Κώστας Μποτόπουλος

Οι νέοι άξονες και οι νέες ισορροπίες της Ευρώπης: Η τριμερής Γερμανική κυβέρνηση και το Σύμφωνο Γαλλίας – Ιταλίας

Κάθε εβδομάδα με τον Κώστα Μποτόπουλο

Ο άξονας που κυρίως επηρεάζει την ευρωπαική οικονομία – ας τον ονομάσουμε “μετα-μερκελικό”- μετακινείται ή απλώς προσαρμόζει τα παλιά δεδομένα στη νέα πραγματικότητα; Θα το μάθουμε σύντομα.

Μετά από 16 χρόνια ηγεσίας εκ μέρους της συγκεκριμένης Καγκελαρίου και -ίσως όχι πολύ επιθετικής αλλά σαφώς ενισχυμένης- ηγεμονίας της Γερμανίας στην Ευρωπαική Ένωση, η σελίδα εκ των πραγμάτων γυρίζει.

Η κυβέρνηση συνεργασίας στη Γερμανία

Η κυβέρνηση συνεργασίας, που οριστικοποιήθηκε αυτήν την εβδομάδα, θα έχει νέο “χρώμα” -ο “φωτεινός σηματοδότης”, από τα χρώματα των τριών εταίρων:
  • θα μπορούσε να χαρακτηριστεί “κεντροαριστερός στα κοινωνικά και περιβαλλοντικά ζητήματα και ορθοδοξο-φιλελεύθερος στα οικονομικά”,
  • θα φέρει στο προσκήνιο νέες απόψεις, ενώ
  • θα έχει να αντιμετωπίσει άλλα προβλήματα -η απρόσμενη όξυνση της πανδημίας γίνεται επίκεντρο κάθε μέτρου και κάθε προσπάθειας- και άλλο συσχετισμό δυνάμεων.
Η ταυτόχρονη με την ανακοίνωση της συμφωνίας για τη νέα γερμανική κυβέρνηση αναγγελία επίσημης και εκτεινόμενης σε ευρύτατο φάσμα Συνθήκης Συνεργασίας μεταξύ Γαλλίας και Ιταλίας ασφαλώς δεν είναι τυχαίο ή ασήμαντο γεγονός.


Η Γερμανία θα συνεχίσει να είναι η ισχυρή χώρα της Ένωσης


Ωστόσο η δυναμική της αλλαγής θα πρέπει, πιστεύω, να σχετικοποιηθεί. Η Γερμανία θα συνεχίσει να είναι η ισχυρή χώρα της Ένωσης, εκείνη έναντι της οποίας όλες οι άλλες θα αναφέρονται και χωρίς τη συναίνεση της οποίας λίγα πράγματα θα είναι δυνατά.
Η απερχόμενη Καγκελάριος πρόλαβε να ανατρέψει το “δόγμα (Χέλμουτ) Σμιτ” της σχετικής “διακριτικότητας” της Γερμανίας ως προς την κατάληψη των ευρωπαικών πολιτικών θέσεων κι έτσι η “νέα σελίδα” θα βρει Γερμανούς σε όλα σχεδόν τα κρίσιμα πόστα και γερμανικές “κατευθύνσεις” σε όλα σχεδόν τα κρίσιμα ζητήματα.
Η πολιτική συμφωνία των τριών κομμάτων που ετοιμάζονται να συγκυβερνήσουν δεν περιέχει, εξάλλου, αλλαγές ουσίας στο ευρωπαικό επίπεδο: μπορεί να δοθεί ίσως παραπάνω έμφαση στην κλιματική αλλαγή και η νέα κυβέρνηση να είναι ίσως λίγο πιο αυστηρή έναντι της Πολωνίας και της Ουγγαρίας για το κράτος δικαίου, αλλά η επιστροφή στη δημοσιονομική συγκράτηση, δηλαδή σε κάποιου είδους λιτότητα, ήδη εξαγγέλθηκε για το εγγύς μέλλον, ενώ, στο θέμα της Τραπεζικής Ένωσης, συνεχίζεται ο σχιζοφρενικός δυισμός ανάμεσα στη βούληση ολοκλήρωσης του σχεδίου και την άρνηση το τρίτο και απαραίτητο σκέλος, το κοινό ταμείο εγγύησης καταθέσεων (EDIS), να πάρει τη μόνη προβλεπόμενη και μόνη αποτελεσματική μορφή, δηλαδή ενός κοινού ταμείου που να καλύπτει κοινές υποχρεώσεις.

