Ώρα να μιλήσουμε για τη φοροδιαφυγή. Ένα τεράστιο θέμα, που «κατατρώει ως σαράκι» τα θεμέλια της ελληνικής οικονομίας και δεν έχει αντιμετωπισθεί επιτυχώς από όλες τις κυβερνήσεις μεταπολεμικά, αναδεικνύεται για μία ακόμη φορά με αφορμή την πανδημία και τα μέτρα που λαμβάνονται ώστε να αντιμετωπισθούν οι επιπτώσεις στην οικονομία.
Αναφερόμαστε στο θέμα της φοροδιαφυγής, που τις τελευταίες ημέρες είναι εμφανές ότι δεν επιτρέπει να σχεδιαστούν μέτρα που θα ενισχύσουν σε ικανοποιητικό βαθμό επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες.
Τόσο ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταικούρας όσο και ο αναπληρωτής υπουργός Θεόδωρος Σκυλακάκης στις δηλώσεις τους έχουν αναφερθεί στο θέμα, χρησιμοποιώντας ωστόσο στρογγυλεμένες εκφράσεις, ώστε να μην προκαλέσουν αντιδράσεις σε κλάδους που πλήττονται βαρύτατα από την πανδημία.
Η παγίδα φοροδιαφυγής και εισφοροδιαφυγής
Ειδικά στην εστίαση, έναν κλάδο που πλήττεται σε υπερβολικό βαθμό από την υγειονομική κρίση, είναι σαφές ότι υπάρχει τόσο θέμα φοροδιαφυγής όσο και εισφοροδιαφυγής. Και τούτο προκύπτει ευθέως από τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή του και παρουσιάζει με κάθε ευκαιρία το οικονομικό επιτελείο.
Σημειώνουμε τα λόγια του πρωθυπουργού κ. Κυριάκου Μητσοτάκη στη συνάντησή του με επιχειρηματίες της εστίασης πριν από λίγες ημέρες στο Μέγαρο Μαξίμου «η εστίαση το 2019 έκανε συνολικά τζίρο 6,4 δισεκατομμύρια, έπεσε στα 4,2 δισεκατομμύρια συνολικά το 2020, μειώθηκε δηλαδή κατά 35%, μία αναμφίβολα πολύ σημαντική μείωση, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι είναι ο κλάδος που χτυπήθηκε περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο από τον κορωνοϊό. Δαπανήσαμε, σχεδόν, 2 δισεκατομμύρια για την εστίαση, για την ακρίβεια 1,93 δισ. αντιστοιχούν περίπου. Μιλάμε συνολικά για κάθε επιχείρηση- αυτά είναι διαφορετικά στο ποσοστό του τζίρου που χάθηκε και βέβαια αυτές οι πρωτοβουλίες πλαισιώθηκαν και από άλλες οι οποίες λειτούργησαν συνδυαστικά»….
Αν λοιπόν τα πράγματα λειτουργούσαν, όπως σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες π.χ στη Γερμανία, το κράτος θα είχε σχεδόν καλύψει όλη την απώλεια του τζίρου που είχαν οι επιχειρήσεις μεταξύ 2019, που σημειωτέον ήταν χρονιά-ρεκόρ για τον τουρισμό, και του 2020. Μια απλή πρόσθεση του τζίρου της προηγούμενης χρονιάς και των ποσών που διατέθηκαν για ενισχύσεις το αποδεικνύει. Εκτός και αν κάποιος αμφισβητήσει και παρουσιάσει διαφορετικά στοιχεία, πράγμα που δεν έχει γίνει μέχρι σήμερα.
