Ο Μητσοτάκης το πηγαίναι με τη “μέθοδο του σαλαμιού” στις διαπραγματεύσεις για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα. Αυτό προκύπτει από δημοσίευμα των Νew York Times με τίτλο After 220 Years, the Fate of the Parthenon Marbles Rests in Secret Talks,επικαλούμενο πηγές με γνώση των επιχειρημάτων της μίας και της άλλης πλευράς.
Αυτό που προκύπτει είναι ότι η Ελλάδα εισηγήθηκε μία επιστροφή για διάστημα αρχικά 20 ετών χωρίς αναγνώριση ιδιοκτησίας και με την ελπίδα ότι σε μεταγενέστερο διάστημα, επαναδιαπραγμάτευση θα οδηγούσε σε οριστική λύση.
Γράφουν λοιπόν οι ΝΥΤ: «Από την εποχή του Λόρδου Βύρωνα, του ρομαντικού ποιητή που ήταν ένας από τους πρώτους επικριτές της απομάκρυνσής τους, η μοίρα των μαρμάρων αμφισβητήθηκε έντονα. Οι Βρετανοί λένε ότι τα μάρμαρα αποκτήθηκαν νόμιμα και παρουσιάζονται καλύτερα μαζί με άλλα αντικείμενα σε ένα παγκόσμιο μουσείο, ενώ οι Έλληνες τα θεωρούν λεηλατημένους θησαυρούς που αποτελούν θεμέλιο της εθνικής τους κληρονομιάς, σημειώνει το άρθρο των ΝΥΤ και μεταξύ άλλων προσθέτει:
Τώρα υπάρχουν ελπιδοφόρες ενδείξεις ότι ίσως μια λύση μεταξύ του Βρετανικού Μουσείου και της Ελλάδας θα μπορούσε να είναι ορατή καθώς αξιωματούχοι και των δύο πλευρών έχουν αναγνωρίσει ότι έχουν πραγματοποιηθεί μυστικές συνομιλίες. Ωστόσο, παρόλο που αυτές οι αποκαλύψεις έχουν κομίσει αισιοδοξία ότι σύντομα θα σημειωθεί πραγματική πρόοδος, και οι δύο πλευρές έχουν καταστήσει σαφές ότι δεν είναι ακόμη επικείμενη μια συμφωνία.
Πολύ μακριά σε βασικά ερωτήματα
Πράγματι, οι δύο πλευρές παραμένουν πολύ μακριά σε ορισμένα βασικά ερωτήματα.
Οι συνομιλίες συνεχίζονται στο Λονδίνο από τον Νοέμβριο του 2021, μεταξύ του πρωθυπουργού της Ελλάδας Κυριάκου Μητσοτάκη και του Τζορτζ Όσμπορν, πρώην υπουργού Οικονομικών της Βρετανίας, ο οποίος είναι τώρα πρόεδρος του Βρετανικού Μουσείου. Στην απομόνωση πολυτελών ξενοδοχείων και στο αρχοντικό του Έλληνα πρέσβη, δύο τα μέρη προσπαθούν να καταλήξουν σε συμφωνία για το μέλλον των μαρμάρων, σύμφωνα με δύο άτομα με γνώση των διαπραγματεύσεων στα οποία δόθηκε ανωνυμία για να αναφερθούν σε εμπιστευτικές συνομιλίες. Ένας από αυτούς τους ανθρώπους είχε γνώση της ελληνικής θέσης. ο άλλος γνώριζε τις θέσεις του Βρετανικού Μουσείου.
Σε αρκετές από αυτές τις συναντήσεις, ο Γιώργος Γεραπετρίτης, υπουργός άνευ χαρτοφυλακίου στην ελληνική κυβέρνηση, ενήργησε ως εκπρόσωπος του Μητσοτάκη, σύμφωνα με τις δύο πηγές.
Το πόσο καλά πήγαν οι διαπραγματεύσεις ήταν θέμα πολλών εικασιών. Ένα άρθρο τον περασμένο μήνα στην ελληνική εφημερίδα Τα Νέα, που δημοσίευσε την είδηση των συνομιλιών, ανέφερε ότι είχαν ολοκληρωθεί «90 τοις εκατό», επικαλούμενο «καλά πληροφορημένες » ελληνικές πηγές. Το Bloomberg ανέφερε νωρίτερα αυτό το μήνα ότι τα δύο μέρη «κλειδώνουν» τη συμφωνία και άλλες αισιόδοξες εκτιμήσεις ακολούθησαν αλλού. Σύμφωνα με πρόταση που συζητήθηκε, ανέφερε το άρθρο του Bloomberg, ορισμένα από τα μνημεία θα επέστρεφαν στην Αθήνα προσωρινά, με αντάλλαγμα άλλους αρχαίους θησαυρούς.
