Πέρασε στα ψιλά, ωστόσο, ίσως πρόκειται για την είδηση του μήνα: κορυφαίο στέλεχος του ΥΠΟΙΚ των ΗΠΑ επισκέφθηκε την Τουρκία και συζήτησε με την κυβέρνηση της Άγκυρας μια σειρά ζητημάτων, με βασικό τις όλο και στενότερες εμπορικές σχέσεις της με τη Ρωσία.
Και μόνο ο τίτλος της Αμερικανίδας αξιωματούχου που επισκέφθηκε την Άγκυρα, θα έπρεπε να «χτυπήσει συναγερμό» στην Τουρκία, καθώς το ΥΠΟΙΚ έστειλε την υφυπουργό αρμόδια για τη Χρηματοδότηση της Τρομοκρατίας και το Οικονομικό Έγκλημα, Ελίζαμπεθ Ρόζενμπεργκ, προκειμένου να έχει επαφές με εκπροσώπους των υπουργείων Οικονομικών και Εξωτερικών, καθώς και του τραπεζικού και εμπορικού κόσμου της χώρας.
Στο επίκεντρο οι κυρώσεις
Σε ανακοίνωσή του το αμερικανικό ΥΠΟΙΚ ανέφερε ότι
- «στις συναντήσεις της, η υφυπουργός Ρόζενμπεργκ αναφέρθηκε σε πολλά ζητήματα, όπως τις κυρώσεις και τον περιορισμό των εξαγωγών που έχουν επιβληθεί στη Ρωσία από περισσότερες από 30 χώρες, η ενεργειακή ασφάλεια, η πολιτική κατά του ξεπλύματος μαύρου χρήματος και η αντιμετώπιση της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας».
Η επίσκεψη Ρόζενμπεργκ δεν ήταν η μοναδική κρούση των ΗΠΑ προς την Τουρκία για το ζήτημα των κυρώσεων κατά της Ρωσίας -η Άγκυρα δεν έχει λάβει κάποιο τέτοιο μέτρο ως τώρα: τον περασμένο Ιούνιο ο αναπληρωτής ΥΠΟΙΚ των ΗΠΑ, Ουόλι Αντεγιέμο, είχε μεταβεί στην Άγκυρα, προκειμένου να συζητήσει σχετικά με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και τη στάση της Τουρκίας έναντι του ζητήματος των κυρώσεων.
Γιατί όλα αυτά; Διότι οι ΗΠΑ -αλλά και ολόκληρη η Δύση- διαπιστώνουν ότι η Τουρκία, όχι μόνο δεν επιβάλλει κυρώσεις στη Ρωσία, αλλά μήνα με το μήνα κάνει όλο και πιο στενούς τους εμπορικούς δεσμούς της με τη χώρα, αυξάνοντας ραγδαία τις εξαγωγές της προς τη Μόσχα και -προφανώς- διευκολύνοντας κατ’ αυτό τον τρόπο το καθεστώς Πούτιν να ξεπεράσει τα προβλήματα που του δημιουργούν οι κυρώσεις.
Ραγδαία αύξηση εξαγωγών
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, στο διάστημα από τον Μάιο ως τον Ιούλιο του 2022, οι αξία των τουρκικών εξαγωγών στη Ρωσία αυξήθηκε κατά 46% σε ετήσια βάση, ενώ μόνο τον Ιούλιο, η αύξηση αυτή ήταν της τάξης του 75% (από 417 εκατομμύρια δολάρια το 2021 έφθασαν τα 730 εκατομμύρια δολάρια τον Ιούλιο του 2022) με τον Πούτιν και τον Ερντογάν να μιλούν διαρκώς για ακόμα πιο στενούς εμπορικούς δεσμούς.
Σήμερα το ποσοστό των εξαγωγών της Τουρκίας προς τη Ρωσία (κυρίως στους τομείς των χημικών, των φρέσκων προϊόντων, κ.λπ.) αντιπροσωπεύει σχεδόν το 4% του συνόλου των εξαγωγών της χώρας, ωστόσο η αύξησή του μέσα σε διάστημα ενός έτους και παρά τον πόλεμο στην Ουκρανία και τις κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στη Μόσχα από τη Δύση, είναι πραγματικά τεράστια και μεγαλώνει διαρκώς.
Μάλιστα, όπως επισήμανε και ο επικεφαλής οικονομολόγος του IIF, Ρόμπιν Μπρουκς, σε ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, πλέον οι εξαγωγές της Τουρκίας προς τη Ρωσία τείνουν να ξεπεράσουν αυτές της Γερμανίας, κάτι που, προφανώς, οφείλεται στο γεγονός ότι το Βερολίνο τηρεί τις κυρώσεις και τους περιορισμούς που αυτές προβλέπουν στις εξαγωγές προϊόντων προς τη Μόσχα.
Turkey (red) is on course to overtake Germany (blue) in coming months and become the world’s second biggest exporter to Russia after China (black). Turkey’s exports to Russia are up 110% in August 2022 versus August 2021. Turkey’s exports definitely need to rise. But not this… pic.twitter.com/QO81zyrXKd
— Robin Brooks (@RobinBrooksIIF) October 19, 2022
Τι ανησυχεί τη Δύση
Αυτό που ανησυχεί τη Δύση από τη στάση της Τουρκίας είναι:
- πρώτον, ότι μέσω των εξαγωγών προς τη Ρωσία διευκολύνει τον Πούτιν να ξεπεράσει τα μεγαλύτερα προβλήματα που του προκαλούν οι κυρώσεις και
- δεύτερον, ότι ο Ερντογάν -με την επαμφοτερίζουσα στάση του- ουσιαστικά απομακρύνεται όλο και περισσότερο από τη Δύση και το ΝΑΤΟ.
Ωστόσο, ο μεγαλύτερος φόβος είναι ότι με τις διαρκώς πιο στενές εμπορικές σχέσεις των δύο χωρών, η Τουρκία μπορεί να «σπάσει» και αλλιώς τις κυρώσεις προς τη Ρωσία, «αναβαπτίζοντας» ως τουρκικά -ή ό,τι άλλο- ρωσικά προϊόντα και πουλώντας τα σε αγορές της Δύσης ή και αλλού, επιτρέποντας έτσι στο Κρεμλίνο να συνεχίσει να έχει έσοδα για τη χρηματοδότηση του πολέμου στην Ουκρανία.
Από την πλευρά της, η Άγκυρα ισχυρίζεται ότι δεν μπορεί να εφαρμόσει τις κυρώσεις και τον εμπορικό αποκλεισμό της Ρωσίας, καθώς θα βλάψει ακόμα περισσότερο την ήδη ταλαιπωρημένη οικονομία της, επισημαίνοντας, παράλληλα, ότι η τουρκική οικονομία έχει μεγάλη εξάρτηση από τις εισαγωγές από τη Ρωσία, που κυριολεκτικά «εξαφανίζουν» τις ρωσικές εισαγωγές από την Τουρκία.
Όπως και να έχει, πάντως, σταδιακά η Τουρκία μπαίνει στο μικροσκόπιο της Δύσης, σχετικά με τις εμπορικές σχέσεις της με τη Ρωσία. Για την ώρα οι σχέσεις αυτές θεωρούνται απλώς «ενοχλητικές», ωστόσο, ουδείς μπορεί να προβλέψει πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα, ιδίως όσο η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία συνεχίζεται και μαζί σκληραίνει η στάση της Δύσης έναντι της Μόσχας.
