Η συζήτηση σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης για την οικονομία στην «μετά covid εποχή» έχει ανοίξει και πολύ σύντομα οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα κληθούν να πάρουν σημαντικές αποφάσεις για την ασκούμενη οικονομική πολιτική, αφού η πανδημία του κοροναϊού δείχνει να επηρεάζει όλους και όλα.
Πολιτικοί που μέχρι τον περασμένο Μάρτιο δεν ήθελαν να ακούν για ενίσχυση των δημοσίων συστημάτων υγείας, για αύξηση των δημοσίων δαπανών, για αύξηση του χρέους και των ελλειμμάτων, σήμερα αντιλαμβάνονται ότι μια τέτοια υγειονομική κρίση έχει τεράστιες επιπτώσεις στην οικονομία.
Και ίσως το πρόγραμμα διάσωσης της ελληνικής οικονομίας μετά το 2009 χρησιμεύσει ως παράδειγμα ειδικά στο θέμα διαχείρισης του δημοσίου χρέους. Πολλοί στην Ευρώπη αντιλαμβάνονται ότι όσα προβλέπονται στις συνθήκες για τα ποσοστά του χρέους και των ελλειμμάτων ως προς το ΑΕΠ, θα πρέπει για λίγο να μπουν στην άκρη και να δοθεί «μάχη» για την ανάκαμψη της οικονομίας.
Δάνεια μεγάλης διάρκειας και rollover χρέους
Έτσι δεν θα αποτελέσει έκπληξη, με βάση την συζήτηση που ήδη έχει ανοίξει σε Γερμανία και Γαλλία, να επιλεγούν εργαλεία όπως δάνεια μεγάλης διάρκειας , αναδιάρθρωση χρέους (rollover) με μεγαλύτερες περιόδους ωρίμανσης. Το χρέος μπορεί να είναι βιώσιμο ακόμη και αν παρουσιάσει πρόσκαιρη σημαντική αύξηση ώστε να αντιμετωπισθούν οι συνέπειες της υγειονομικής κρίσης. Ταυτόχρονα πρέπει ορισμένοι να πεισθούν, και κυρίως οι Γερμανοί, ότι απαιτείται αλλαγή στην δημοσιονομική πολιτική με δημόσιες δαπάνες πολύ καλά στοχευμένες και σχεδιασμένες.
Επ’ αυτού του προβληματισμού και της συζήτησης, και επί των προεκτάσεών τους στα καθ ημάς, έχουν μάλλον ιδιαίτερο ενδιαφέρον τα όσα είπε στο Πρώτο πρόγραμμα της ΕΡΤ ο υποδιοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος κ. Θεόδωρος Πελαγίδης καθηγητής Οικονομικής Ανάλυσης στο Πανεπιστήμιο Πειραιά αναφερόμενος στο πρόγραμμα δανεισμού της ελληνικής οικονομίας.
Το πλεονέκτημα της συγκυρίας για την Ελλάδα
«Η διευκολυντική νομισματική πολιτική της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας έχει βοηθήσει πάρα πολύ την Ελλάδα να χρηματοδοτήσει τις ανάγκες της μέχρι να έρθουν τα χρήματα του Ταμείου, γύρω στα 32 δισ. ευρώ», ανέφερε ο κ. Πελαγίδης.
«Η Ελλάδα, πρόσθεσε, δανείζεται με πολύ χαμηλά επιτόκια και διότι η αγορά βλέπει ότι θα έρθει ανάκαμψη αλλά και ότι υπάρχει σχετικά καλή αντιμετώπιση της πανδημίας. Καθώς δε όλες οι χώρες αντιμετωπίζουν τα προβλήματα που αντιμετώπισε η Ελλάδα στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας η πιθανότητα να αφεθεί μια χώρα να αντιμετωπίσει τα προβλήματα μόνη της είναι μηδενική και αυτό εμπνέει εμπιστοσύνη». Μάλιστα ο υποδιοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος εξέφρασε την εκτίμηση ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να δοκιμάσει την αγορά και για χαμηλότερα επιτόκια δανεισμού, με τίτλους μεγαλύτερης ωρίμανσης.
Η πρόκληση των νέων μορφών απασχόλησης
Μια από τις παράλληλες, μεγάλες προκλήσεις που ανοίγουν, είναι η απασχόληση και οι θέσεις εργασίας που χάνονται τόσο λόγω της πανδημίας αλλά και λόγω των αλλαγών που έρχονται στην οικονομία με την υιοθέτηση ψηφιακών συστημάτων. Και για αυτό το θέμα ο κ. Πελαγίδης ήταν διαφωτιστικός λέγοντας ότι τα επόμενα χρόνια «η εργασία θα γίνει πιο ευέλικτη, θα προσφέρεται περισσότερο κατ΄ αποκοπή και εξ αποστάσεως.
Και αυτό θα φέρει τρομερές αλλαγές στις πόλεις, καθώς θα μειωθούν οι μετακινήσεις εργαζομένων σε αυτές, θα περιοριστούν και οι χώροι γραφείων, οι υπηρεσίες στους χώρους αυτούς, οι υπηρεσίες συντήρησης, καθαρισμού και εστίασης για τους υπαλλήλους.
Πάρα πολλοί άνθρωποι, κυρίως ανειδίκευτοι θα υποχρεωθούν να βρουν νέα δουλειά και δεν ξέρουμε πώς θα γίνει αυτό. Θα χαθούν πολλές θέσεις εργασίας. Θα έχουμε επίσης, μεγάλες αλλαγές και στον χρηματοπιστωτικό τομέα, λόγω της ψηφιοποίησης που και αυτή επιταχύνεται. Θα καταργηθούν θέσεις εργασίας, με τα αυτόματα συστήματα πληρωμών και συναλλαγών». Αρα, και εδώ απαιτούνται σχεδιασμένες και προληπτικές δράσεις σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.