Τι ζητά η ελληνική πλευρά
Ωστόσο, η συμφωνία παραμένει πολύ πιο μακριά από ό,τι υποδηλώνουν αυτές οι αναφορές, σύμφωνα με τα δύο άτομα με γνώση των διαπραγματεύσεων που μίλησαν στους New York Times. Και, μάλιστα, τις τελευταίες ημέρες αξιωματούχοι και από τις δύο πλευρές μίλησαν δημόσια για να ρίξουν φρένο στις αυξανόμενες προσδοκίες ότι οποιαδήποτε συμφωνία ήταν επικείμενη.
Από την πλευρά του, ο Μητσοτάκης ζήτησε από το Βρετανικό Μουσείο να επιστρέψει όλη τη ζωφόρο της συλλογής του, την λαξευμένη πέτρα που κάποτε τύλιγε τον Παρθενώνα, είπε ο γνώστης της ελληνικής θέσης. Ο Μητσοτάκης ήθελε μια συμφωνία ότι αυτά τα πάνελ θα παραμείνουν στην Ελλάδα για τουλάχιστον 20 χρόνια, πρόσθεσε. Εκεί, θα επανενωνόταν με άλλα μέρη της ζωφόρου που ήδη εκτίθενται στο Μουσείο της Ακρόπολης στην Αθήνα.
- Η πηγή είπε ότι ο Μητσοτάκης ήλπιζε ότι, μετά από 20 χρόνια, η συμφωνία θα παραταθεί, ώστε τα πάνελ της ζωφόρου να παραμείνουν στην Αθήνα.
Η ελληνική πλευρά ήλπιζε να διαπραγματευτεί την επιστροφή των υπόλοιπων γλυπτών σε μεταγενέστερη ημερομηνία, πρόσθεσε το πρόσωπο που γνωρίζει τη θέση της. Σε αντάλλαγμα για τη ζωφόρο, τα ελληνικά μουσεία θα προμήθευαν στο Βρετανικό Μουσείο εκ περιτροπής μια συλλογή ανεκτίμητων αντικειμένων, μερικά από τα οποία δεν είχαν φύγει ποτέ από την Ελλάδα, πρόσθεσε η πηγή.
H θέση του Βρετανικού Μουσείου
Το Βρετανικό Μουσείο θέλει μια διαφορετική συμφωνία: Μέχρι στιγμής, ο Osborne έχει προτείνει την επιστροφή ενός μικρότερου τμήματος της ζωφόρου, καθώς και σκαλίσματα θεών και κενταύρων, ως βραχυπρόθεσμο δάνειο, είπε η πηγή. Το μουσείο θα μπορούσε να προσφέρει έως και το ένα τρίτο των αντικειμένων του Παρθενώνα στη συλλογή του, πρόσθεσε.
Μόλις η Ελλάδα επέστρεφε αυτά τα αντικείμενα στο Λονδίνο, θα αποστέλλονταν περισσότερα στην Αθήνα για να τα αντικαταστήσουν. Με την πάροδο του χρόνου, ο αριθμός των αντικειμένων που θα αποστέλλονταν στην Ελλάδα θα αυξανόταν, για να αντικατοπτρίζει την αυξανόμενη εμπιστοσύνη μεταξύ των δύο πλευρών, πρόσθεσε η πηγή.
Η άποψη του Βρετανικού Μουσείου είναι ότι δεν μπορεί να προσφέρει περισσότερα, ακόμη κι αν ήθελε, είπε ο άνθρωπος που γνωρίζει τη θέση του Μουσείου.
Σύμφωνα με τη βρετανική νομοθεσία, το μουσείο δεν μπορεί να αφαιρέσει αντικείμενα από τη συλλογή του εκτός εάν είναι «ακατάλληλα για διατήρηση», αν και είναι ελεύθερο να δανείζει αντικείμενα σε άλλα ιδρύματα. Το μουσείο υποστηρίζει ότι ο Λόρδος Έλγιν απέκτησε τα αντικείμενα νόμιμα, αφού οι διαχειριστές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, που κυβερνούσε την Αθήνα εκείνη την εποχή, του έδωσαν άδεια. Επιμένει επίσης ότι τα Γλυπτά παρουσιάζονται καλύτερα μεταξύ των παγκόσμιων συλλογών του Μουσείου, έτσι ώστε να αφηγούνται μέρος μιας ευρύτερης ιστορίας για τον ανθρώπινο πολιτισμό.
Τόσο κοντά, τόσο μακριά
Εάν οποιαδήποτε συμφωνία με την ελληνική κυβέρνηση δεν περιελάμβανε διάταξη ότι τα μάρμαρα πρέπει να επιστρέψουν στο Λονδίνο, τότε η απόφαση θα μπορούσε να αμφισβητηθεί στα δικαστήρια της Βρετανίας. Ωστόσο, οποιαδήποτε συμφωνία θα γραφόταν με τέτοιο τρόπο που δεν θα απαιτούσε από την Ελλάδα να εγκαταλείψει την αξίωσή της για την ιδιοκτησία των αντικειμένων, είπε το άτομο που γνωρίζει τη θέση του Βρετανικού Μουσείου.
