Μεταξύ σφύρας και άκμονος φαίνεται ότι βρίσκεται ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος βλέπει την προσπάθειά του να προσεγγίσει τη Μόσχα να του κοστίζει διπλά.
Σύμφωνα με μια ιδιαίτερα καυστική ανάλυση του Σεμίχ Ιντίζ για το Al Monitor, η πρόσφατη ανακοίνωση της Μόσχας ότι Ρωσία και Τουρκία είναι έτοιμες να υπογράψουν συμφωνία για την παράδοση νέων συστοιχιών του εξελιγμένου αντιαεροπορικού συστήματος S-400 έφερε σε εξαιρετικά δύσκολη θέση την Άγκυρα, η οποία προσπαθεί με κάθε τρόπο να βελτιώσει τις σχέσεις της με τις ΗΠΑ, αλλά και τους λοιπούς δυτικούς συμμάχους της. Μάλιστα, πηγές της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας δήλωσαν στο BBC ότι «αυτό είναι ένα θέμα που μπορεί να συζητηθεί ανά πάσα στιγμή. Ωστόσο, στην παρούσα φάση δεν υπάρχει τέτοιο αίτημα».
«Μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα»
Οι ίδιες πηγές σημείωσαν ότι η κίνηση της Ρωσίας μπορεί να ερμηνευθεί μόνο με δύο τρόπους: είτε ότι αποτελεί δήλωση προθέσεων, είτε ότι επιχειρείται να υποσκαφθεί η προσπάθεια επαναπροσέγγισης της Τουρκίας με τη Δύση. Ο ίδιος ο Ερντογάν αναφέρθηκε στο θέμα, αλλά ήταν μάλλον… ασαφής: «Δεν έχουμε δισταγμούς για τη δεύτερη συστοιχία των S-400 από τη Ρωσία ή για παρόμοια θέματα. Έχουμε κάνει πολλά βήματα με τη Ρωσία για τους S-400 και γενικά για την αμυντική μας συνεργασία» είπε ο Τούρκος πρόεδρος, ωστόσο δεν προσδιόρισε χρόνο ή άλλες λεπτομέρειες.
Ο Ιντίζ εκτιμά ότι η ασάφεια του Ερντογάν για τη δεύτερη δόση των S-400 δείχνει ότι η Άγκυρα βρίσκεται σε φάση «μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα»: το όραμά του να αναπτύξει στρατηγικούς δεσμούς με τη Μόσχα, δεδομένης της επιδείνωσης των σχέσεων της Άγκυρας με τη Δύση (ιδίως μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016) αποδεικνύεται σταδιακά κενό περιεχομένου. Τα τελευταία τρία χρόνια, η Άγκυρα διαπίστωσε ότι οι διαφορές της με τη Μόσχα για μείζονος σημασίας θέματα όπως η Συρία, η Λιβύη, ο Καύκασος και η Ουκρανία είναι αξεπέραστα.
Πιέσεις εκατέρωθεν
Όχι μόνον αυτό, αλλά τα ζητήματα αυτά μπορούν εύκολα να προκαλέσουν εντάσεις με τη Ρωσία, και απαιτούν λεπτούς χειρισμούς. Κάπως έτσι, λέει ο αναλυτής, ο Ερντογάν έπεσε στην ίδια του την παγίδα με τους S-400, καθώς έδωσε στη Ρωσία ένα χαρτί που μπορεί να το χρησιμοποιεί κατά το δοκούν για να επηρεάζει τις αποφάσεις της Τουρκίας. Τονίζει, δε, ότι η ιδέα που προώθησε ο Ερντογάν, ότι η Τουρκία και η Ρωσία θα μπορούσαν να αναπτύξουν στενούς δεσμούς κόντρα στη Δύση αποδεικνύεται εν τοις πράγμασι απολύτως εσφαλμένη.
Ήδη το κόστος που η Τουρκία πληρώνει με αυτούς τους χειρισμούς είναι τεράστιο (αποβολή από το πρόγραμμα των F-35, κυρώσεις στην αμυντική βιομηχανία της, απειλές νέων κυρώσεων από τις ΗΠΑ, κλπ) και πλέον ο Ερντογάν καλείται να τα δει πώς θα διαχειριστεί τις εκατέρωθεν πιέσεις, καθώς η χώρα του βρίσκεται σε εξαιρετικά δυσχερή θέση. Οι προσπάθειές του επικεντρώνονται στην επαναπροσέγγιση με τη Δύση, ωστόσο, η Μόσχα στέλνει το μήνυμα ότι δεν θα καθίσει με τα χέρια σταυρωμένα.
