Η Τουρκία και το Ισραήλ έπαιξαν και οι δύο, από διαφορετικές πλευρές και με διαφορετική στόχευση, ρόλο-κλειδί στην στρατιωτική νίκη του Αζερμπαϊτζάν επί της Αρμενίας στο Ναγκόρνο Καραμπάχ. Τώρα, στον απόηχο μιας εκεχειρίας θριάμβου για τον ίδιο, ο αζέρος πρόεδρος Ιλχάμ Αλίγεφ φέρεται να αναλαμβάνει, προσωπικά, διαμεσολαβητικό ρόλο για να τα βρουν οι δύο σύμμαχοί του και βάζει νέα δεδομένα στην γεωπολιτική σκακιέρα της περιοχής.
Το υπόβαθρο της υπόθεσης λέει ότι τα drones και άλλα οπλικά συστήματα της Τουρκίας και του Ισραήλ στήριξαν και διαμόρφωσαν την στρατιωτική υπεροπλία του Αζερμπαϊτζάν στην σύγκρουση με την Αρμενία. Οι σχέσεις όμως μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ βρίσκονταν σε επίπεδο παγετού στην μεγαλύτερη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας.
Ο Ερντογάν… παρασύρθηκε στην κόντρα του με το Ισραήλ
Οι πληροφορίες από ισραηλινές πηγές που επικαλείται ο ιστότοπος axios.com λένε ότι ο Αλίγεφ έβαλε το θέμα των τεταμένων διμερών σχέσεων των δύο συμμάχων του σε επικοινωνία που είχε πρόσφατα με τον Ταγίπ Ερντογάν.
Κατά τις ίδιες πηγές, συνεργάτες του Αλίγεφ μετέφεραν στους ισραηλινούς ομολόγους τους θετικό κλίμα από την πλευρά Ερντογάν σε ό,τι αφορά την αναθέρμανση των σχέσεων Τουρκίας και Ισραήλ. Οι ίδιοι μάλιστα φέρονται να επέμειναν στις συνομιλίες αυτές ότι ο Ταγίπ Ερντογάν δεν είναι αντισημίτης αλλά βρέθηκε απέναντι στο Ισραήλ… «παρασυρμένος» από συμβούλους που πλέον δεν βρίσκονται δίπλα του.
Σύμφωνα πάντοτε με τις ίδιες πληροφορίες, ο αζέρος υπουργός Εξωτερικών Γιειχούν Μπαϊράμοφ σε πρόσφατη επικοινωνία με τον ισραηλινό ομόλογό του Γκάμπι Ασκενάζι τόνισε πως είναι η κατάλληλη συγκυρία για να ανοίξουν οι γέφυρες μεταξύ Ισραήλ και Τουρκίας.
Η ενεργειακή συμμαχία Ισραήλ, Ελλάδα και Κύπρου
Όλα αυτά, σε συνδυασμό με την ανάγνωση των εξελίξεων του τελευταίου διαστήματος λένε μάλλον το προφανές: Ότι ο Ταγίπ Ερντογάν κινεί γη και ουρανό, και μαζί κινητοποιεί και όλους τους συμμάχους του, για να αποκαταστήσει τις τουρκο-ισραηλινές σχέσεις. Και το κάνει για δύο λόγους: Αφενός διότι θεωρεί το Ισραήλ ένα καλό προγεφύρωμα αποκατάστασης των σχέσεών του και με τις ΗΠΑ εν όψει της προεδρίας Μπάιντεν και, αφετέρου, γιατί επιχειρεί να προκαλέσει ρήγμα στην ενεργειακή συμμαχία Τελ Αβίβ, Αθήνας και Λευκωσίας στην ανατολική Μεσόγειο.
Με δεδομένο, δε, ότι ο ίδιος ενεργοποίησε κάθε δυνατό δίαυλο επικοινωνίας με το Τελ Αβίβ, αναθέτοντας ακόμη και στον αρχηγό των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών να έρθει σε επαφή και με την Μοσάντ, διπλωματικές πηγές αμφιβάλουν για το κατά πόσο ο Αλίγεφ ανέλαβε την διαμεσολαβητική πρωτοβουλία αυτοβούλως. Εδώ, κλίνουν περισσότερο στην εκτίμηση πως ο ίδιος ο Ερντογάν του ζήτησε την διαμεσολάβηση προς το Τελ Αβίβ ως αντάλλαγμα για την τουρκική συνδρομή στο Ναγκόρνο Καραμπάχ. Και διαβάζουν μάλλον με μειδίαμα τις διαβεβαιώσεις των αζέρων αξιωματούχων ότι ο τούρκος πρόεδρος… παρασύρθηκε σε αντι-ισραηλινή στάση από τους συμβούλους του.
Στην ίδια κατεύθυνση δείχνουν άλλωστε και οι πληροφορίες που επικαλείται το axios.com, επισημαίνοντας ότι τους τελευταίους μήνες η Τουρκία εκπέμπει συνεχώς μηνύματα επίθεσης φιλίας προς το Ισραήλ, κυρίως υπό το βάρος της αντιπαράθεσής της με την Ελλάδα και την Κύπρο για τα ενεργειακά κοιτάσματα της ανατολικής Μεσογείου.
Τελ Αβίβ: Δεν θα ρισκάρουμε την σχέση μας με την Ελλάδα
Το ενδιαφέρον στοιχείο, ωστόσο, ειδικά για την Αθήνα, είναι πως οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι το Ισραήλ, επί του παρόντος τουλάχιστον, δείχνει «πόρτα» στον Ερντογάν:
- Ισραηλινοί αξιωματούχοι φέρονται να δήλωσαν ότι το Τελ Αβίβ θα κινηθεί με ιδιαίτερη επιφυλακτικότητα διότι είναι δύσπιστο ως προς την ειλικρίνεια των προθέσεων του Ερντογάν.
- Οι ίδιοι αξιωματούχοι διαμήνυσαν ότι, σε κάθε περίπτωση, το Ισραήλ δεν θα ρισκάρει και δεν θα διαρρήξει τις σχέσεις του με την Ελλάδα και την Κύπρο για να τα βρει με την Τουρκία.
Η υπόθεση είναι σαφές πως έχει ενδιαφέρον και θα έχει και συνέχεια, η οποία δεν διαγράφεται ιδιαίτερα θετική για τον Ταγίπ Ερντογάν…
