Οι νέοι δημοσιονομικοί κανόνες διχάζουν την Ευρώπη. Οι σοβαρές διαφωνίες εμφανίζονται ξανά στο προσκήνιο αφού περνά, έστω και με αργούς ρυθμούς η πανδημία του κοροναϊού και η ευρωπαϊκή οικονομία δείχνει να βρίσκει το βηματισμό της.
Οι διαμετρικά αντίθετες απόψεις που εμφανίζονται στο Eurogroup το οποίο πραγματοποιείται στη Σλοβενία δείχνουν ότι χρειάζεται πολύς χρόνος για να αντιληφθούν οι «πλούσιοι» του βορρά ότι τα προβλήματα των οικονομιών του Ευρωπαϊκού νότου δεν λύνονται με προγράμματα λιτότητας.
H μάχη για τις “πράσινες” επενδύσεις
Οι δημοσιονομικοί κανόνες, που συζητούνται στο Eurogroup, θέτουν όρια στον δανεισμό των κυβερνήσεων για την προστασία του ευρώ, και έχουν ανασταλεί μέχρι το τέλος του 2022, ώστε να δοθεί στα κράτη μέλη μεγαλύτερη ευχέρεια στην αντιμετώπιση της οικονομικής ύφεσης που προκάλεσε η πανδημία του κορονοϊού.
Βέβαια όλοι αναγνωρίζουν ότι πρέπει με κάποιο τρόπο να προστατευθούν οι επενδύσεις και ειδικά αυτές που αναφέρονται στην πράσινη οικονομία και την ψηφιοποίηση των κρατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι “πράσινες” επενδύσεις, στοχεύουν στη μείωση των εκπομπών CO2 της Ευρώπης με στόχο να μηδενιστούν έως το 2050. Ορισμένοι υπουργοί Οικονομικών υποστηρίζουν ότι θα πρέπει να τύχουν ειδικής αντιμετώπισης, ενώ υπάρχουν φωνές που κάνουν λόγο ακόμη και για εξαίρεσή τους από τη διαδικασία υπολογισμού του ελλείμματος. Ορισμένοι μάλιστα υποστηρίζουν ότι πρέπει να εξαιρεθούν από τη διαδικασία υπολογισμού του ελλείμματος, με τον Γάλλο υπουργό Οικονομικών Μπρουνό Λε Μερ να δηλώνει «ότι είναι μια ιδέα που αξίζει να συζητηθεί».
Πολλές πλευρές υποστηρίζουν την ανάγκη προστασίας των επενδύσεων, που συνήθως αποτελούν το πρώτο “θύμα” των περικοπών δαπανών κατά τη διάρκεια κρίσεων.
“Πρέπει να αποφύγουμε αυτό που συνέβη στην προηγούμενη κρίση όταν οι δημόσιες επενδύσεις από έτος σε έτος σχεδόν μηδενίστηκαν”, δήλωσε ο Επίτροπος Οικονομικών της ΕΕ Πάολο Τζεντιλόνι και πρόσθεσε “αυτό δεν πρέπει να συμβεί τα επόμενα χρόνια και αυτός είναι επίσης ο λόγος για τον οποίο θα έχουμε μια συζήτηση για τους δημοσιονομικούς κανόνες που σχετίζονται με τις επενδύσεις”. Η επίτευξη συναίνεσης επί των αλλαγών θα απαιτήσει “μεγάλη προσπάθεια” κατέληξε ο κ. Τζεντιλόνι.
Ελλειμμα εμπιστοσύνης μεταξύ Βορρά και Νότου
Όμως οι αλλαγές στους δημοσιονομικούς κανόνες θα χρειασθούν πολύ χρόνο για να αποφασισθούν αφού υπάρχει έλλειψη εμπιστοσύνης μεταξύ των παραδοσιακά πιο εύρωστων οικονομικά χωρών της βόρειας Ευρώπης και των χωρών του νότου, τις οποίες οι πρώτες θεωρούν πιο σπάταλες. Το ρήγμα μεταξύ των δύο πλευρών, μάλιστα, επιδεινώθηκε κατά την κρίση χρέους της περιόδου 2010-2015.
Ωστόσο θεωρείται μη ρεαλιστικό να ζητείται από χώρες ,όπως η Ιταλία, το χρέος της οποίας να διαμορφώνεται στο 160% του ΑΕΠ, η ετήσια μείωση του χρέους κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες. Ειδικά αν η χώρα πρόκειται να επενδύσει σημαντικά στην “πράσινη” οικονομία και την ψηφιοποίηση της.
Με βάση τους ισχύοντες κανόνες της ΕΕ, οι χώρες δεν πρέπει να έχουν δημοσιονομικά ελλείμματα υψηλότερα από το 3% του ΑΕΠ τους και πρέπει να διατηρούν το χρέος κάτω από το 60% του ΑΕΠ. Εάν το χρέος είναι υψηλότερο, θα πρέπει να μειώνεται κάθε χρόνο κατά το 1/20 του υπερβάλλοντος του ορίου του 60%.
