούν ότι η Άγκυρα έχει ευρύτερες επιδιώξεις, ιδίως υπό το πρίσμα της αναβάθμισης του ρόλου της Ελλάδας στην ανατολική πτέρυγα της συμμαχίας.