Τι πραγματικά συμβαίνει στην εστίαση;
Άρα γιατί διαμαρτύρονται οι ιδιοκτήτες επιχειρήσεων της εστίασης, γιατί εκτιμούν ότι όταν θα φθάσει η ώρα να ανοίξει ο κλάδος της εστίασης «έξι στα δέκα καταστήματα θα βάλουν λουκέτο»; Γιατί σε κεντρικούς δρόμους της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης αλλά και άλλων μεγάλων πόλεων είναι εμφανές το τελευταίο δίμηνο ότι κλείνουν επιχειρήσεις της εστίασης;
Η απάντηση είναι πιο απλή από ότι ίσως ορισμένοι φαντάζονται. Είναι η φοροδιαφυγή. Για πολλά χρόνια οι επιχειρηματίες και οι ελεύθεροι επαγγελματίες στην εστίαση έχουν καταφέρει να βρίσκουν τρόπους για να φοροδιαφεύγουν, άλλος λίγο και άλλος πολύ. Αν κάποιος μιλήσει μαζί τους θεωρούν ότι «αν δεν φοροδιαφύγουν τότε δεν θα επιβιώσουν». Και επειδή κανείς δεν μπορούσε πριν ένα χρόνο να φαντασθεί το κακό που θα έβρισκε όλο τον πλανήτη, τώρα που χρειάζονται τα κρατικά χρήματα για να επιβιώσουν, αυτά δεν φθάνουν γιατί δεν βγαίνουν οι τζίροι αναφοράς. Διότι η επιβίωση τους τα προηγούμενα χρόνια, ειδικά μετά το 2009 και τα μνημόνια, βασιζόταν σε εισοδήματα που δεν δηλώνονταν, δηλαδή, στην φοροδιαφυγή και την αδήλωτη εργασία.
Η βαριά φορολόγηση
Για να είμαστε δίκαιοι τα επιχειρήματα περί βαρύτατης φορολόγησης, άμεσης και έμμεσης (αύξηση ΦΠΑ) την δεκαετία των μνημονίων καθώς και υψηλότατων ασφαλιστικών εισφορών δεν είναι έωλα. Έχουν βάση, όπως και οι διαμαρτυρίες για ένα φορολογικό σύστημα που θα αναγνωρίζει τις πραγματικές δαπάνες των επιχειρήσεων.
Ας σημειωθεί ότι με βάση τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή του το οικονομικό επιτελείο ο κλάδος της εστίασης είναι ο δεύτερος σε μη δηλωμένη εργασία. Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, που έδωσε σε ραδιοφωνική συνέντευξή του ο κ. Σκυλακάκης, η εστίαση το 2019 είχε περίπου 77.000 επιχειρήσεις και σε αυτές εργάζονταν περισσότεροι από 400.000 υπάλληλοι. Το 2020 τέθηκαν σε αναστολή περίπου 258.000 εργαζόμενοι. Ο τεράστιος κίνδυνος και η πρόκληση που θα έχει να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση, όταν η εστίαση επανέλθει στην κανονικότητα, θα είναι η πολύ μεγάλη ανεργία στον κλάδο, όπου οι προβλέψεις των ειδικών είναι ιδιαίτερα δυσοίωνες.
Ίσως λοιπόν με αφορμή την υγειονομική κρίση και τις καταστροφικές επιπτώσεις που έχει στον τομέα της εστίασης, είναι ευκαιρία όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς να βρεθούν στο ίδιο τραπέζι και να συζητήσουν μέτρα που θα εφαρμοσθούν στο μέλλον ώστε και το φαινόμενο της φοροδιαφυγής να περιορισθεί (δεν είναι δυνατόν να εξαφανισθεί) αλλά και οι επιχειρήσεις να επιβιώνουν σε δύσκολες εποχές. Τα όποια μέτρα αποφασισθούν (φορολογικό σύστημα, ασφαλιστικές εισφορές κ.α) δεν θα αναστήσουν επιχειρήσεις που βάζουν σήμερα λουκέτο αλλά θα δημιουργήσουν ένα υγιές πλαίσιο μέσα στο όποιο θα μπορεί να κινηθεί η επιχειρηματικότητα.