Το Σύμφωνο Σταθερότητας και ο “γαλλο-ιταλικός άξονας”

Και στο μεγάλο ζήτημα της αναδιαμόρφωσης του Συμφώνου Σταθερότητας στην μετα-πανδημική εποχή, από την κυβέρνηση Σολτς με υπουργό Οικονομικών τον αρχηγό των Φιλελευθέρων Λάιτνερ θα ήταν μάλλον υπερβολικό να αναμένονται τολμηρές κινήσεις.

Αλλά και ο υπό δημιουργία “γαλλο-ιταλικός άξονας”, όσο ενδιαφέρων και να είναι, δεν πρέπει, από πολιτική, οικονομική και ενδο-ευρωπαική άποψη να υπερτιμάται.
Οι δυο αυτές χώρες είχαν πάντα κοινό βηματισμό σε κάποια ζητήματα -μεσογειακή συνεργασία, αντίδραση στη σφιχτή δημοσιονομική πολιτική, αναζήτηση περιθωρίων για διευρυμένο ρόλο του κράτους, τονισμό πολιτιστικών στοιχείων δίπλα στα αμιγώς πολιτικοοικονομικά- και ανταγωνισμό σε άλλα -μεταναστευτικές ροές, βιομηχανική παραγωγή κινούμενη σε παρεμφερείς τομείς, πολιτικά συστήματα και αντιλήψεις, αίσθηση ανωτερότητας εκ μέρους της Γαλλίας και άδικου πατροναρίσματος εκ μέρους της Ιταλίας.
  •  Η “Συνθήκη του Κιριναλίου” είναι ένα καλοδεχούμενο βήμα προσέγγισης, αλλά αποτελεί περισσότερο σφράγισμα ενός “μηνός του μέλιτος” που προκλήθηκε από την έλευση του Ντράγκι στην Πρωθυπουργία και την άμεση καλή χημεία του με το Μακρόν.

Δεν νομίζω ότι θα δημιουργήσει ένα τόσο μεγάλο αντίβαρο στη Γερμανία, ούτε, κυρίως, ότι θα ενδυναμώσει αισθητά μια “συμμαχία του Νότου”, που θα μας ενδιέφερε βέβαια ως Ελλάδα, αλλά θα συναντούσε έντονες αντιδράσεις όχι μόνο από τη Γερμανία αλλά και από τους διάφορους “σφιχτοχέρηδες” (Ολλανδούς, Αυστριακούς, Ιρλανδούς, Σκανδιναβούς, Βαλτικούς) και την άλλη, και πιο επικίνδυνη για ολόκληρη την Ένωση, άτυπη συμμαχία μεταξύ των “αντι-φιλελεύθερων” μελών (Ουγγαρία, Πολωνία, Σλοβενία και συνοδοιπόρους στην εκ έσω υπονόμευση του ευρωπαικού πολιτικού σχεδίου).

  • Η Γερμανία είναι, συνεπώς, πιθανότατο να διατηρήσει τον κεντρικό της ρόλο στα πράγματα της Ένωσης, με κάποιες ίσως αλλαγές τόνου και στιλ.

Οι κρίσιμοι άξονες, γύρω από τους οποίους θα συγκροτηθεί η νέα πραγματικότητα έχουν να κάνουν με τη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής μέσα στην παρατεταμένη και διαρκώς αναζωπυρούμενη πανδημία, την αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκμψης και την υλοποίηση της “πράσινης μετάβασης”. Με βασικό παίκτη τη Γερμανία αλλά ακόμα βασικότερο την Ένωση ως σύνολο.

Κώστας Μποτόπουλος

Περισσότερες Ειδήσεις
Ακολουθήστε το στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο

Διαβάστε ακόμη

Καμία δημοσίευση για προβολή