Ενώ προετοιμάζεται πυρετωδώς η σύνοδος υπουργών Εξωτερικών του σχήματος «3+1», δηλαδή Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ και ΗΠΑ, στα μέσα Μαΐου, σε πλήρη εξέλιξη βρίσκονται στο παρασκήνιο διεργασίες για την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου με άξονα το ενεργειακό. Μάλιστα, διπλωματικοί παρατηρητές εκτιμούν ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης που είχε χθες τηλεφωνική επικοινωνία με τον υπουργό Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν, με θέμα την Ουκρανία, “αποκλείεται να μην έθεσε το ζήτημα”.
Ήδη αυτή την εβδομάδα, υπήρξε σειρά επαφών στην Αθήνα της διακομματικής αντιπροσωπείας της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ με επικεφαλής τον πρόεδρο της Επιτροπής Ενέργειας και Εμπορίου Φρανκ Παλόνε με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη αλλά και πλειάδα υπουργών, όπως ο υπουργός Περιβάλλοντος Κώστας Σκρέκας, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας και ο υφυπουργός Κώστας Φραγκογιάννης, ο υπουργός Άμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος και ο υπουργός Ανάπτυξης Άδωνις Γεωργιάδης.
Άλλωστε όπως φαίνεται τόσο από τη σύνθεση της ελληνικής αντιπροσωπείας, όσο και από το περιεχόμενο αυτών των ελληνοαμερικανικών συνομιλιών, γίνεται σαφές ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι ενεργειακές εξελίξεις βαδίζουν χέρι – χέρι.
Πριν από αυτές τις συνομιλίες άλλωστε υπήρξαν στις αρχές Απριλίου επαφές σε επίπεδο τριμερούς Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ τόσο σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών όσο και σε επίπεδο υπουργών Ενέργειας.
Στόχος της Ελλάδας είναι να καταστεί η χώρα πύλη εισόδου ενέργειας
Στόχος της Ελλάδας είναι να καταστεί η χώρα πύλη εισόδου ενέργειας προς τα Βαλκάνια και την Ευρωπαϊκή Ένωση στο πλαίσιο της πορείας απεξάρτησης της Ευρώπης από το φυσικό αέριο της Ρωσίας.
«Όποιον τρόπο και αν επιλέξουμε για τη μεταφορά του φυσικού αερίου από την Ανατολική Μεσόγειο, η Ελλάδα θα διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο ως το σημείο εισόδου του φυσικού αερίου από την Ανατολική Μεσόγειο στην Ευρώπη», υπογράμμισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης προς την διακομματική αντιπροσωπεία των ΗΠΑ την Τετάρτη.
“Παιχνίδι”στην Άγκυρα με ΗΠΑ και Ισραήλ
Να θυμίσουμε ότι την προηγούμενη εβδομάδα ο τούρκος υπουργός Ενέργειας Φατίχ Ντονμέζ προανήγγειλε «σημαντικές εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο σχετικά με το φυσικό αέριο», χωρίς όμως να δώσει περισσότερες πληροφορίες.
Αυτό έγινε μετά την επίσκεψη της αμερικανίδας υφυπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Βικτόριας Νούλαντ στο τρίγωνο Άγκυρα – Αθήνα – Λευκωσία, όπου μεταξύ άλλων κατέστησε σαφές ότι η Ουάσινγκτον θα πιέσει σφόδρα για τον τερματισμό της προμήθειας ρωσικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Και επίσης ότι πρόθεση της Ουάσιγκτον είναι η πλήρης επαναφορά της Τουρκίας στο δυτικό στρατόπεδο. Ένα “τυράκι” προς αυτή την κατεύθυνση θα μπορούσε να είναι η κανοποίηση της αξίωσης της Τουρκίας να έχει ένα σημαντικό μερίδιο από τους πόρους της Ανατολικής Μεσογείου σε βάρος Ελλάδας και Κύπρου.
Από την άποψη αυτή οι ενεργειακές εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο είναι σίγουρο ότι προκαλούν το ενδιαφέρον των ΗΠΑ που θα ήθελαν να επιταχυνθούν, όπως επίσης και οι συνομιλίες για την επίλυση του Κυπριακού, που αποτελεί τον ‘γόρδιο δεσμό” στην Ατλαντική ενεργειακή πολιτική στη Μεσόγειο.
Το Ενεργειακό στη Μεσόγειο, η Άγκυρα και το Κυπρισκό
Χθες έγινε γνωστό ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου θα μεταβεί μαζί με τον τούρκο υπουργό Ενέργειας Φ. Ντονμέζ στο Ισραήλ στις 24 Μαΐου. Σύμφωνα με την «Χουριέτ», οι ΗΠΑ βρίσκονται πίσω από τις συνομιλίες για την ενέργεια ανάμεσα στην Τουρκία, το Ισραήλ και το ιρακινό Κουρδιστάν, με στόχο τη μεταφορά φυσικού αερίου από το Ιράκ στην Ευρώπη.
Η Τουρκία εμφανίζεται αποφασισμένη για δυναμική είσοδο στους ενεργειακούς σχεδιασμούς, στη Μεσόγειο, με κομβικό σημείο την εξομάλυνση των σχέσεών της με το Ισραήλ, που μπορεί να τερματίσει τη μέχρι σήμερα φερόμενη ως «απομόνωση» της Αγκυρας και να σημάνει ενδεχόμενη αλλαγή των συσχετισμών.
Τουρκικές πηγές βλέπουν τις εξελίξεις στον τομέα της ενέργειας ως ενδεχόμενο καταλύτη και στο Κυπριακό, υπενθυμίζοντας τη σαφή θέση της Αγκυρας ότι κανένα σχέδιο στην Ανατολική Μεσόγειο δεν μπορεί να προχωρήσει χωρίς τη συμμετοχή της Τουρκίας. Τουρκικές διπλωματικές πηγές υπενθυμίζουν μάλιστα ότι για την Αγκυρα το σχέδιο του EastMed δεν ήταν ποτέ ρεαλιστικό, χαρακτηρίζοντάς το ως ένα πολιτικό εργαλείο ώστε να υπάρξει μια προσέγγιση Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ που θα απέκλειε την Τουρκία.
