Ο Ερντογάν στα συντρίμια του τουρκικού «οικονομικού θαύματος»: Η δεκαετία που διέλυσε την Τουρκία – Μπορεί, και πως, να κερδίσει τις εκλογές του 2023;

Ο Ερντογάν στα συντρίμια του τουρκικού «οικονομικού θαύματος»

Δύο χρόνια πριν από τις εκλογές και πέντε χρόνια μετά το πραξικόπημα στην Τουρκία, ο Ταγίπ Ερντογάν μοιάζει – στο εσωτερικό τουλάχιστον – λιγότερο ισχυρός από ποτέ. ‘Η, τουλάχιστον, μοιάζει τόσο πολιτικά πιεσμένος όσο δεν υπήρξε ποτέ στα σχεδόν 20 χρόνια της κυριαρχίας του. Και, όπως επισημαίνει σε ανάλυσή του το Reuters, η τύχη του – πολιτική και εκλογική – είναι πια άρρηκτα συνδεδεμένη με την τύχη της τουρκικής οικονομίας.

Κοινώς, το εάν και με ποιους όρους θα καταφέρει να επικρατήσει ξανά στις εκλογές εξαρτάται από το εάν μπορεί να αναστήσει την κλονισμένη τουρκική οικονομία. Και να εξηγήσει σε εκατομμύρια τούρκους που βρισκονται στα όρια της εξαθλιωσης πως ακριβώς κατέρρευσε το «οικονομικό θαύμα» που είχε χτιστεί στα πρώτα χρόνια της θητείας του.

Η δημοφιλία Ερντογάν κατρακυλά μαζί με τους οικονομικούς δείκτες

Οι οιωνοί αυτή την στιγμή δεν είναι υπέρ του. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν σταθερή πτώση της δημοτικότητάς του την τελευταία τριετία, σε ένα υπόβαθρο μακράς νομισματικής κρίσης και βαθιάς ύφεσης που επιδεινώθηκε από την πανδημία.

«Εάν κοιτάξεις τους δείκτες δημοφιλίας του προέδρου Ερντογάν παράλληλα με τους οικονομικούς δείκτες, πολύ δύσκολα  θα μπορέσεις να βρεις πεδίο διαμόρφωσης ευνοϊκού προεκλογικού σκηνικού μέσα στο επόμενο 12μηνο», λέει χαρακτηριστικά στο Reuters ο επικεφαλής αναλυτής της Fitch Ratings για την ευρωπαϊκή αγορά ομολόγων, Ντάγκλας Γουίνσλοου.

Οι βασικοί οικονομικοί δείκτες επιβεβαιώνουν του λόγου το αληθές: Ο πληθωρισμός στην Τουρκία βρίσκεται πάνω από 17%, ενώ στα τρόφιμα και σε άλλα βασικά αγαθά ξεπερνά το 20%. Η Παγκόσμια Τράπεζα εκτιμά ότι το βιοτικό επίπεδο για περισσότερους από 1,5 εκατομμύριο τούρκους έπεσε πέρσι κάτω από το όριο της φτώχειας. Και ο δείκτης Gini για την κατανομή του πλούτου δείχνει εκτόξευση των κοινωνικών ανισοτήτων στην χώρα μετά το 2013 και πλήρη αναστροφή της εικόνας παλλαϊκής ευημερίας και εισοδηματικής αναδιανομής που υπήρχε στην πρώτη δεκαετία της ηγεσίας Ερντογάν, και ειδικά στην περίοδο 2006 – 2010.

Το ορόσημο του 2013 και του Γκεζί

Η ανάλυση του Reuters δείχνει ότι το 2013 ήταν και η χρονιά της μεγάλης οικονομικής καμπής για την τουρκική οικονομία σε όλα τα επίπεδα – στο κατά κεφαλήν ΑΕΠ, στην ανεργία, στους δείκτες ευημερίας. Ηταν η χρονιά των μεγάλων αντικυβερνητικών διαδηλώσεων στο πάρκο Γκεζί και της ολοκληρωτικής κυβερνητικής καταστολής.

«Η κρίση του Γκεζί ανέδειξε το ΑΚP, το κόμμα του Ερντογάν ως το νέο σύστημα εξουσίας και αυταρχισμού. Και αποτέλεσε την αφετηρία μεταστροφής του λαϊκού αισθήματος», λέει ο Ατες Αντινορντού», καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Sabanci.

Το επόμενο ορόσημο ήταν το πραξικόπημα του 2016 και η επακόλουθη μετάβαση στο υπερσυγκεντρωτικό προεδρικό σύστημα:

«Ο Ερντογάν μπήκε σε έναν πιο απομονωμένο και συγκεντρωτικό τρόπο λήψης αποφάσεων, παρέχοντας λιγότερη ελευθερία στα μέσα ενημέρωσης. Επομένως, πιθανότατα γίνονται περισσότερα λάθη στην πολιτική και υπάρχει μεγαλύτερο περιθώριο για διαφθορά”, επιησμάινει εδώ ο καθηγητής Αντινορντού.

Τα “erodganomics” και η νομισματική κρίση

Αμέωσς μετά, η οικιονομική καθίζηση πήρε σαρωτική μορφή με τα «erdoganomics»: Η εμμονή του Ερντογάν στην νομισματική ανορθοδοξία των χαμηλών επιτοκίων σε περιβάλλον καλπάζοντος πληθωρισμού. Με αυτή την πολιτική ήρθε η νομισματική κρίση του 2018, η λίρα έχασε το 75% της αξίας της έναντι του δολαρίου σε σχέση με την ισοτιμία του 2013 και τα συναλλαγματικά αποθέματα της κεντρικής τράπεζας εξανεμίστηκαν.

Το ερώτημα είναι εάν ο Ερντογάν μπορεί πλέον να αναστρέψει αυτή την εικόνα και να εμπνεύσει ξανά στην τουρκική κοινωνία με το όραμα της οικονομικής ευημερίας. Όπως επίσης, αποτελεί ζητούμενο με ποιο οικονομικό-πολιτικό μοντέλο και με ποιες διεθνείς συμμαχίες και αναφορές θα επιχειρήσει αυτή την επιστροφή.

«Από πολιτικής πλευράς από το 2013 και μετά, υπάρχει η αίσθηση ότι η Τουρκία και η Δύση έχουν τραβήξει χωριστούς δρόμους», είναι η απάντηση που δίνει εδώ ο Ρότζερ Κέλι,  οικονομικός αναλυτής της Ευρωπαϊκής Τράπεζας για την Ανασυγκρότηση και την Ανάπτυξη.

Ακολουθήστε το στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο

Καμία δημοσίευση για προβολή