Με μια άτυπη προσφορά και μια αντιπρόταση στο τραπέζι, οι συνομιλίες έχουν φτάσει σε ένα στάδιο που «δεν έχει υπάρξει προηγούμενο», είπε το πρόσωπο από την ελληνική πλευρά. Και οι δύο πλευρές «διαπραγματεύονταν με καλή πίστη», πρόσθεσε το πρόσωπο, αλλά δεν περίμεναν περισσότερη πρόοδο παρά μόνο μετά τη διεξαγωγή των κοινοβουλευτικών εκλογών στην Ελλάδα.
Ο παράγων ανακαίνιση
Φέτος, το Βρετανικό Μουσείο έχει προγραμματίσει μια μεγάλη ανακαίνιση, συμπεριλαμβανομένης της αναβάθμισης της στέγης και του συστήματος θέρμανσης, που θα μπορούσε να οδηγήσει σε κλείσιμο ορισμένων γκαλερί για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Το έργο αναμένεται να κοστίσει περίπου 1,2 δισεκατομμύρια δολάρια.
Ο Leslie Ramos, ιδρυτικός διευθυντής του Arteater, μιας υπηρεσίας που συμβουλεύει τα μουσεία σχετικά με τη συγκέντρωση κεφαλαίων, είπε σε συνέντευξή του ότι οι πιθανοί δωρητές για την ανακαίνιση «ίσως θέλουν να έχουν μια συγκεκριμένη ιδέα» για το τι σκοπεύει να κάνει το Βρετανικό Μουσείο για τα αντικείμενα του Παρθενώνα πριν αποφασίσουν να συνεισφέρουν.
Εκτός από τις διαφορετικές προσφορές των δύο στρατοπέδων, υπάρχει ένα άλλο σημαντικό εμπόδιο: αν οι Βρετανοί και οι Έλληνες βουλευτές θα αποδεχτούν μια συμφωνία. Η βρετανική κυβέρνηση δήλωσε πέρυσι ότι δεν σχεδιάζει να αλλάξει τον νόμο και να επιτρέψει την πλήρη αποκατάσταση των μαρμάρων. Την Τετάρτη, η Μισέλ Ντόνελαν, υπουργός Πολιτισμού της Βρετανίας, είπε στο BBC ότι η επιστροφή των αντικειμένων θα μπορούσε να οδηγήσει σε απαιτήσεις και για άλλα αντικείμενα του μουσείου.
Δεν ήταν επίσης σαφές εάν η Ελλάδα θα αποδεχόταν μια «συνεργασία» εάν αυτό υπονοούσε ότι τα μάρμαρα ανήκουν στο Βρετανικό Μουσείο, σημειώνουν οι ΝΥΤ παραθέτοντας δηλώσεις της Σίας Αναγνωστοπούλου (ΣΥΡΙΖΑ).
Νομικοί εμπειρογνώμονες και διαχειριστές μουσείων σε όλο τον κόσμο παρακολουθούν από κοντά την κατάσταση.
«Εάν υπήρχε κάποιο είδος συμφωνίας, θα ήταν ένα εξαιρετικό σύμβολο και για άλλους που ζητούν αποζημίωση», δήλωσε ο Αλεξάντερ Χέρμαν, διευθυντής του Ινστιτούτου Τέχνης και Δικαίου, στο Λονδίνο.
Ο Max Hollein, διευθυντής του Μητροπολιτικού Μουσείου Τέχνης στη Νέα Υόρκη, δήλωσε τηλεφωνικά ότι «το όλο ζήτημα των Ελγινικών Μαρμάρων είναι μια τόσο μακρά και περίπλοκη ιστορία» που οποιαδήποτε λύση «θα ήταν ένα σημαντικό βήμα για τους θεσμούς και για τον πολιτιστικό διάλογο στον κόσμο».
Ο Herman, ο νομικός εμπειρογνώμονας, λέει ότι κάθε λίγα χρόνια «υπάρχει κάτι που φαίνεται σαν αχτίδα ελπίδας» στη συζήτηση για τα γλυπτά του Παρθενώνα — αλλά στη συνέχεια η διαδικασία σταματά.
Το ίδιο μπορεί να συμβεί και τώρα, είπε. Πρόσθεσε όμως ότι τόσο ο Μητσοτάκης όσο και ο Όσμπορν είναι επιχειρηματίες «πρακτικά σκεπτόμενοι» άνθρωποι, συνηθισμένοι να συνάπτουν συμφωνίες. «Αν υπάρχουν δύο άνθρωποι που μπορούν να καθίσουν σε ένα δωμάτιο και να το δουλέψουν», είπε ο Χέρμαν, «μάλλον θα είναι άνθρωποι σαν αυτούς τους δύο».
- Με πληροφορίες από New York Times
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
